"Πηδούσε ο Σωκράτης τους μαθητές του;"
Πάνε μέρες τώρα που έχω στα χέρια μου μια φωτογραφία. Σαφώς και δεν είναι του Σωκράτη. Είναι του Λιαντίνη. Και αν αναρωτιέστε τι σχέση έχει με την εισαγωγή που έκανα, η απάντηση είναι απλή. Το τεράστιο σοκ! Είναι αλήθεια πως προβληματίστηκα πολύ για το αν θα πρέπει να τη δημοσιεύσω. Το παίδεψα αρκετά στο μυαλό μου και έβαλα κάτω όλα τα ενδεχόμενα και όλα τα μεγάλα ερωτηματικά που θα προκαλέσει. Κι έπειτα ρώτησα τον έσω δαίμονα αν δικαιούται να κρατά κρυφό έστω και το παραμικρό ντοκουμέντο που αφορά το Λιαντίνη όταν μάλιστα νόμιμα βρίσκεται στα χέρια μου και με άδεια να το δημοσιεύσω. Η δημοσίευση που ακολουθεί, μαρτυρά και την απάντηση: Όχι!
1962. Κωνσταντινούπολη, Πατριαρχείο.
Ο νεαρός φοιτητής Δημήτριος Νικολακάκος ετοιμάζεται να ασπαστεί το χέρι του τότε προκαθήμενου της ορθοδοξίας, Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα. (Περιγραφή του ταξιδιού του Λιαντίνη στην Πόλη υπάρχει στο βιβλίο ΚΑΠΕΛΑ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ που εξέδωσε πρόσφατα ο στενός του φίλος και τότε συμφοιτητής, κ. Βασίλης Αναγνωστόπουλος αν και εκείνος την επίσκεψη στην Πόλη την τοποθετεί στα 1963 και όχι στα 1962 που αναφέρει ιδιόχειρη σημείωση του Λιαντίνη πίσω από τη παραπάνω φωτογραφία.)
Οι φωτογραφίες έχουν ένα μεγάλο κακό. Μου το έμαθε κάποτε ένας φίλος φωτογράφος που δεν ήθελε με τίποτε να φωτογραφίζεται ο ίδιος. Στην απορία μου για την τεράστια αντίφαση η απάντηση ήταν απλή και καταλυτική. "Οι φωτογραφίες είναι το πρόσωπο του θανάτου." Γιατί οι φωτογραφίες, εξηγούσε, είναι καταδικασμένες να μιλάνε πάντα για στιγμές που πέρασαν και δε θα ξαναρθούν. Στο ελάχιστο dt του χρόνου που εσύ πατάς το "κλικ" της μηχανής, η στιγμή που απαθανατίζεις έχει φύγει και έχει χαθεί. Είναι το ποτέ ξανά στην πιο εύκολη και κατανοητή μορφή του ή εκείνο το αρχαίο "Τα πάντα ρει" που έρχεται και επανέρχεται για να μας βάζει αινίγματα.
Για το αίνιγμα της συγκεκριμένης φωτογραφίας έχουμε ήδη ανοίξει θέμα στο φόρουμ HOMA EDUCANDUS: "Λιαντίνης και θρησκεία". Εκεί θα δώσουμε και τη συνέχεια με απορίες και τοποθετήσεις, όσο μπορούμε και όσο αντέξουμε στο τεράστιο θέμα που ανοίγουμε. Κι ευελπιστούμε ότι τούτη τη φορά δε θα σκοτίσουν τα μάτια μας προλήψεις και δεισιδαιμονίες και αυτονόητα και άλλα ανόητα που ως τώρα δεν άφησαν να προσεγγίσουμε αντικειμενικά τη σχέση του Λιαντίνη με τη θρησκεία. Η ελευθερία της γνώμης είναι όχι μόνο επιτρεπτή αλλά και ζητούμενο. Αρκεί βεβαίως να διατυπώνεται με ήθος και όρους που αρμόζουν σε φιλοσοφικό διάλογο. Όπως ο ίδιος ο Λιαντίνης μας άφησε εντολή...
Παρακαλούμε επίσης να ακούσετε και το ηχητικό ντοκουμέντο που βρίσκεται στο κάτω μέρος της σελίδας: "Ο Λιαντίνης για το χριστιανισμό". Γιατί μπορεί η φωτογραφία να είναι του 1962, αλλά αυτά που θα ακούσετε τα έλεγε ο Λιαντίνης ακόμη και λίγο πριν την έξοδό του, όπως μπορούν να βεβαιώσουν πολλές γενιές μαθητών του.
Προς διευκόλυνση της μελέτης του ηχητικού ντοκουμέντου, δίνουμε και το απομαγνητοφωνημένο κείμενο:
"Όταν τους είπα ότι δεν πρέπει να .. ότι ελληνισμός και χριστιανισμός είναι αντίθετα πράγματα, ότι υπάρχει μια δυνατότητα συμπλοήγησης, όταν δεχθούμε καλά ότι δουλεύω με την πίστη, έχω δρόμο, μη με σκανδαλίζεις και μη με πειράζεις. Δουλεύω με την επιστήμη, άλλο πράγμα.
Το μεγάλο λάθος το κάνουν εκείνοι που μπερδεύουν επιστήμη και πίστη, εκείνη η γνωστή πρόταση που σας λέω που λέει ο Χάιντεγκερ, «μια χριστιανική φιλοσοφία είναι ένας ξύλινος σίδηρος», αντίφαση δηλαδή. Μια χριστιανική φιλοσοφία, από τη μια μεριά δηλαδή η θρησκεία, από την άλλη η επιστήμη, αυτό το πράγμα είναι
«Eine christliche Philosophie ist ein holzernes Eisen.»
Ξύλινος σίδηρος! Στη φύση δεν υπάρχει ξύλινος σίδηρος. Στη φύση υπάρχει ή ξύλινο ξύλο ή σιδηρένιος σίδηρος. Θέλει να πει δηλαδή εδώ ο φιλόσοφος ότι αυτό το πράγμα είναι αντίφαση μέσα στο ίδιο το αντικείμενο και δε βγάζεις άκρη. Μπερδεύεσαι, θολώνεις, φτάνεις σε πόλωση, χάνεις την εικόνα. Το ένα να μην ενοχλεί το άλλο. Έχουμε την πίστη μας, έχουμε τη χριστιανική διδασκαλία. Εκεί ο αγώνας και η ομορφιά και το μεγαλείο είναι να είμαστε σωστοί χριστιανοί, αγαπητοί μου φίλοι, όχι υποκριτές. Ωραίος αγώνας, χωρίς όρια. Να είσαι χριστιανός σωστός! Δεν μπορεί να ‘σαι επίτροπος στην ενορία και φοροφυγάς.
Θέλω, αξιότιμοι συνάδελφοι, βάλτε το χεράκι στην καρδιά, γιατί εγώ τους είπα πονάω πολύ εδώ. Έχω πολύ μεγάλο καημό. Για τα παιδιά μας… Πού θα ζήσουνε με τούτη τη σύγχυση που έχουμε. Γι’ αυτό δε βρίσκουμε άκρη. Δε βλέπετε, βγαίνουν να συζητήσουν στα τελεβίζια και δεν καταλαβαίνεις τίποτε τι λένε. Ο καθένας λέει… δεν έχουνε δηλαδή εικόνα δεν έχουνε ιδεί το πρόβλημα στη ρίζα.
Χριστιανοί είμαστε. Δε δίνω σε κανένα το προνόμιο να πει ότι είναι περισσότερο χριστιανός από μένα. Κι εγώ τραβάω και το δρόμο εκείνο που είπε ο Χριστούλης. Είναι λόγος κυριολεκτικός για τους καλούς χριστιανούς.
«Ει τις εθέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και
αράτω το σταυρό αυτού και ακολουθείτω μοι.»
Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, αν πεις ότι είμαι γνήσιος χριστιανός. Όταν εμείς τα συμβιβάσουμε και λέμε, «εντάξει, αυτό το παραβλέπω» και κατέβηκε να σώσει ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου… Ποιες αμαρτίες; Για το παχύ άντερο του καθενός μας δηλαδή; Θα μας σώσει; Το πρόβλημα είναι, η χριστιανική διδασκαλία τυφλώνει με το φως και τη λάμψη, ο ίδιος ο Χριστός όμως, όχι όπως το λέει η εκκλησία. Και μας θάψανε τον αρχιεπίσκοπο σαν να θάβανε τον Φαραώ Τουταγχαμών! Είδατε τι χρυσάφια; Τι μεγαλεία; Τέτοια πράγματα ζήτησε ο Χριστός; Δε ζήτησε τέτοια. Κι όταν λέει εκεί, τους ονομάζει κάπου «ουαί υμίν, όφεις και γεννήματα εχιδνών», τους λέει, φίδια και όχεντρες, τους παπάδες της εποχής εννοεί, τους γραμματείς και τους φαρισαίους."
_____________
21/2/2010 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το blog ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ. Ημερομηνία αρχικής ανάρτησης 26/1/2008
ΟΙ ΛΕΙΜΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου