Θαμπώθηκα, το παραδέχομαι, στην πρώτη επαφή με το φιλοσοφικό στοχασμό του Λιαντίνη. Θεό μου δεν τον έλεγα, μα τον αποκαλούσα "θείο" Λιαντίνη και εννοούσα το ανάλογο σε μέτρα ανθρώπινα. Και ήταν η βαθύτερη μελέτη της φιλοσοφίας του που με απελευθέρωσε και με άφησε να πετάξω λεύτερα πια στις βουνοκορφές του και στις χαράδρες του, κι αφού αναγκάστηκα να ξαναπιάσω το μονοπάτι από τους πρόποδες αναζητώντας πια όχι την ακρώρεια του Λιαντίνη μα τη δική μου. Όποια και όση μου τάχθηκε από τη δική μου μοίρα.
Με αφορμή λοιπόν αυτά τα είκοσι χρόνια, τα γεμάτα Λιαντίνη (δε νομίζω ότι από τότε πέρασε μέρα που να μην τον σκεφτώ, να μη στοχαστώ το λόγο του - κι αργότερα και τις πράξεις του) νιώθω βαθιά την ανάγκη να του πω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Τώρα που πέρασα κι εγώ τα 50 και σαν το Σεφέρη λέω πως ξέρω ποια είμαι. Και πλησιάζω επικίνδυνα τις 14 Ολυμπιάδες του Λιαντίνη.
Δεν ξέρω αν σε άλλη φάση της ζωής μου - και όχι σε στιγμή που ήμουν συγκλονισμένη από τη στενή επαφή με το θάνατο - είχα συναντήσει το Λιαντίνη πώς θα επιδρούσε πάνω μου η διδασκαλία του. Ξέρω όμως σίγουρα πως δε μου χρειάστηκε η 1η Ιούνη του 1998 για να κρίνω πόσο μεγάλος Δάσκαλος ήταν ο Δημήτρης Λιαντίνης. Δε μου χρειάστηκε δηλαδή αυτό που οι πολλοί αποκαλούν με δέος "η τελευταία πράξη του Λιαντίνη". Μου στάθηκε αρκετός ο ζωντανός Λιαντίνης και όχι οι αποδείξεις που άλλοι αναζητούν στον νεκρό του ή και στο σκελετό του. Δεν μπορώ λοιπόν όσο και να το θέλω να έρθω στη θέση τους και ίσως ίσως και να τους αδικώ πολλές φορές.
Ένα παράδειγμα; Η γνωστή ιστορία με τα βίντεο. Που εγώ απερίφραστα λέγω ότι δε με ενδιαφέρουν. Γιατί κανένα βίντεο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη ζωντανή εικόνα που κουβαλάω μέσα μου εδώ και είκοσι χρόνια. Μπορεί λοιπόν να εκφράζω την κατανόησή μου για την ανάγκη άλλων να βλέπουν το Λιαντίνη σε βίντεο, σε καμία περίπτωση βέβαια τη βιντεομανία ή ακόμη χειρότερα τη μονομανία να προσεγγίζουν το Λιαντίνη μόνο μέσα από τα βίντεο, αλλά επιμένω να θεωρώ ακατανόητο να πιστεύουν πως μπορούν έτσι να γνωρίσουν τον αληθινό Λιαντίνη.
Όπως και δε γνώρισαν το Λιαντίνη πολλοί από εκείνους που πρόκαμαν να τον συναντήσουν.
Η δική μου στιγμή που τον ανακάλυψα, που για πρώτη φορά προσπέλασα το αρχικό θάμπωμα, και είδα το πίσω από την απτή εικόνα, θυμάμαι άργησε δυο μήνες περίπου. 24 Νοέμβρη 1992. Και περί αδικίας και τίσης ο λόγος του εκείνη την ημέρα. Homo Educandus, σελ. 85... Και ακριβώς πριν το βιβλίο αναφέρει:
"Μέσα στο πνεύμα αυτό την πράξη του Εμπεδοκλή να πηδήξει ζωντανός στη λάβα της Αίτνας πρέπει να την κατανοήσουμε σαν τη σφραγίδα της διδασκαλίας του. Είναι, θα 'λεγα, το μυθικό αντίστοιχο της εθελούσιας απόφασης του Λυκούργου να εμπιστευθεί την αυτοεξορία του στο θάνατό του, προκειμένου ο όρκος των συμπολιτών του στην τήρηση των νόμων που τους άφηκε να περιβληθεί με ισχύ παντοτεινή".
Κι εδώ επίσης θα παραδεχθώ πως όταν ο Λιαντίνης έφυγε, εξαφανίστηκε, ή και αυτοκτόνησε ακόμη (εγώ δε φοβάμαι τις λέξεις - έχω το θάρρος να αντέχω τις απορίες του αινίγματος που μας δώρισε) εγκλωβίστηκα για ένα διάστημα στην εκδοχή της σφραγίδας. Και ήταν θυμάμαι 1η Ιούνη του 2007 που άνοιξε μια άλλη χαραμάδα στο σκοτεινό θαλάμι. Χρόνοι εννέα ακριβώς που εκείνος είχε φύγει και δύο περίπου από την ανακάλυψη του σκελετού επάνω στον Ταΰγετο. Βράδυ. Ένα ολόκληρο βράδυ. Στο μπαλκονάκι του ξενοδοχείου Διόσκουροι. Στη Σπάρτη. Κι απέναντι ακριβώς από το άγαλμα του Λυκούργου. Στο βάθος, συντροφιά με τα αστέρια του ουρανού, η κορφούλα του Λιαντίνη. Και στα χέρια μου η Γκέμμα. Κεφάλαιο ΕΔΩ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ. Να το διαβάζω για μια ακόμη φορά. Το μέγα ποίημα του Δασκάλου...
Δυο ακόμη χρόνια χρειάστηκαν. Για να αστράψει το φως. 1η Ιούνη και πάλι. του 2009. Κεχρεές Κορινθίας. Στο Σήμα του Λιαντίνη. Πού αλλού; Και ήταν το φως το ΑΙΝΙΓΜΑ ΚΑΙ ΔΩΡΟ. Ειδικά το δώρο...
Λίγους μήνες αργότερα, το φθινόπωρο, πήρα την απόφαση να ακούσω επιτέλους το Δάσκαλο. Και το δάσκαλο του Δασκάλου μου, το Νίτσε. Το φοβερό τους πρόσταγμα:
«Μονάχος μου φεύγω τώρα, μαθητάδες μου. Κι εσείς τραβάτε από δω μονάχοι σας. Έτσι το θέλω. Τώρα σας λέω, να χάσετε εμένα, και να βρείτε τον εαυτό σας. Και μόνο τότε, σα θα μ’ έχετε αρνηθεί, θα ξαναρθώ κοντά σας.»
(Λιαντίνης, Τα Ελληνικά, σελ. 75 )
Και πάλι οι στιγμές γεμάτες θάνατο... σαν τότε που γνώρισα το Λιαντίνη...
Από τον επόμενο χρόνο μετακόμισα στη σπηλιά του Πολύφημου. Μεταφορικά και κυριολεκτικά... και καταπιάστηκα με τα έργα της θάλασσας και με τα έργα της αγάπης. Αφήνοντας πίσω στην Αθήνα και στο νέφος τους άλλους να ψάχνουν ακόμη αν αυτοκτόνησε και πώς αυτοκτόνησε ο Λιαντίνης.
Τώρα πια νιώθω έτοιμη για την επιστροφή. Όχι γιατί βρήκα το Λιαντίνη. Αυτό το αφήνω στους δημοσιογράφους. Βρήκα όμως εμένα.
Είκοσι χρόνια ταξίδι. Μια Ιλιάδα και μια Οδύσσεια μαζί. Κι ο Οδυσσέας - Λιαντίνης να μου κρατάει συντροφιά. Και στον πόλεμο που έτρεξα Τοξότης και ξαστόχησα και μετά. Στην αγωνία για την Ιθάκη. Και στα συναπαντήματα με τα θεριά. Ουσίας σημαντικό λοιπόν το ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ στο Δάσκαλο! Για τα είκοσι αυτά χρόνια και για το μεγάλο της ζωής μου ταξίδι. Κι όχι για το όποιο ταξίδι διάλεξε εκείνος να κάνει. Εκτός και νομίζουν μερικοί ότι θαυμάζοντας το Λιαντίνη για τον όποιο ηρωισμό του αποδίδουν, κληρώνονται και αυτοί ένα κομμάτι από τη δόξα του...
Δε με νοιάζει, ειλικρινά δε με νοιάζει πια, τι έκανε και τι δεν έκανε ο Λιαντίνης μετά την 1η Ιούνη 1998. Αλλά τι έκανα εγώ στα είκοσι χρόνια που τον γνωρίζω. Και πόσο μου άλλαξε τη ζωή. Πόσο μου έμαθε να ρουφώ την κάθε στιγμή της, να μην αφήνω ούτε στάλα να πάει χαμένη... Αυτό θαρρώ είναι και το νόημα του ΑΙΝΙΓΜΑ ΚΑΙ ΔΩΡΟ! Και του φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου αλλά του δικού του θανάτου ο καθένας μας... κι όχι του θανάτου του Λιαντίνη όπως και όταν και αν συνέβη...
ΟΙ ΛΕΙΜΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου