Η φωτογραφία του Λιαντίνη και η λάθος λεζάντα

Την παρακάτω φωτογραφία του Δημήτρη Λιαντίνη:

την έχουμε ήδη δει δημοσιευμένη εδώ και καιρό. Πρώτα σε διάφορα φόρα του διαδικτύου και αργότερα και σε έντυπα. Κι έχουμε δει και μια λεζάντα να τη συνοδεύει:

Στο Μόναχο για σπουδές.

"Στερούμαι το ψωμάκι για ν' αγοράσω βιβλία."

Τώρα μαθαίνουμε πως η συγκεκριμένη φωτογραφία ούτε από το Μόναχο είναι, ούτε και ο Λιαντίνης την εποχή που την έβγαλε είχε πρόβλημα επιβίωσης. Εντάξει, αυτά συμβαίνουν... Σιγά και τι έγινε... Μπερδεύτηκε εκείνος που έγραψε τη λεζάντα και συνέδεσε τη φωτογραφία με λάθος εποχή. Ναι, θα μπορούσε να είναι και έτσι. Αλλά μπορεί και όχι.

Πρώτον. Όταν θες να γράψεις μια λεζάντα στο οικογενειακό σου άλμπουμ, έχεις όλο το δικαίωμα να γράψεις ό,τι θέλεις. Δικό σου είναι, σου ανήκει, δεν πέφτει σε κανέναν λόγος. Όταν όμως η λεζάντα αφορά ξένο άνθρωπο και αντί για το άλμπουμ θα μπει σε βιβλίο, ε, λίγο παραπάνω προσεκτικός πρέπει να σταθείς. Γιατί το δικό σου λάθος θα δημιουργήσει λάθος εντυπώσεις και σε όσους διαβάσουν το βιβλίο. Και γιατί εκείνοι που γνωρίζουνε τον άνθρωπο της φωτογραφίας, θα πικραθούν βλέποντας να παραποιείς την αλήθεια. Ειδικά αν έχουν και προσωπική σχέση με τον εικονιζόμενο.

Ένας λόγος παραπάνω αν έχουν σοβαρούς λόγους να υποψιάζονται πως το λάθος δεν έγινε κατά λάθος αλλά σκόπιμα. Και ερχόμαστε στο σκόπιμα. Η φωτογραφία αυτή αποτελεί κομμάτι της αρχικής. Της έχει αφαιρεθεί αρκετό τμήμα από το πλαίσιο και είναι και σαφώς σκουρότερη από το πρωτότυπο. Ποιος μπορεί να ξέρει αυτές τις πληροφορίες; Μα φυσικά ο άνθρωπος που τράβηξε τη φωτογραφία. Που δεν είναι άλλος από τη σύζυγο του Δημήτρη Λιαντίνη. Όπως ξέρει και το πού φωτογράφισε τον άντρα της. Και το πότε. Δεν ήταν στο Μόναχο. Αλλά στη Ραβέννα της Ιταλίας. Και δεν ήταν στα χρόνια που ο Λιαντίνης σπούδαζε στη Γερμανία, αλλά αρκετό καιρό μετά το γάμο τους.

Βεβαίως θα μπορούσε κανείς να υποθέσει και πάλι πως όλα αυτά δεν έγιναν επίτηδες αλλά από άγνοια. Γιατί πού να ξέρει ένας τρίτος αυτές τις λεπτομέρειες; Τη φράση "δεν ήξερε δε ρώταγε" δε θα τη χρησιμοποιήσω... Μπορεί και να ρώτησε. Και να του τα είπαν λάθος. Δεν μπορεί; Αλλά υπάρχει και μια άλλη λεπτομέρεια. Η συγκεκριμένη φωτογραφία είχε τυπωμένη τη χρονολογία της λήψης της. Και για του λόγου το αληθές, δημοσιεύουμε το πρωτότυπο:

Σεπτέμβριος 1974. Ο Λιαντίνης έχει γυρίσει από τη Γερμανία νωρίτερα από την Πρωτοχρονιά του '73, ημερομηνία που έγιναν και οι γάμοι του με την κυρία Νικολίτσα Γεωργοπούλου.

Το καλοκαίρι του '74, το ζευγάρι επισκέπτεται τη Γερμανία. Εκεί τους βρίσκουν τα θλιβερά γεγονότα του Ιουλίου. Ο Λιαντίνης, σύμφωνα με προφορική μαρτυρία της συζύγου του, μεταβαίνει αμέσως στο πλησιέστερο ελληνικό προξενείο και ρωτά αν πρέπει να επιστρέψει για να πάρει μέρος στην επιστράτευση. Φαίνεται πως πήρε αρνητική απάντηση, άφησε όμως τα στοιχεία του για να ειδοποιηθεί αν παραστεί ανάγκη. Τέλος Αυγούστου παίρνουν το δρόμο της επιστροφής. Περνώντας από την Ιταλία σταμάτησαν για λίγες μέρες προκειμένου να επισκεφθούν σημεία που τους ενδιέφεραν. Πρώτης σπουδαιότητας η Ραβέννα, εξαιτίας του τάφου του Δάντη. Από κει είναι και η φωτογραφία αυτή. Πηγαίνουν επίσης στη Φλωρεντία, στην casa di Dante:

Φωτογραφίζουν ο ένας τον άλλον μπρος την προτομή του Δάντη Αλιγκιέρι. Χαρακτηριστική η στάση της κεφαλής του Δημήτρη Λιαντίνη μπρος στον ποιητή που θαυμάζει.

Κάνουν σταθμό και στη Βενετία. Εδώ ο Λιαντίνης, στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, ταΐζει τα περιστέρια, αποδεικνύοντας πως την εποχή αυτή όχι μόνο δε στερείται το ψωμί αλλά του περισσεύει και για τα πετεινά του ουρανού:

Και επανέρχομαι στη λάθος λεζάντα. Και λέω. Ίσως εκείνος που έδωσε τη φωτογραφία να την είχε κιόλας πετσοκόψει... δεν μπορεί; Μπορεί... Ναι, αλλά τότε πώς μπήκε η λεζάντα; Πόθεν βρέθηκαν οι πληροφορίες; Για Γερμανίες και για ψωμάκι που δεν είχε να φάει; Όπως και να έχει το ζήτημα, προκύπτει θέμα αξιοπιστίας.

Το σίγουρο επίσης είναι ότι τη φωτογραφία δεν την έδωσε η κυρία Λιαντίνη στον άνθρωπο που έγραψε την επίμαχη λεζάντα. Αντίθετα τον είχε προειδοποιήσει με κάθε επισημότητα πως το να γράψει βιβλίο για τον άντρα της, υπερβαίνει τις δυνατότητές του. Εκείνος την αγνόησε. Και προχώρησε με όσα του είπαν οι άλλοι. Και με όσα ντοκουμέντα του παρέδωσαν. Το κατά πόσο ήταν αξιόπιστη η διαδικασία αυτή, η φωτογραφία που δημοσιεύσαμε μπορεί να το αποδείξει έστω και σε μικρό βαθμό. Αφήνει όμως μεγάλα ερωτηματικά για το κατά πόσο αξιόπιστα είναι όλα τα άλλα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για να περιγραφεί η ζωή του Δημήτρη Λιαντίνη.

_______________________________


22/2/2010 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναδημοσίευση από το blog ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ - ημερομηνία αρχικής ανάρτησης 23/12/2007

Αξίζει να σημειώσουμε ότι την εποχή που ανέβηκε αυτή η ανάρτηση στο blog ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, το ιστολόγιο βρισκόταν στον πέμπτο περίπου μήνα λειτουργίας του. Μια καινούρια ακόμη φωνή στο διαδίκτυο και άγνωστο στους κύκλους που ασχολούνταν με το Λιαντίνη στα διάφορα φόρα, blogs κλπ.

Όμως αυτή η βασισμένη σε αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα από το αρχείο Λιαντίνη κριτική μας για όσους ως τότε μονοπωλούσαν το διαδίκτυο παριστάνοντας τους βιογράφους του Λιαντίνη, ήταν εύλογο να ταράξει τα θολά νερά. Κι ακόμη πιο δίκαιο (σύμφωνα με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και με όσα μας δίδαξε ο Δάσκαλός μας, ο Δημήτρης Λιαντίνης) να ξεσηκώσει θύελλα εναντίον μας.

Δε μας κατέλαβε εξ απήνης εκείνος ο πόλεμος. Εξάλλου επιλέγοντας εξαρχής για το ιστολόγιο εκείνο τον τίτλο ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ δείχναμε κι εμείς ξεκάθαρα τις προθέσεις μας. Υπογραμμίζοντάς τες και με τον υπότιτλο: Το ακραίον λέπας!

Ξέρετε τι είναι αυτό το λέπας; Ούτε κι εγώ το γνώριζα κάποτε. Τότε ακριβώς που η ζωή μου έκανε το μεγάλο δώρο να βρεθώ μαθήτρια του Δημήτρη Λιαντίνη. Το φθινόπωρο του 1992.

Κι ήταν η λέξη αυτή, λέξη που αναφέρεται στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ του Δημήτρη Λιαντίνη, σελ. 58 ) που με οδήγησε στη μία και μοναδική ατομική συζήτηση με το Δάσκαλο. Τον πλησίασα όταν τελείωσε η διδακτική ώρα και τον ρώτησα τι σημαίνει η λέξη "λέπας".

Δε μου απάντησε. Αντίθετα με έστειλε "αδιάβαστη" να συμβουλευτώ το λεξικό Liddel - Scott...

Η στάση του αυτή αποτέλεσε για μένα το ύψιστο και προσωπικό μάθημα που έλαβα από το Λιαντίνη. Ήταν η αφορμή να βγω στη μεγάλη στράτα. Λίγο από πείσμα που δεν καταδέχτηκε να μου απαντήσει και πολύ περισσότερο γιατί συνειδητοποίησα πως ο αληθινός δάσκαλος δεν προσφέρει έτοιμη τη γνώση στο μαθητή αλλά τον αναγκάζει να σκύψει μόνος του και να αναζητήσει την αλήθεια. Αυτό και έκανα ξεκινώντας από το λέπας. Το ακραίο λέπας. Φράση από το Θουκυδίδη, που κάνοντας κλικ εδώ μπορείτε να μάθετε όλα τα τι και τα πώς...

Κι αφού τα μάθετε, θα καταλάβετε ότι το παλιό μας blog, το ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, αποτέλεσε μετερίζι πολέμου. Δεν είναι σχήμα λόγου. Διαβάστε και την προηγούμενη ανάρτηση, σχετικά με τον αποκλεισμό μας από την ελληνική Wikipedia. Και ήταν αυτή η πιο μικρή συνέπεια της στάσης μας. Ακολούθησαν πολλές άλλες και περισσότερο σοβαρές. Υβριστικά σχόλια από "ανώνυμους" του διαδικτύου, απειλητικά μέιλ, συκοφαντικές αναρτήσεις... ακόμη και βίντεο στο you tube... Απόδειξη του τι μπορεί να πάθει κάποιος όταν τολμήσει στον παγκόσμιο ιστό να τα βάλει με τα μονοπώλιά του...

Τιμή μας! Γιατί όταν θες να τιμήσεις αληθινά ένα Δάσκαλο σαν το Λιαντίνη, θα πληρώσεις και το τίμημα. Πώς αλλιώς;

Θα πιεις κι εσύ μαζί του το ίδιο ποτό που κερνάνε οι δυνατοί τους αληθινούς δασκάλους όλων των εποχών. Κώνειο το λένε... Ο Λιαντίνης εξαγγελτικά τοποθέτησε ακόμη και το χημικό του τύπο στο κύκνειο άσμα του, τη Γκέμμα.

Ξέραμε λοιπόν πολύ καλά πού βαδίζαμε. Και ήταν επιλογή μας. Να δώσουμε μάχη. Υπερασπίζοντας τη μνήμη του Δασκάλου μας στο δικό μας ακραίον λέπας. Με τη σίγουρη επίσης γνώση πως το ψέμα έχει κοντά ποδάρια και πως αργά ή γρήγορα το άδικο τιμωρείται και η δικαιοσύνη θριαμβεύει. Αλίμονο σε όποιον δεν το γνωρίζει αυτό και επιλέγει να παίξει μποξ με τα καρφιά.

Την πρώτη μας μάχη την κερδίσαμε. Έστω και με αρκετούς μήνες καθυστέρηση.

Τώρα μια νέα εποχή έχει ξεκινήσει. Η εποχή της διάδοσης του έργου του Λιαντίνη. Γι' αυτό και επιλέξαμε να ανοίξουμε ένα νέο blog για το Δάσκαλο.

Η έμφαση τώρα δίδεται στο έργο του και σε αναλύσεις των δύσκολων σημείων της φιλοσοφίας του. Στο μέτρο βέβαια των δυνάμεών μας. Γιατί Λιαντίνης είναι αυτός. Ποιος τολμά να πει πως μπορεί να τον αναλύσει σε όλο το βάθος, το πλάτος και το ύψος του; Με ΜΕΤΡΟ - ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΚΛΙΤΟΤΗΤΑ λοιπόν...

Αναπόφευκτα όμως είμαστε υποχρεωμένοι να φωτίζουμε και τις πτυχές της ζωής του, στο βαθμό τουλάχιστον που το απαιτεί η καλύτερη προσέγγιση της φιλοσοφίας του. Έτσι επιλεκτικά ανεβάζουμε και παλιά μας άρθρα σαν αυτό εδώ ώστε να διαλύουμε μυθεύματα και ψέματα που έχουν ειπωθεί ή γραφτεί για το Δημήτρη Λιαντίνη.