Οι παπαρούνες του Μάη και του Λιαντίνη

Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΜΑΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΛΕΙΣΤΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ, ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ. 

Χρόνος αρχικής ανάρτησης η Πρωτομαγιά του 2008. Και πλέον έχουν περάσει 5 χρόνοι από τότε. Και σε ένα μήνα θα συμπληρωθούν 15 χρόνοι που ο Δάσκαλος Λιαντίνης έφυγε από κοντά μας. 

Ένας λοιπόν Μάιος ξεκινά σήμερα και πάλι. 1/5/2013. Ένας παράξενος Μάιος. Αφού αρχίζει με την αγαπημένη Μεγάλη Τετάρτη του Λιαντίνη και τη δακρυσμένη αγωνία του Όρους των Ελαιών, με τη λύπη να φτάνει έως θανάτου, και θα τελειώσει με την "προτεραία της αύριον και της μεγάλης ημέρας" της εξόδου... 

"Οι πρώτες παπαρούνες του Μάη

ραμφίσανε με αίματα της άνοιξης

το λαχουρί φουστάνι.

Δαμάστηκεν ο ίμερος της χλόης καθώς οι ηλιαητοί

γιόρτασαν την γιορτή των ταυροκαθαψίων.

Απάντεχα μας ξέβρασε η βάρκα της ελπίδας

στην ακροπελαγιά της μνήμης."

Δημήτρης Λιαντίνης

Οι ώρες των Άστρων, σελ. 20

Μπήκαμε πια στον τελευταίο μήνα. Σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τη μέρα που ο Δάσκαλος έφυγε από κοντά μας. Δεν είναι εύκολο για όσους τον αγάπησαν όχι μόνο μέσα από τα βιβλία του αλλά και ως άνθρωπο να αποφύγουν τον πόνο της θύμησης και της μνήμης. Οι πρώτες παπαρούνες του Μάη ραμφίζουνε μέσα μας τα αναπάντητα γιατί...

"Πού είναι της γιορτής το ρηγικό κεμέρι

η σπατάλη μας η ασπέδιστη

στου κόσμου την αγυρτεία..."

Μάιος. Και οι παπαρούνες σου, ακριβέ μας Δάσκαλε, μας θύμισαν όσα οι παλιοί είχαν ειπωμένα για τούτο το αιμάτινο λουλούδι:

"Τα πέταλά της ευαίσθητα, ακόμα και ένα απαλό άγγιγμα μπορεί να τα αποκόψει από το υπόλοιπο λουλούδι, ο βλαστός της λεπτός και αέρινος, φτάνει συχνά τα 90 εκατοστά σε ύψος. Η κόκκινη παπαρούνα των λιβαδιών και του αγρού, εκτός από σήμα κατατεθέν της άνοιξης, αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα μεσογειακά αγριολούλουδα, είναι όμως δυνατή και η καλλιέργειά της για καλλωπιστικούς λόγους. Περίπου 12 είδη ευδοκιμούν στην Ελλάδα με πιο γνωστή την Papaver rhoeas (Μήκων η Ροιάς), που κατά τον Διοσκουρίδη ονομάστηκε έτσι, επειδή ρίχνει γρήγορα τα πέταλά της. Χάρη στις κατευναστικές και ηρεμιστικές ιδιότητές τους, οι σπόροι της χρησιμοποιούνταν κατά την αρχαιότητα στην παρασκευή φαρμάκων. Ως ιερό φυτό της Δήμητρας, αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο του τελετουργικού στα Ελευσίνια Mυστήρια, όπου τα λουλούδια της στόλιζαν τα αγάλματα της θεάς.

Αν και εκτός από τις γνωστές βαθυκόκκινες αποχρώσεις, τα πέταλά της, ανάλογα με την ποικιλία, συναντώνται και ως λευκά, ρόδινα, κίτρινα και πορτοκαλιά, οι αρχαίοι πίστευαν πως το πορφυρό χρώμα το οφείλουν στο αίμα του Άδωνη. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, οι παπαρούνες βάφτηκαν κόκκινες από το αίμα του Χριστού που έσταξε στα πέταλα εκείνων που είχαν φυτρώσει κάτω από το Σταυρό." (ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

"Πού είσαι κλεισμένη ω!

στον στειχιωμένο πύργο της σιωπής

πιο ψηλή από του ήλιου τον ίσκιο.

Άσπρη σαν τον περιστεριώνα

που αδιάκοπα κυβερνά τα φτερά των ήχων.

Την έγνοια μας στους λαμνοκόπους αφήσαμε

των πουλιών.

Και του ψωμιού τον κόπο και το κρασί

στην απλωσιά του αργέστη και τον καιρό

τον πρωτομάστορα."

Εκείνον το Μάη του 98, που χάραζες τις τελευταίες πινελιές στο λαχουρί φουστάνι του ονείρου σου, ποιες παπαρούνες φύτρωσαν και πού να πάμε να τις βρούμε και να μας πουν γιατί; Να μάθουμε επιτέλους το αίνιγμα... Ή πρέπει να σταθούμε στους στίχους σου και μόνο:

"Χέρια γυμνασμένα για το δοξάρι και τον πόλεμο

που δεν άνοιξαν δρόμο και πόρο

για την μεγάλη χώρα..."

Ξέρω, ξέρουμε όλοι, πως "Ψήλωσες την ελεγεία της βροχής ίσαμε τις κορφές των κυπαρισσιών. Των κυπαρισσιών που λογχίζουν ανάηχα τα σωθικά της νύχτας." Και ξέρουμε ακόμη πως:

"Τα έργα και οι μέρες σου

σκουτάρια και φλάμπουρα να φοβερίζουν τον χάροντα

καβαλάρη στο αντίδρομο στρατοκαρτέρι."

Μα δεν ξέρουμε, ακόμη δε μάθαμε, πόσο λογάριασες και πόσο μέτρησες εκείνους τους τελευταίους στίχους:

"Θα γράφεις με το δάχτυλο

στην μάταιην ευκολία της θάλασσας

τον έρωτα και την μακρυνή φωνή σου.

Και θα κοιμάσαι σαν παιδί

στων ρόδων τα ματόφυλλα.

Όταν θα λαμπαδιάζεις μόνη εσύ

ασύγκριτη

στ' αρκουδορέματα και τις οροσειρές της μνήμης."

Εμείς δεν ξέρουμε και ίσως να μη μάθουμε ποτέ. Εσύ όμως, καλέ μας Δάσκαλε, ένα να ξέρεις. Πώς και φέτος γέμισαν παπαρούνες οι αγροί. Πολλές παπαρούνες. Δέκα χρόνια τώρα ποτίζεται η χλόη και γεννά παπαρούνες. Ως πότε, Δάσκαλε; Ως πότε "τα σπασμένα κρύσταλλα της καμπάνας" θα αφήνουν ανοιχτά τα ερωτήματα για τον "ξυλοκόπο του ύπνου που ανέβηκε σκαλί - σκαλί την σκάλα να πριονίσει το ασημόδεντρο στο δάσος του φεγγαριού"; Κι ως πότε θα λαμπαδιάζει μόνη εκείνη και στα αρκουδορέματα και τις οροσειρές της μνήμης αλλά και μες του κόσμου την αγυρτεία;

Είπες "Πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής" να μένουν. Μ' αυτά τα μάτια κοιτώ και ρωτάω. Γιατί εσύ παράγγειλες "να αγαπάμε τον άνθρωπο. Πώς αλλιώς! Ο άνθρωπος είναι το πιο τραγικό πλάσμα μέσα στο σύμπαν." Και σου λέω: Αυτό για μένα είναι το μεγάλο αίνιγμα και η απορία και η διαμαρτυρία. Κι απάντηση δε βρίσκω.

Θυμάσαι, κάποτε που ήμουν άμαθη και με το βλέμμα του βοδιού, ήρθα και ρώτησα το "λέπας" τι σημαίνει. Και μ' έστειλες να ανοίξω λεξικό. Τώρα πες μου, πού να κοιτάξω και να βρω απάντηση στο μέγα το ερώτημα; Τα λεξικά και τα βιβλία στέκουνε βουβά. Γι' αυτό κι εγώ κοιτώ τις παπαρούνες σου. Να καταλάβω, να καταλάβω τουλάχιστον "γιατί";