Η προέλευση του ανθρώπου

Εισαγωγή

«Tο ανθρώπινο είδος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Aφρική τουλάχιστον 3 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα. Η πρωιμότερη μορφή ανθρώπου είναι ο Australopithecus, όπως δείχνουν ανθρωπολογικά λείψανα από τη νότια και ανατολική Αφρική.»

Στον εξαιρετικό διαδικτυακό τόπο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού μπορείτε να διαβάσετε πολλές ακόμη πληροφορίες για την προέλευση του είδους άνθρωπος.

Λυπάμαι που θα στενοχωρήσω μερικούς αλλά πουθενά δε θα βρουν εκεί για έλευση των ανθρώπων από το Σείριο… ούτε για καταγωγή των ελλήνων από το μυθικό Δευκαλίωνα.

Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η γέννηση της ζωής

600.000.000 χρόνια πριν από σήμερα. Οι πρώτες οργανωμένες δομές ζωής προχωρούν στη σκηνή του ενόργανου κόσμου. Αζωικός αιώνας.

575.000.000 χρόνια πριν: Σπόγγοι, κοράλλια, λειχήνες, μύκητες, φύκη

550.000.000 χρόνια πριν: Ασπόνδυλα. Αρχή του παλαιοζωικού αιώνα.

480.000.000 χρόνια πριν: Αραχνοειδή, εμφάνιση σπονδυλωτών

300.000.000 χρόνια πριν: Πτεριδόφυτα, Ψάρια, πρώτα Αμφίβια, Έντομα

215.000.000 χρόνια πριν. Μεγάλα πτεριδοειδή, Σπερματόφυτα, Αμφίβια, Ερπετά

190.000.000 χρόνια πριν: ανθοφόρα Φυτά, Θηλαστικά, κολοσσιαία Ερπετά, Πτηνά, τελειότατα Έντομα. Μεσοζωικός αιώνας.

55.000.000 χρόνια πριν: Ανώτερα θηλαστικά. Καινοζωικός αιώνας.

Και από τα θηλαστικά ο ΠΙΘΗΚΟΣ μια μέρα μακρινή...

25 με 17.000.000 χρόνια πριν από σήμερα, εκεί κατά την Ασία, ένιωσε την ύλη μέσα του να παίρνει φωτιά και κάτι καινούριο να γεννιέται: Το είπανε αργότερα εγκέφαλο, μα εκείνος, ο Δρυοπίθηκος και ο Ραμαπίθηκος δεν μπορούσε ακόμη να το ξέρει. Και τα χρόνια κυλούσαν. Πάντα στο ρυθμό της χελώνας. Και πιο αργά ίσως… Και ο εγκέφαλος μεγάλωνε. Και εξελισσόταν. Και μαζί άλλαζε και το υπόλοιπο σώμα και προετοιμαζόταν για τη μεγάλη αλλαγή.

8.000.000 χρόνια πριν. Ο δρόμος μας χωρίζει οριστικά από τους γορίλες και του χιμπατζήδες, τους πιο κοντινούς μας συγγενείς. (Δυστυχώς τα περί Δία και θεϊκής καταγωγής μόνο στα παραμύθια στέκουν…) Ένας από τους πρώτους αυτούς γνήσιους προγόνους μας, ο «Sahelanthropus Tchadensis» θα μείνει για πάντα στο Τσαντ, περιμένοντας να μας σφίξει το χέρι τον Ιούλιο του 2002 μ.Χ. Υπομονή τεράστια, γύρω στα 6,5 ή 7 εκατομμύρια χρόνια, λένε σήμερα οι ανθρωπολόγοι.

4.000.000 χρόνια πριν από σήμερα. Ο Αυστραλοπίθηκος ζει κάπου εκεί στη νότια και ανατολική Αφρική. Από το 1974 μ.Χ έχει και όνομα: Είναι η περιβόητη Λούσι! Γυρνάει στο μεγάλο δάσος και τρώει ξηρούς καρπούς και φρούτα. Και συνεχίζει να εξελίσσεται. Τίποτα πια δεν μπορεί να σταματήσει αυτή την πορεία. Έρχεται, πλησιάζει.

2.000.000 χρόνια ακόμη. Δύο και από σήμερα. Εύκολο να τα ιστοράς. Τεράστια υπομονή για να τα περάσεις. Οι σπόνδυλοι είναι πια σχεδόν έτοιμοι. Η πλάτη αρχίζει να σηκώνεται. Αργά αργά… Homo Habilis, Δεν είναι πια πίθηκος. Δεν είναι ακόμη άνθρωπος. Έχει όμως πια χέρια. Και πιάνει τις πρώτες πέτρες και εργαλεία του τις κάνει. Γιατί τώρα τροφή του είναι και το κρέας. Και με τα χέρια πάλι αρχίζει τον εγκέφαλο να γυρίζει. Όπως η μανιβέλα… Όπως και σήμερα τα μωρά των ανθρώπων που με τα χέρια τους ζητάνε να μάθουνε τον κόσμο. Όπως ο τρυφερός εραστής που με τα ακροδάχτυλα εξερευνά το χάρτη της αγαπημένης του από ανατολή μέχρι δύση και από βορρά μέχρι νότο. Όπως και μεις τώρα που με τα χέρια μας προσπαθούμε να αλλάξουμε τα μυαλά… Κι όπως το χέρι εκείνο το υψωμένο, σύμβολο αιώνιο της αφυπνισμένης συνείδησης και θέλησης που γίνεται κάστρο άπαρτο.

1.000.000 χρόνια ακόμη. Ένα και από σήμερα. Για να ορθώσει τελείως το ανάστημά του. Homo erectus. Πιο Homo, πιο άνθρωπος. Φτάνει πια στην Ευρώπη. 600.000 χρόνια από σήμερα. Απλώνεται σε Ασία (Chou Kou Tien) και Αυστραλία (Java). Ντύνεται και φτιάχνει καταφύγια. Και τη φωτιά κατακτά.

300.000 χρόνια από σήμερα. Homo praesapiens. Όλο και πλησιάζει. Φτάνει. Μπαίνει στο σπήλαιο των Πετραλώνων. 25 χρονών κορίτσι. Μια εικοσπεντάρα με 200.000 χρόνια ιστορία. Μπορεί και να τη λέγανε Μαρία... αφού για το χατίρι της σφάζονται κι αν σφάζονται παλικάρια, που λέει και το δημώδες άσμα. Κοιμάται εκεί και περιμένει τον πρίγκηπα της, το Χρήστο Σαρρηγιαννίδη. Περιμένει να ξημερώσει το 1960 μ.Χ. Να μας πει την ιστορία της. Να μας πει και τη δική μας. Ένα κρανίο όλο κι όλο. Τίποτα πιο συμβολικό.

Και φτάνουμε στον άνθρωπο του Νεάντερταλ. 100.000 χρόνια από σήμερα. Αφρική, Ευρώπη, Ασία, Εγγύς Ανατολή. Γυρίζει και βλέπει και μαθαίνει… και εξελίσσεται. Πάντα. Και τότε και τώρα. Και ως πότε;

40.000 χρόνια από σήμερα.

Εμφανίζεται ο σύγχρονος άνθρωπος:

Ο Homo sapiens sapiens.

Φτάνει Αμερική. Φτάνει Ωκεανία. Κι εδώ στην Ευρώπη ο Cro Magnon. Και ο Bruenn. Το είδος τώρα φτάνει στην τελειότητα. Ο καρπός του δέντρου της γνώσης του δωρίζεται. Ο όφις και ο αιώνιος μύθος για την πρώτη απορία του ανθρώπου.

« Ο πρώτος σπινθήρας της συνείδησης. Μια φοβερή αστραπή που την είδε το σκοτεινό σύμπαν να το καταλάμπει, όχι πλέον με τη μορφή της θερμικής ακτινοβολίας των γαλαξιών, αλλά μ’ ένα διανοητικό ποταμό φωτονίων άλλης οντολογικής υφής. Η ύλη πραγματοποιεί το ανέβασμα στο τελευταίο σκαλί, στη νόηση. Η πιο υπέροχη και η πιο ακραία μετατροπή της ποσότητας σε ποιότητα που γνώρισε η φύση.» (Από τα Ελληνικά του Λιαντίνη, σελ. 32)

5.500 χρόνια πριν από σήμερα. Η πρώτη μεγάλη επανάσταση του νέου όντος. Μαθαίνει να καλλιεργεί τη γη, μερώνει τα ζώα, χτίζει πόλεις, ανακαλύπτει τον τροχό, τα μέταλλα, την αριθμητική, τη γραφή…

4.000 χρόνια από σήμερα. Ο άνθρωπος κρούει τη θύρα της ιστορίας. Το χέρι, αυτό που πρώτο κίνησε το νου του, αρχίζει τώρα να γράφει. Να γράφει σε γραφές που ξέρουμε να διαβάζουμε… Επινοεί τα πρώτα αλφάβητα. Επινοεί και ιστορίες, έπη για τα κατορθώματα και μύθους για όσα δεν ξέρει και λαχταρά να φτάσει έστω και με τη φαντασία.

2.500 χρόνια πριν… περίπου… Εκείνος ο μακρινός πίθηκος φτάνει στην εποχή της ακμής. Στη χρυσή εποχή του. Είναι τώρα έτοιμος να μάθει ποιος είναι. Και να αρχίζει το δικό του ρολόι να κουρδίζει. Τη φύση κοιτάζει, τη φύση μαθαίνει και τα άστρα θέλει να βάλει να χορεύουν στο δικό του ρυθμό. Ο άνθρωπος στέκεται αντίκρια στο θάνατο και δε σκύβει πια το κεφάλι. Και θεμελιώνει κάστρο νέο τον πόλεμο να δώσει. Γεννιέται η επιστήμη. Τη μαμή που την ξεγέννησε την λέγανε ... Σωκράτη.

500 χρόνια πριν το σήμερα. Η δεύτερη μεγάλη επανάσταση. Πυρίτιδα, τυπογραφία και αργότερα ατμός, ηλεκτρισμός και ακόμα πιο μετά ηλεκτρονική… Ο άνθρωπος όλα αυτά. Εκείνος ο μακρινός πίθηκος. Και ακόμη πιο μακριά η ταπεινή πόα, που τη φέρνουν οι πνοές του ανέμου. Κι ακόμη βαθύτερα τα κυανοφύκη και τα βακτήρια. Και γυρίζοντας πίσω το μάτι, στα σκαλοπάτια που αργά αργά ανέβηκε ως εδώ, ούτε χελώνα δεν πάει τόσο αργά, αναφωνεί με το στόμα του Αντρέ Μπρετόν:


«Είναι ηλίθιος εκείνος που συνεχίζει ν’ αρνιέται να ιδεί ένα άλογο να καλπάζει πάνω σε μια ντομάτα.»

9 χρόνια μόλις πριν. Ο άνθρωπος, που ξέφυγε από τον πίθηκο φτιάχνοντας εγκέφαλο, που έγινε άνθρωπος αποκτώντας συνείδηση του εαυτού του, ανεβαίνει ένα ακόμη σκαλί. Ανεβαίνει στον Ταΰγετο. Είναι ο τελευταίος της παλιάς γενιάς και ο πρώτος της καινούριας. Όχι μόνο συνειδητά αλλά και αυτοθέλητα, βαδίζει περήφανα προς το θάνατο. Σκοτώνει την αρχαία ύβρη και γεννά τη νέα ελπίδα. Διαφεντεμένος από την ανάγκη και τροπαιοφόρος της ελευθερίας του.

Σήμερα…

Σήμερα είσαι εσύ, κι εσύ, κι εσύ κι εγώ… Είμαστε εμείς. Αλλά και δεν είμαστε. Γιατί σε κάθε κύτταρό μας πάλει μια φωνή που έρχεται από πολύ μακριά. Γυρνάς πίσω, στο χάος του χτες, κι εκείνη ξανακούγεται από τα βάθη του μέλλοντος.

Όχι, δεν είναι δικό μας το σήμερα. Το χρωστάμε σε όσους πέρασαν, το απαιτούν αυτοί που θα έρθουν. Δικιά μας είναι μόνο η στιγμή. Αυτή διαφεντεύουμε κι αυτή μας ορίζει. Καβάλα τούτη την ακτίνα και θυμήσου:

Έρχεσαι από ένα τεράστιο τίποτε, τραβάς σε ένα ακόμη πιο τρομερό τίποτα. Άρπαξε τη στιγμή και κάντη δική σου. Αυτή μονάχα σου ανήκει. Μην τη χαραμίζεις.

"Ζήσε ζωή ατέλειωτη σε μια στιγμή"* (Σολωμός)

---------------------------------------------------
* Σχετική ανάλυση: Δ. Λιαντίνης, ΧΑΣΜΑ ΣΕΙΣΜΟΥ σελ. 84---------------------------------------------------

• Βιβλιογραφία - Πηγές

1. Δ. Λιαντίνης: «Τα Ελληνικά» Εκδόσεις Βιβλιογονία
2. Κοτσώνη, Μωραΐτη, Πάγκαλου: «Θέματα Γενικής Βιολογίας» Αθήνα 1977, εκδόσεις Ορόσημο «Παγκόσμιος Ιστορικός Άτλαντας» Λευκωσία 1994, εκδόσεις Φιλιππίδη
3. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού: http://www.ime.gr/chronos/01/gr/pl/housing/index.html

____________________________

αναδημοσίευση από το παλιό μας ιστολόγιο για το Λιαντίνη, το Μεσολόγγι.

http://messologi.blogspot.gr/2007/10/blog-post_23.html - Δημοσιεύτηκε στις 23.10.07 

που πλέον παραμένει κλειστό για το ευρύ κοινό...

και με αφορμή το πρόσφατο δημοσίευμα στο Βήμα:

http://www.aragma.gr/?p=5455  (είναι κάποιοι από μας υβρίδια;)