Λιαντίνης: Η πηγή της μεγάλης τέχνης και της αληθινής δημιουργίας

Το ντοκουμέντο που ακολουθεί αποτελεί αυθεντικό απόσπασμα επιστολής του Δημήτρη Λιαντίνη, επιστολή που δεν είναι γραμμένη ούτε προς τον αδερφό ούτε προς τον φίλο των νεανικών χρόνων.

Αλλά και ο Λιαντίνης δεν είναι πια στα πρώτα του νιάτα. Έχει πια περάσει το μεσοστράτι της ζωής, διδάσκει πλέον στο πανεπιστήμιο και οι φίλοι του, οι λίγοι και καλοί, είναι του δικού του πνευματικού διαμετρήματος. Ένας τέτοιος φίλος ήταν και εκείνος που έλαβε το παρακάτω απόσπασμα της επιστολής του Λιαντίνη. Δε θα αποκαλύψουμε το όνομα, καθώς το ντοκουμέντο μας προέρχεται από το αρχείο αντιγράφων που διατηρούσε πάντα ο Λιαντίνης από όλες τις επιστολές που έστελνε και ένας λόγος παραπάνω επειδή ο φίλος του είναι επώνυμος άνθρωπος της πνευματικής ζωής του τόπου.

Παρά την εισαγωγή που κάναμε, όταν θα διαβάσετε την επιστολή θα ξαφνιαστείτε. Ούτε η ηλικία του ούτε και το ότι απευθύνεται σε συνάδελφό του καθηγητή πανεπιστημίου, στέκονται εμπόδια για να απελευθερώσει τον χείμαρρο των αισθημάτων του για τη σύζυγό του, τη Λου του, όπως την αποκαλούσε εκείνος.

Το κείμενο βέβαια δεν επιλέχτηκε για να αποκαλύψει απλά και μόνο τα τρυφερά αισθήματα προς τη σύντροφο της ζωής του. Αν και στην περίπτωση του Λιαντίνη έχει και αυτό τεράστια σημασία με όσες διαστρεβλώσεις μέχρι τώρα έχουν ακουστεί. Στο συγκεκριμένο μάλιστα απόσπασμα υπάρχει μια φράση μικρή του Λιαντίνη που αποστομώνει κυριολεκτικά όλους τους κακόβουλους που είτε επώνυμα είτε ακόμη χειρότερα με τη μάσκα του ανώνυμου υποδύονται τους αυτόκλητους ψυχολόγους των σχέσεων του Δημήτρη Λιαντίνη με τη σύζυγό του. Ποια είναι αυτή;

"Της χρωστώ τα πάντα."

Τόσο απλά και τόσο καταλυτικά. Και δεν το γράφει στην ίδια. Ούτε από νεανικό ενθουσιασμό. Το γράφει σε άνθρωπο που δύναται να αποτιμήσει το πνευματικό του φορτίο και το γράφει κυριολεκτικά καθώς έχει πλέον δρομολογήσει τα μεγάλα του σχέδια, την "καταραμένη του στράτα", όπως την αποκαλεί, και έχει κάνει την εμφάνισή του στα γράμματα.

Εντυπωσιάζει επίσης η ομολογία του για την πίστη που εκείνη τρέφει για τη στράτα που διάλεξε. Κι άλλο τόσο υπάρχει επίγνωση για τον ηρωισμό και την καρτερία που προϋποθέτει μια τέτοια απόφαση. Ξέρει ο Λιαντίνης ότι έχει εμπλέξει αυτή τη γυναίκα σε μεγάλο Γολγοθά, σε μονοπάτι στρωμένο αγκάθια και όχι ανθόσπαρτο...

Ξέρει και γνωρίζει όμως και ποια τεράστια δύναμη μπορεί να αντλήσει από μια τέτοια σχέση και από μια τέτοια γυναίκα. Και είναι νομίζω αυτός ο λόγος που κάνει τις εκμυστηρεύσεις στον πανεπιστημιακό φίλο του. Δεν έχουμε δηλαδή εδώ το σύνηθες μεταξύ αντρών κουβεντολόι για τις γυναικούλες τους... Αλλά αποκάλυψη ενός ιδιαίτερα σημαντικού στοιχείου που κάθε πνευματικό άνθρωπο ενδιαφέρει, άντρα ή γυναίκα. Το μυστικό νάμα που ιδρώνει φλόγες στις ρίζες της μεγάλης τέχνης και της αληθινής δημιουργίας.

Φιλήδονες μαϊμούδες οι περισσότεροι άνθρωποι της εποχής μας ή λιμοκοντόροι που βάζουν στην κολότσεπη άκοπα τα ευτελισμένα χαρτιά του σήμερα, της άθλιας εποχής μας που πουλιούνται με το κιλό ακόμη και τα διδακτορικά, εύλογα αποφαίνονται βαρύγδουπα πως η προσωπική ζωή του Λιαντίνη ή του κάθε Λιαντίνη μας αφήνει παγερά αδιάφορους... Είναι εκείνοι που ποτέ δε θα φτάσουν ούτε στο μικρό δαχτυλάκι του Λιαντίνη. Εκείνοι που μονόπλευρα θα μελετούν σε στιλ Αγκάθα Κρίστι το πώς πέθανε και θα απολησμονούν τον δίδυμο αδερφό του θανάτου, την άλλη όψη του νομίσματος, τον έρωτα που είναι η πηγή της ζωής.

Μα ο θάνατος για να τον μελετάς, πρέπει να έχει το εύρος της ζωής που τη ζεις. Που τη ρουφάς και δεν αφήνεις ούτε στάλα. Και ο Λιαντίνης αυτή τη ζείδωρη πηγή μας αποκαλύπτει στην τόσο σημαντική επιστολή του που ακολουθεί. Χαρακτηριστικός ο επίλογος. Χωρίς αυτή τη διαδικασία θα πει ο Λιαντίνης δε θα είχαμε τον ανθρώπινο τύπο "του Φραγκίσκου της Ασσίζης και πολύ περισσότερο του μεγάλου Nietzsche".

Και μόνο αυτά τα λόγια να υπογραμμίσει κανείς, αρκεί για να σκύψει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην επιστολή. Όσοι τουλάχιστον τέτοιους τύπους συναναστρέφονται και με τέτοιους τύπους συνομιλούν. Για τους άλλους; Υπάρχει και η τυμβωρύχια ανασκόπηση του πότε πέθανε ο Λιαντίνης... Εμείς προτιμούμε να μάθουμε για το πώς έζησε. Γιατί είμαστε ζωντανοί. Και πρώτα, έτσι είναι η λογική σειρά των πραγμάτων, θα μάθουμε να ζούμε και έπειτα να πεθαίνουμε. Για να μπορέσουμε μια μέρα να πούμε κι εμείς πως ζήσαμε την αλήθεια... Αυτό είναι το ολυμπιακό αγώνισμα. Το να πεθάνουμε είναι ούτως ή άλλως δεδομένο και αναπόφευκτο...

Για να διευκολύνουμε την ανάγνωση δημοσιεύουμε και το δακτυλογραφημένο κείμενο:

«... Αργά τα βράδια παίρνω τη Lou στο τηλέφωνο και μιλάμε πολύ. Την καημένη, πόση καρτερία, πόσος ηρωισμός. Πόση πίστη που τρέφει για την καταραμένη μου στράτα. Της χρωστώ τα πάντα. Χωρίς να το καταλαβαίνω θα πρέπει να της μιλώ πολύ τρυφερά. Νομίζω πως ποτέ κατά πρόσωπο δεν της μίλησα με τόση αβρότητα. Ίσως η απόσταση, ίσως η απουσία, ίσως η κοσμική μου μετάσταση, ίσως…

Οπωσδήποτε όπως πρέπει να σπηρουνίζει αυτή την ευλογία και η ερωτική μου αναστολή. Η συμπύκνωση του αρσενικού ρίγους, τα αποθέματα της ανδρικής λειτουργίας, ο μεταβολισμός της ηδονικής ύλης σε πνευματικό σφρίγος και έκσταση δημιουργίας. Αφού καμιά φορά όταν μιλάμε αισθάνομαι ξαφνικά να μεταβάλω το σύρμα σε μαστίγιο.

Εν πάση περιπτώσει όλη αυτή η ευφροσύνη της οδυνηρής εμπειρίας με βοήθησε – κι όχι τώρα για πρώτη φορά – να κατανοήσω, πόσο αναγκαία στέκεται για τη μεγάλη τέχνη και την αληθινή δημιουργία αυτή η κυριαρχία της βιταλιστικής ορμής, το δάμασμα του ερωτικού θηρίου. Που δεν ημπορεί παρά τα ρουθούνια του να φυσάνε θειάφι και τα μάτια του να ξερνούν φλόγες, καταπώς έχουμε ανάλογες περιστάσεις από την ελληνική μυθολογία.

Η αγνότητα του λογισμού και η σωματική καθαροσύνη, της «Ασκητείας μου η κιβωτός», όπως θάλεγε ο Ελύτης, πρέπει νάναι μια από τις πρωταρχικές πηγές και τις πρωταρχικές ανάγκες της έμπνευσης. Δεν αμφιβάλλω ότι χωρίς αυτή τη δύναμη και την υγεία, την οδύνη, τη βούληση και τη φαιδρότητα – μια ρωμαλέα πορεία ψηλά σε παγωμένους, κοφτερούς και καθάριους βράχους – δεν θάχαμε τον ανθρώπινο τύπο του Φραγκίσκου της Ασσίζης και πολύ περισσότερο του μεγάλου Nietzsche.»

• Κάντε κλικ στα χειρόγραφα για να τα διαβάσετε σε μεγαλύτερη προβολή.

______________________________

Αναδημοσίευση από το παλιό μας ιστολόγιο, το Μεσολόγγι. Που πλέον είναι κλειστό. Γιατί έκανε τον κύκλο ζωής του... 

Αρχική ημερομηνία δημοσίευσης 23/1/2008

Είναι ένα από τα πρώτα άρθρα που αρχίσαμε να δημοσιεύουμε μετά τη γνωριμία μας με την κ. Νικολίτσα Λιαντίνη, το Δεκέμβρη του 2007, και την ευγενική εκ μέρους της παραχώρησης ντοκουμέντων από το αρχείο του Λιαντίνη. Τότε ακόμη δεν μπορούσαμε να ξέρουμε και το τίμημα που θα πληρώναμε. Φέρνοντας την αλήθεια για τη ζωή του Λιαντίνη στο φως και μάλιστα με αποδείξεις. Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε την εκδικητική μανία που θα αντιμετωπίζαμε από όσους προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τη μνήμη και το όνομα του Δημήτρη Λιαντίνη και για να το πετύχουν είχαν επιλέξει να διασύρουν τη σύζυγό του. Κι αφού πρώτα είχαν προσπαθήσει με χίλιους τρόπους να αποκτήσουν την εύνοιά της και να βάλουν στο χέρι το αρχείο του Λιαντίνη. Ο διασυρμός λοιπόν αποτελούσε και εκδίκηση που τους είχε κλείσει την πόρτα της. 

Να τα λέμε αυτά. Και να μένουν. Για τους μελλοντικούς βιογράφους του Λιαντίνη. Τι γολγοθά πέρασε το σπίτι του μετά τη δική του αναχώρηση. Δεν τους έφτανε δηλαδή που έχασαν το στήριγμα της οικογένειάς τους, έπρεπε να αποτελέσουν και στόχο κάθε τυχάρπαστου που θεωρούσε ότι ο Λιαντίνης του ανήκει. Και μπορεί αντ' αυτού να ελέγχει την οικογένειά του ακόμη και για άκρως προσωπικά θέματα. Πχ για το χώρο εργασίας τους. Πόσες και πόσες φορές δε διαβάσαμε στα χρόνια αυτά κατηγορητήρια σε βάρος της κ. Νικολίτσας Γεωργοπούλου - Λιαντίνη γιατί εργαζόταν στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Λες και δεν εργαζόταν εκεί ακριβώς από την πρώτη μέρα που γνώρισε το Λιαντίνη. Με αυτή την ιδιότητα τη γνώρισε ο Δημήτρης Λιαντίνης, με αυτή την ιδιότητα την ερωτεύτηκε, την παντρεύτηκε και έζησε δίπλα της σχεδόν τρεις δεκαετίες. Για ποιο πράγμα λοιπόν και με ποιο δικαίωμα την εγκαλούσαν οι διάφοροι του διαδικτύου; Να απολογηθεί για ποιο και τι; 

Εκείνη όμως ήξερε την αλήθεια. Ήξερε πως ο Λιαντίνης αναγνώριζε ότι της χρωστά τα πάντα. Ήξερε πως της έλαχε μοίρα βαριά, να υπάρξει γυναίκα ενός Λιαντίνη. Και πως αφού δεν μπορούσαν πια να χτυπήσουν τον ίδιο, θα χτυπάνε εκείνη. Απορώ με τη δύναμή της! Και τη θαυμάζω απεριόριστα. 

Και για ένα μόνο λυπάμαι. Που από το 2005 και μέχρι σχεδόν την εποχή που τη γνώρισα, το 2007, βρέθηκα επηρεασμένη από τη σφηκοφωλιά εκείνων των αδίστακτων ανθρώπων. Και δυστυχώς για ένα διάστημα κατάφεραν να με επηρεάσουν. Να πιστέψω σε σημαντικό βαθμό τα ψέματά τους. Το ψέμα όμως έχει κοντά ποδάρια και η αλήθεια την τάση να έρχεται στην επιφάνεια όσο και να την πολεμούν και να προσπαθούν να τη θάψουν. 

Αυτό λοιπόν πλήρωσα κι εγώ από το 2007 και εντεύθεν. Στην αρχή γιατί τόλμησα να τους αμφισβητήσω, κατόπιν γιατί αναχώρησα από το δικό τους διαδικτυακό χώρο και άνοιξα δικό μου ιστολόγιο, και αποκορύφωμα των εγκλημάτων μου ήταν που γνωρίστηκα με τη Νικολίτσα Λιαντίνη. Και που άρχισε εκείνη να μου παραχωρεί ντοκουμέντα από το αρχείο του άντρα της. Σε μένα που κάποτε αρθρογραφούσα στο διαδίκτυο εναντίον της. Τόσο αδιανόητο τους ήταν που άνοιξαν τα μάτια μου και κατάλαβα την απάτη τους που ξεκίνησαν λυσσαλέο αγώνα εναντίον μου έχοντας τη φαιδρή ελπίδα ότι θα με τρομάξουν και θα το βάλω στα πόδια. Φυσικά και δεν τους έκανα το χατίρι. Και κάθε καινούργια τους επίθεση αντί να πετυχαίνει το σκοπό της, πετύχαινε το αντίθετο. Να νιώσω στο ίδιο μου το πετσί τι τραβούσε τόσα χρόνια η Νικολίτσα Λιαντίνη. Και πόσο αδίστακτοι ήταν εκείνοι που την πολεμούσαν. Πόσο ελάχιστη δηλαδή σχέση είχαν με τη φιλοσοφία του Δημήτρη Λιαντίνη που υποτίθεται υπερασπίζονταν. 

Το άκρον άωτον της συμπεριφοράς τους συνέβη όμως μόλις λίγες μέρες πριν. Κι αυτό στάθηκε και ερέθισμα να θυμηθώ αυτό το παλιό άρθρο και να το ανεβάσω και στο νέο ιστολόγιο για το Λιαντίνη. Ξέρεις τι είναι αυτός που τρελή σε ανέβαζε στο διαδίκτυο και μισότρελη σε κατέβαζε, που σου απένειμε πτυχίο ανοησίας, που άφηνε να γράφονται στο διαδικτυακό του χώρο ό,τι πιο αισχρό σε βάρος σου, να σου στέλνει στα καλά καθούμενα προσωπικό μήνυμα και να παριστάνει την αθώα περιστερά; Πως αυτός ΟΥΔΕΠΟΤΕ (sic)  προέβη σε απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς προς το πρόσωπό σου; 

Πού να το ήξερε ότι με αυτό του το μήνυμα επιβεβαίωσε άθελά του ακόμη μία φορά όσα κατά καιρούς μου έχει αποκαλύψει για τη συμπεριφορά του η κ. Λιαντίνη. Πως την ίδια συμπεριφορά έχει επιδείξει και απέναντί της. Από τη μια να τη βρίζει και να τη συκοφαντεί  δημόσια και από την άλλη να προσπαθεί να την προσεγγίσει. Και άλλα και άλλα. Που δε μου επιτρέπεται να αποκαλύψω. 

Ένιωσα λοιπόν την ανάγκη για μια ακόμη φορά να ζητήσω δημόσια συγνώμη από την κ. Νικολίτσα Λιαντίνη. Για εκείνο το διάστημα των δύο περίπου ετών που έπεσα θύμα της πλεκτάνης αυτού του ανθρώπου. Και δίχως να γνωρίζω την ίδια να πιστέψω τα ψέματα που λέγονταν σε βάρος της. Μια ζωή δε φτάνει, έτσι αισθάνομαι, να ξεπληρώσω την αδικία που της έκανα. Αδικία σε βάρος της γυναίκας που ο Δάσκαλός μου της χρωστούσε τα πάντα. Ντρέπομαι. Και αν για κάτι πικραίνομαι είναι ακριβώς γι' αυτό, που πίστεψα τα ψέματα αυτού του ανθρώπου. Που με ξεγέλασε. 

Όσο λοιπόν ζω και αναπνέω άλλο δε θα κάνω παρά να πολεμάω την ψευτιά και την υποκρισία του. Αυτή την υποκρισία που έφτασε ακόμη και σε μένα την ίδια που ξέρω πολύ καλά τι έχει κάνει σε βάρος μου, να το παίζει αγγελούδι...