Παραμονή του Άη - Δημήτρη απόψε. Κι ο νους μας είναι αναπόφευκτο να γυρίζει στο Δημήτρη Λιαντίνη. Και ειδικά τώρα, που αναμένουμε ανήμερα της γιορτής του να ανακοινωθούν τα πιο άθλια νέα για την πατρίδα μας. Από τους μεγάλους και τους δυνατούς της Ευρώπης. Να εκμηδενίσουν όχι μόνο το σήμερα του λαού αυτής της μικρής γωνιάς της γης που χάρισε τόσα πολλά στην ανθρωπότητα μα και το αύριο των παιδιών μας. Τώρα ο λόγος του Λιαντίνη από το τελευταίο του γράμμα καθίσταται απερίγραπτα τραγικός και δυστυχώς επιβεβαιώνεται η ακραία μορφή της διαμαρτυρίας του πόσο επιβεβλημένη ήταν:
Η τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχουνται. Ζούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Ένα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. Η λύπη μου γι αυτό το έγκλημα με σκοτώνει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑ
Σε όλους λοιπόν αυτούς του μεγαλοσχήμονες που αύριο με μια τους τζίφρα θα καταδικάσουν την Ελλάδα, παραμονές μάλιστα της εθνικής μας εορτής και με πρωταγωνιστή των αποφάσεων τη Γερμανία, που προφανώς δεν ξεχνά το ρεζίλι που υπέστη από τον ελληνικό λαό και βρίσκει την ευκαιρία τόσες δεκαετίες μετά να μας εκδικηθεί, αφιερώνουμε ένα μικρό απόσπασμα, δωρικό, από τα Ελληνικά του Δημήτρη Λιαντίνη:
"[...] με την ευκαιρία, λέω πως ποτέ μου δεν κατάλαβα, γιατί τις προσφωνήσεις Λογιότατε, Εντιμότατε, Γενναιότατε, Σεβασμιότατε, Εξοχότατε, αφήνω εκείνο το δύσοσμο Μεγαλειότατε, δεν τις απεύθυνε ποτέ του κάποιος στο γεωργό, στο βοσκό, στο θαλασσινό, στο χτίστη. Και η απορία αυτή έγινε βαθύ σκοτάδι για μένα, όταν διάβασα γραμμένο στον Αιμίλιο του Ρουσσώ, πως η ευγενικότερη απ' όλες τις ανθρώπινες ασχολίες είναι η Γεωργική τέχνη.[...]
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, σελ. 113
Και την ευγένεια αυτής της τέχνης, της γεωργικής, υπηρέτησε ολοζωής ο Δημήτρης Λιαντίνης, που το όνομά του είναι ο απόηχος της θεάς της Γεωργίας, της Δήμητρας. Κυριολεκτικά και μεταφορικά...
Είναι γνωστή η αγάπη του για τις γεωργικές εργασίες. Δηλώνοντας και μ' αυτή πως εν αρχή ην η πράξις κι όχι τα κούφια λόγια, τα μεγάλα. Δεν παρέλειψε μάλιστα να τονίσει και στο βιογραφικό του, στο οπισθόφυλλο της Γκέμμας, πως στα πάρεργά του ασχολήθηκε με τους κήπους, αυτός, ένας άνθρωπος του πνεύματος και καθηγητής πανεπιστημίου. Και πλέον κατάλληλη φωτογραφία που να δηλώνει τη λατρεία του για τις γεωργικές ασχολίες, νομίζω είναι ετούτη:
Ο Δημήτρης Λιαντίνης με ένα φίλο του, Γερμανό καθηγητή αν θυμάμαι καλά, στο εξοχικό του στις Κεχρεές Κορινθίας. Επιδεικνύει με καμάρι ένα τσαμπί σταφύλι από την κληματαριά του, εις απόδειξη των ικανοτήτων του στην καλλιέργεια της αμπέλου. Κι ίσως εδώ ταιριάζουν και οι στίχοι του Ελύτη:
Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα,
στο τέλος θα δεις να σου απομένουν
μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι.
Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.
Αυτούς τους στίχους θυμήθηκα όταν το καλοκαίρι μου δόθηκε για πρώτη φορά η ευκαιρία να επισκεφθώ το εξοχικό του Λιαντίνη. Να γνωρίσω το χώρο που γράφτηκε η Γκέμμα και έζησε ο αγαπημένος Δάσκαλος τα πλέον δημιουργικά του χρόνια. Γιατί εκεί, πέρα από τους κήπους του, θαύμασα, έμεινα έκπληκτη και από την απίθανη θέα του σπιτιού προς το πέλαγος. Τόση και τέτοια που να νιώθεις ότι σε καράβι βρίσκεσαι. Κι ήταν λογικό σε τέτοιο χώρο ο Λιαντίνης να γράψει τη Γκέμμα και να μας ταξιδέψει στο όραμα μιας άλλης Ελλάδας. Στον αντίποδα ακριβώς της Ελλάδας που τώρα ζούμε, υπογραμμίζοντας αντίστροφα το λόγο του Ελύτη.
Κι εδώ να πω και κάτι ακόμη σημαντικό για το "επώνυμο" του Λιαντίνη. Που είναι γνωστό ότι ο ίδιος ζήτησε και προστέθηκε στο αρχικό, το πατρικό του επώνυμο, το Νικολακάκος. Ναι μεν Λιαντίνα λέγεται και το χωριό του, μα το "Λιαντίνης" για εκείνον σχετιζόταν άμεσα με την ελιά.
Σύμφωνα επίσης με τις πληροφορίες μου, το Νικολακάκος από τη μια μεριά τον ενοχλούσε γιατί εμπεριείχε το "κακος" και αφετέρου του είχε γεννήσει την επιθυμία αντί για Δημήτρη να τον είχαν βαφτίσει Νικόλαο. Τουλάχιστον να ταιριάζει το βαφτιστικό όνομα με το επώνυμο. Έτσι τουλάχιστον είχε δηλώσει στη σύζυγό του όταν τη γνώρισε και με αφορμή το δικό της όνομα.
Αφού όμως τέτοιο χατίρι δεν μπορούσε να του γίνει, να αλλάξει το όνομα που διάλεξε ο νονός του, φρόντισε τουλάχιστον να παντρέψει το Δημήτριος με το Λιαντίνης, να δένουν αρμονικά και να συνοδεύουν στην αιωνιότητα το έργο του.
Όπως φρόντισε οι γάμοι του με τη Νικολίτσα Γεωργοπούλου να γίνουν στον Άη - Δημήτρη του Μιστρά.
Τη σημασία που ο Λιαντίνης έδινε στα ονόματα τη γνωρίζει ο καθένας που έχει διαβάσει το έργο του. Παράδειγμα όσα αναφέρει στο κεφάλαιο ΕΔΩ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, στη Γκέμμα. Αλλά και το όνομα που διάλεξε να δώσει στο παιδί του, μεταπλάθοντας το όνομα της μητέρας του, της κυρα - Πολυτίμης, σε Διοτίμα. Σχετικό και το ακόλουθο ποίημά του:
ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΑ
Τα κρεμασμένα μούτρα του παππού και της γιαγιάς
φαντάζονται οι γονείς
με τύψεις.
Πώς να καλέσεις
Αδεοδάτο τον Θεόδωρο
και την Πολυτίμη Διοτίμα.
Σαν νάταν οι ανάδοχοι
τελώνια και παγανικά.
Δημήτρης Λιαντίνης, Οι ώρες των άστρων, σελ. 97
Όσο για το δικό του βαφτιστικό, το Δημήτριος, με έκπληξη άκουσα κάποτε από μια συνάδελφο την ακόλουθη μαρτυρία:
Η κοπέλα ήταν καθηγήτρια χημικός και είχε ετοιμάσει διδακτορική διατριβή πάνω στο γνωστικό της αντικείμενο. Μέλος της επιτροπής που θα την εξέταζε και ο Λιαντίνης. Ένας φιλόλογος. Και τι βρήκε και ρώτησε ο φιλόλογος τη χημικό;
Έμεινε η εξεταζόμενη να τον κοιτά αποσβολωμένη. Και ο Λιαντίνης φρόντισε να της λύσει την απορία:
προσθέτοντας ως ερμηνεία την ετυμολογική σχέση του δημήτριου με τη Δήμητρα... *
Όσο για μας, μέρα που ξημερώνει, κρατάμε ολόκληρο το όνομα Δημήτρης Λιαντίνης, φυλαχτό και σύμβολο. Κι άλλο τόσο σημάδι της μοίρας. Για όσα θα αποφασίσουν οι εντιμότατοι και οι εξοχότατοι στις Βρυξέλλες και για όσα εκείνος έγκαιρα είχε προειδοποιήσει.
Δημήτρης Λιαντίνης. Ένα όνομα γεμάτο υπόγειες ροές. Χθόνιες σημάνσεις, όπως μαρτυρά το βαφτιστικό του, και ηλιόλουστο όπως το επιστέγασμα που ο ίδιος επέλεξε. Έστησε ο έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη σε τούτο το όνομα. Κι ο καθείς ας μελετήσει από τα Ελληνικά τις σελίδες 57 & 58, για να νιώσει πώς και πόσο, και τα δυο λαμπρά παλικάρια να δει, το Διόνυσο και τον Απόλλωνα να χορεύουν λεβέντικα, σε ένα χορό έρωτα και θανάτου, χορό σε μαρμαρένια αλώνια.
Όσο λοιπόν και αν μας πονά που δεν τον έχουμε σήμερα κοντά μας το Δημήτρη Λιαντίνη, να του πούμε τα χρόνια πολλά, κι όσο κι αν σπαράζει το είναι μας με το δράμα της πατρίδας που σήμερα κορυφώνεται, λεβέντικα θα τον αποχαιρετίσουμε τη μέρα που γιορτάζει. Όπως του πρέπει κι όπως το παράγγειλε:
Τρεις αντρειωμένοι εβούλησαν να βγουν από τον Άδη.
Ο ένας το Μάη θέλει να βγει, κι ο άλλος τον Αλωνάρη.
Κι ο Δήμος τ’ αγια – Δημητριού ν’ ανοίξει γιοματάρι.
Μια λυγερή τους άκουσε, γυρεύει να την πάρουν.
- Κόρη, βροντούν τ’ ασήμια σου, το φελλοκάλιγό σου,
και τα χρυσά γιορντάνια σου, θα μας ακούσει ο Χάρος.
___________________________
* Για το δημήτριο και την ετυμολογία της Δήμητρας διαβάστε περισσότερα εδώ:
ΟΙ ΛΕΙΜΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου