σσσ!!! ο λέων γράφει.

Η ανάρτηση που ακολουθεί είναι από τον τοίχο του γκρουπ των φίλων του έργου και της φιλοσοφίας του Δημήτρη Λιαντίνη στο face book. Και την υπογράφει η σύζυγος του Δημήτρη Λιαντίνη, κ. Νικολίτσα Γεωργοπούλου - Λιαντίνη:


Στο Γιάννη Τσάπρα (τον αστροφυσικό που ερμηνεύει γνήσια το έργο και το πρόσωπο του Λιαντίνη)

Γιάννη συμφωνώ με όλες τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις σου και αντιμετώπιση των αρνητικών σημείων της χλευαστικής κριτικής για το Λιαντίνη. Εγώ μόνο θα τονίσω για ακόμη μια φορά; Όποιος δεν κατανοεί πίσω από τις γραμμές του Λιαντίνη τον ποιητή, τον έχει παρανοήσει. Ο Λιαντίνης δεν είναι φιλόσοφος με την καθιερωμένη έννοια του όρου της συστηματικής φιλοσοφίας. Μπορεί να έχει μελετήσει πολύ φιλοσοφία, και μάλιστα ελληνική, να παραπέμπει συνεχώς σε φιλοσόφους, αλλά δεν κάνει ιστορία της φιλοσοφίας. Ο Λιαντίνης χρησιμοποιεί τη φιλοσοφία όπως και τις θετικές επιστήμες, στο βαθμό που τις έχει μελετήσει, για να οικοδομήσει δικό του έργο με την ιδιαίτερη δική του ποιητική γραφή (εκείνη που λες ότι σπάει κόκαλα), να στείλει τα μηνύματα που όμως δεν είναι άμεσα εύληπτα, αλλά χρειάζεται ο μελετητής να εγκύπτει συνεχώς στο κείμενό του και πίσω από την κάθε του σειρά να αναζητεί το κρυμμένο νόημα, το μύθο. 

Εκείνο που εγώ μπορώ να καταθέσω είναι, ότι δεν έγραφε εύκολα. Μάτωνε κυριολεκτικά όταν έγραφε. Περνούσαν περίοδοι πολλών μηνών που μόνο διάβαζε και δεν μπορούσε να πιάσει μολύβι στο χέρι του. Όταν όμως ξεκίναγε να γράφει, τότε ζούσε κυριολεκτικά ένα σεισμό που εγώ όφειλα απόλυτα σιωπηλά να παρακολουθώ και με καρδιά και νου να συνοδοιπορώ μαζί του. Η φράση που τις ώρες εκείνες μου έλεγε: «σσσ!!! Ο λέων γράφει». 

Το σεβόμουνα απόλυτα και το αγαπούσα. Ποιος όμως γνωρίζει αυτή τη μάχη και τον αγώνα (και από τις δύο πλευρές), όταν τόσο επιπόλαια εκτοξεύονται αήθεις χαρακτηρισμοί και ειρωνείες και υπήρξαν τιμητές που έτσι και αλλιώς εκ των πραγμάτων, δηλ. της δικής τους ημιμάθειας και γιατί όχι ζηλοφθονίας, δεν μπόρεσαν να ασκήσουν το μάτι τους σε μια άλλη διάσταση.

Γιάννη σε θεωρώ εκλεκτό ερμηνευτή του Λιαντίνη, γι’ αυτό και έφερες με εκλεκτή επιτυχία σε πέρας το γνωστό σε μένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.

https://www.facebook.com/groups/

______________________________

Από τη μεριά μου θα περιοριστώ να προσθέσω ότι είναι τιμή μας που ο Γιάννης Τσάπρας συμμετέχει στην ομάδα μας. Βαθύς γνώστης του έργου του Λιαντίνη και με ευρύτητα γνώσεων που του επιτρέπει ερμηνευτικές αναλύσεις απόλυτα τεκμηριωμένες. Τα υπόλοιπα για το Γιάννη Τσάπρα και τις απορίες που προκύπτουν από το κείμενο της κ. Λιαντίνη, όταν σημάνει ο καιρός και η ώρα. Γιατί πάντα έχει νόμο και ισχύ εκείνο το "σσσ!" του Λιαντίνη.

ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ (Χάρις Αλεξίου)

Στίχοι: Μανώλης Ρασούλης - Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος

Έρωτα μέγα εραστή
και μόνε ριζοσπάστη,
χτύπα ξανά την πόρτα μου
κι αν είν’ κλειστή, έλα σπάστη.

Έρωτα αλαφροϊσκιωτε
ενός μωρού το χνούδι,
σαν τον τυφώνα έλα μου
ή σαν γλυκό τραγούδι.

Έρωτα ονειρόκαμπε
των πόθων μου αλώνι,
ψωμί γλυκό, ψωμί πικρό,
χώμα μου, ρίζα, κλώνοι.

Ο έρωτας κι ο θάνατος είναι το ίδιο πράγμα,
και μόνος και αθάνατος είναι το τέλειο θαύμα.

Θάνατε αν με λυπηθείς,
θάνατος δεν λογιέσαι.
Δε θέλω ξεμωράματα,
ούτε ν’ απολογιέσαι.

Θάνατε άμα σ’ έπεμψε
ο Θεός για την ψυχή μου
είν’ ιερή η ώρα αυτή,
μόν’ έχε την ευχή μου.

Ο έρωτας κι ο θάνατος είναι το ίδιο πράγμα,
και μόνος και αθάνατος είναι το τέλειο θαύμα.

_____________________________

άνευ σχολίων...  

Δάσκαλε, το βρήκα επιτέλους το λέπας στο Liddel - Scott...

Ένα απόγευμα φθινοπωρινό, πάνε πια είκοσι χρόνια από τότε, πλησιάζω το Λιαντίνη και του λέω:

- Κύριε καθηγητά, διάβασα στο βιβλίο σας "Τα Ελληνικά" τη λέξη "λέπας" και δεν ξέρω τι σημαίνει. Την έψαξα και σε λεξικά μα δεν τη βρήκα. 

- Στο Liddel - Scott κοιτάξατε, δεσποινίς; 

Αυτό και μόνο καταδέχτηκε ο Λιαντίνης να μου απαντήσει! Πέντε λέξεις και εξήγηση καμία. Κοκκίνισα, θύμωσα, πείσμωσα. Δεν καταδέχτηκα κι εγώ από τότε να τον ξαναρωτήσω τίποτε πια. Ούτε καν να του απευθύνω το λόγο. Ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που του μίλησα άλλο που δεν έχασα ούτε μία ώρα του και που ρουφούσα την κάθε του λέξη όπως ο διψασμένος ταξιδιώτης στην έρημο το νερό της ολόδροσης πηγής που θα πετύχει ξαφνικά στο δρόμο του.

Εκείνο το λέπας όμως συνέχιζε να με καίει και να με τσουρουφλίζει. Ένα που για μεγάλο διάστημα συνέχιζα να μην ξέρω τι σημαίνει, άλλο που δεν ήξερα τι είναι αυτό το Liddel - Scott και άλλο και χειρότερο που καταλάβαινα ότι είχα πρόβλημα με τα Ελληνικά και χρειαζόμουν σκληρή δουλειά.

Τα χρόνια πέρασαν, ο Λιαντίνης έφυγε κι εγώ μπορεί πολλά να είχα μάθει στο μεταξύ αλλά εκείνο το λέπας το είχα αφήσει στην άκρη να μου κρατάει την απορία ζωντανή και να με τσιγκλάει και να με θυμώνει. Όχι πια με το Λιαντίνη, με τον εαυτό μου θύμωνα. Γιατί δικό μου ήταν το λάθος και το είχα πλέον παραδεχτεί. Μα να ενοχλήσω κοτζάμ Λιαντίνη για τέτοιο θέμα; Μωρέ καλά μου έκανε και με έστειλε αδιάβαστη.

Κάποτε εδέησε ο καιρός και σήμανε η ώρα να μάθω επιτέλους το λέπας. Και μάλιστα το ακραίο λέπας όπως ακριβώς το αναφέρει ο Λιαντίνης στα Ελληνικά του, σελ. 57 - 58:

"Ποιος είναι ο καλύτερος στίχος της νεοελληνικής ποίησης; Κατά περίπτωση πολλοί είναι, θα ειπούν πολλοί. Ωστόσο εγώ θα απαγγείλω έναν για όλες τις περιπτώσεις:

Έστησ' ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη.

Αν βάλετε το στίχο αυτό δίπλα σε οποιονδήποτε άλλο και δεν τον βρείτε να υπερέχει, σίγουρα θα τον βρείτε να μην υπολείπετε. Το πολύ - πολύ θα τον μετρήσετε ίσο στα καράτια. Νερό στο νερό, χρυσάφι στο χρυσάφι, φως στο φως. Και περιπλέον είναι ο πιο ελληνικός. 

Ο στίχος αυτός του Σολωμού από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους είναι η Ελλάδα. Είναι η λάμψη, η εμορφιά, η ανδρεία, η τιμή, ο θάνατος, η παντοσύνη. Και η αλήθεια ολόκληρη. 

Τα δύο λαμπρά παλικάρια που χορεύουν στο ηλύσιο φως ανασταίνουν το Διόνυσο και τον Απόλλωνα.  Τους αρχαίους θεούς που με τα χημικά στοιχεία τους, το απολλώνειο και το διονυσιακό, γεννήσανε την αττική τραγωδία. 

Και δεν κουράστηκα να το καταθέτω: η αττική τραγωδία είναι το ευγενικότερο προϊόν που έσωσε να δώσει το ανθρώπινο πνεύμα. Από την εποχή της δημιουργίας του κόσμου ως τη συντέλεια του ανθρώπου. 

Ερωτά λοιπόν κανείς, είναι πολιτική ποίηση αυτός ο στίχος του Σολωμού; Και βέβαια είναι. Γιατί τον έπλασε η ψηλότερη ώρα της πολιτικής ιστορίας μας. Η μεγάλη επανάσταση του '21. Και μάλιστα ο ανθός της. Το Μεσολόγγι, που είναι το άωτον άκρο και το ακραίο λέπας της Επανάστασης.

Γιατί το δεύτερο Μεσολόγγι της Εξόδου είναι η κορόνα του '21. Όπως ο Παρθενώνας είναι η κορόνα της Ακρόπολης. Και όπως ο Βόρειος Στέφανος των αστερισμών είναι η κορόνα του ουρανού." 

Χρειάστηκε λοιπόν να φύγει ο Δάσκαλος κι εγώ να αποκτήσω επιτέλους τη Γκέμμα του, να διαβάσω εκεί για το Βόρειο Στέφανο και να μείνω άλαλη φτάνοντας στο κεντρικό κεφάλαιο του βιβλίου, στο Εδώ Μεσολόγγι. Τότε και άστραψε το φως και γνώρισα και τον εαυτό μου και το ακραίο λέπας του Λιαντίνη. Και τότε εννόησα πλήρως τη στάση του στην α-πορία μου, εκείνο το φθινοπωρινό απόγευμα του 1992 στο Μαράσλειο.

Για να καταλάβεις καλύτερα τι εννοώ κάνε κλικ εδώ

http://liantinis-o-daskalos-mas.blogspot.gr/2010/02/blog-post_2737.html

να διαβάσεις σε μια παλιότερη ανάρτηση τι άλλο συνέβη εκείνο το φθινόπωρο. Που εμείς ανίδεοι και χορτάτοι ανακαλύπταμε ότι υπάρχει Λιαντίνης κι εκείνος ξεκινούσε το Ορειπορικό του. Με ημερομηνία πρώτης ανάβασης την 28η Οκτωβρίου 1992! Είναι για τούτη την ανάβαση, την πρώτη, που θα γράψει στο Εδώ Μεσολόγγι τη φράση:

- Έλεος, βουνέ! δε σε υποφέρω.

Και ειλικρινά ιδέα δεν έχω πότε ακριβώς τον πλησίασα στην έδρα του και τον ρώτησα για το λέπας. Σίγουρα το φθινόπωρο του 1992. Τρέμω να σκεφτώ πως η μοίρα το θέλησε να γίνει τότε ακριβώς που εκείνος είχε κιόλας πάρει το δρόμο για το προσωπικό του ακραίο λέπας. Και πάω κι εγώ σε στιλάκι "τρεις γελούν και δυο χορεύουν" και τον ρωτάω για το λέπας! Τι να μου απαντήσει; Τι άλλο πάρεξ να με στείλει να ανακαλύψω μονάχη μου το δρόμο για το δικό μου λέπας!

Και είχα και το θράσος να του θυμώσω. Εκείνος; Πώς άραγε να αισθάνθηκε με μια τέτοια ερώτηση; Σαφώς και δε θα το μάθω ποτέ. Δίκαιο. Αφού και εκείνος δεν έμαθε ποτέ σε τι περιπέτεια ολοζωής έβαλε έναν άνθρωπο με εκείνες τις πέντε του λέξεις.

Είναι βέβαια αλήθεια πως το Νοέμβριο του 1996, κι έχοντας δυο χρόνια πριν αποφοιτήσει από το Μαράσλειο, ξαναπήγα εκεί να ακούσω για μια ακόμη φορά Λιαντίνη. Ήταν, δίχως να το ξέρω, και η στερνή. Πήγα λοιπόν αποφασισμένη να του μιλήσω. Να τον ευχαριστήσω για όσα με τη διδασκαλία του μου πρόσφερε. Να του πω και για το λέπας. Και για την Κύπρο που είχα γνωρίσει στο μεταξύ και τον αγαπημένο του Σεφέρη που τόσο ένιωσα εκεί. Για τις Πλάτρες και τα αηδόνια, για την Αγιάναπα, για τον κοίλο Ερμή και την κυρτή Αφροδίτη, για το ένα πουκάμισο αδειανό...

Πόσα και πόσα ήθελα να του πω. Μα η μοίρα αλλιώς αποφάσισε. Εκείνη η μέρα ήταν μια τραγική εμπειρία και για το Λιαντίνη και για όσους τον αγαπούσαμε και βρεθήκαμε στο Μαράσλειο και τη μοιραστήκαμε μαζί του. Οι θεούσες και οι χριστιανομαθημένοι είχαν σηκώσει επανάσταση και απαιτούσαν με φωνές να απομακρυνθεί ο άθεος καθηγητής από τη σχολή. Πού να βρω λοιπόν τη δύναμη να του μιλήσω, να τον πλησιάσω. Άκουσα μαζί με όλους τους άλλους που τον λάτρευαν την παράδοση, στο αμφιθέατρο της σχολής, σε ένα κλίμα κατάνυξης που μύγα να πέταγε θα ακουγόταν, και δεν τόλμησα να ξανακάνω το ίδιο λάθος δεύτερη φορά. Δεν τόλμησα να πλησιάσω την έδρα του και να τον απασχολήσω. Ούτε καν για να του πω πόσο σημαντικός ήταν για μένα. Να πω έστω μονολεκτικά ένα ευχαριστώ...

(Αυτό πληρώνω από τότε, που δε βρήκα το θάρρος ούτε για μία λέξη, γράφοντας κατεβατά για το Λιαντίνη. Εξιλεώνομαι... )

Πέρασε λοιπόν ο καιρός. Έγιναν πολλά. Βρήκα και τι σημαίνει το λέπας όχι όμως στο Liddel - Scott. Που στο μεταξύ έμαθα ότι είναι λεξικό και μάλιστα το καλύτερο της ελληνικής. Μα δεν το απέκτησα ποτέ.

Φέτος όμως τα Χριστούγεννα, μπαίνοντας σε ένα βιβλιοπωλείο στη Στοά Βιβλίου, βλέπω στο ράφι το λεξικό. Μου έκανε εντύπωση που ήταν μόνο ένας τόμος. Επιτομή μου εξήγησαν. Και σε καλή τιμή. Γύρω στα 80 ευρώ, προσφορά...  Δεν τα είχα. Είπα θα πάω άλλη μέρα. Τελικά όμως η μοίρα αποφάσισε και πάλι τα δικά της. Και ακούστε τι.

Η αγαπημένη μου Λου με κάλεσε να την επισκεφθώ στο σπίτι της. Κι άλλες φορές την είχα συναντήσει μα όχι στο σπίτι. Αυτή τη φορά όμως επέμενε να πάω στην Κηφισιά. Να μου μιλήσει για το Λιαντίνη αλλά και να μου δείξει χίλια πράγματα από εκείνον. Και έτσι και έγινε. Πήγα και μιλήσαμε με τις ώρες. Και μου έδειξε και μου έδωσε πόσα πράγματα από το Δάσκαλο. Κάποια τα πήρα, κάποια ντράπηκα και είπα πως πρέπει να μείνουν εκεί, στο σπίτι του. Λέξεις δεν υπάρχουν να την ευχαριστήσω. Και για όσα μου εμπιστεύθηκε και για όσα μου έδειξε και για όσα μου έδωσε και βεβαίως για την τόσο ζεστή της φιλοξενία.

Εκεί λοιπόν και τότε, μπαίνοντας στο δωμάτιο που χρησιμοποιεί για γραφείο, πρόσεξα στη βιβλιοθήκη το Liddel - Scott! Το κανονικό, το πεντάτομο! Η καρδιά μου χοροπήδησε. Είκοσι χρόνια μετά βρισκόμουν μπροστά στο βιβλίο που με έστειλε να διαβάσω ο Λιαντίνης!

Της ζήτησα την άδεια να το ανοίξω. Να γίνει πράξη αυτό που με συμβούλεψε ο Δάσκαλος. Να βρω το λέπας. Να διαβάσω εκεί, στο δικό του λεξικό, την ερμηνεία της λέξης. Κι ας την ήξερα πια από άλλες πηγές...

Μου έκανε το χατίρι. Και όχι μόνο. Πήρε το λεξικό και μου έβγαλε φωτοτυπία τη σελίδα.

Απ' αυτή τη φωτοτυπία και οι φωτογραφίες που ακολουθούν:

Είκοσι ολόκληρα χρόνια. Για να κατακτήσεις μια λέξη! Μια απόκρημνη πέτρα. Ένα ακραίο λέπας!

Στο δρόμο του γυρισμού χοροπηδούσα. Όχι από το κρύο που ήταν τσουχτερό. Μα από τη χαρά μου. Και ήθελα να φωνάξω, να το ακούσει ο Δάσκαλος. Πως ναι, μπορεί να πέρασαν είκοσι χρόνια αλλά επιτέλους κοίταξα στο Liddel - Scott! Γιατί κάθε πράγμα έχει τον καιρό του. Και μόνο σαν έρθει η ώρα του γίνεται. Και σημασία δεν έχει το φτάσιμο. Μα το ταξίδι. Το ωραίο ταξίδι!

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας...

Ήταν λέει μια φορά ένας άνθρωπος που αποφάσισε να γίνει συγγραφέας. Κοιτάχτηκε καλά καλά στον καθρέφτη του, είπε "φτου σου αγόρι μου, να μη σε ματιάσω" και μετά με το πρωινό του καφεδάκι σκέφτηκε "αφού μπορούν οι άλλοι να γίνουν συγγραφείς, μπορώ κι εγώ! τι μου λείπει;"

Μια και δυο λοιπόν έβαλε μπροστά και άρχισε να γεμίζει τις σελίδες. Το πώς και το τι δεν ενδιαφέρει την ιστορία μας. Κάποτε λοιπόν έφτασε και στο τέλος. Βρήκε και έναν εκδότη, ήταν βλέπετε και το θέμα πιασάρικο, και το "χειρόγραφο" πήρε το δρόμο για το τυπογραφείο.

Κάποια στιγμή έφτασε το βιβλίο και στις βιτρίνες. Ο συγγραφέας μας όλο αγωνία περίμενε να δει πώς θα πάνε οι πωλήσεις. Διότι μην κοιτάς που άλλοι συγγραφείς γράφουν για να γράψουν, υπάρχουν και οι άλλοι που γράφουν για να πουλήσουν. Κι αν όχι για το χρήμα που πολλοί εμίσησαν, σίγουρα όμως για τη δόξα. Μα ξέρεις τι είναι να σε δείχνουν οι άλλοι και να λένε: Αυτός είναι ο τάδε συγγραφέας!

Αν πούλησε και πόσα θα σας γελάσω. Ούτε και με ενδιαφέρει εξάλλου. Το θέμα όμως και το έμαθα πηγαίνοντας τα Χριστούγεννα στην Αθήνα είναι τούτο:

Ο συγγραφέας μας μια μέρα των ημερών πήρε παραμάσχαλα το βιβλίο του και επισκέφθηκε βιβλιοπώλες που ανάμεσα στα άλλα βιβλία τους πουλάνε και βιβλία του Δημήτρη Λιαντίνη. Κι ακούστε τι τους πρότεινε ο αθεόφοβος. Να χαρίζουν σε όποιον αγοράζει βιβλίο του Λιαντίνη και ένα δικό του βιβλίο! Όμοια δηλαδή που πας σε ένα σούπερ μάρκετ να ψωνίσεις και σε φιλεύουν το τάδε άγνωστο τυράκι ή σαλαμάκι. Δώρο σου λένε! Τζάμπα! Τι έχεις να χάσεις; Δοκίμασε κι εσύ, μπορείς!

Οι πληροφορίες μου λένε ότι οι βιβλιοπώλες έστειλαν το συγγραφέα μας από κει που 'ρθε. Δεν καταδέχτηκαν δηλαδή να μετατρέψουν τα βιβλιοπωλεία τους σε μπακάλικα και απέρριψαν τη ... γενναιόδωρη προσφορά του.

Δεν ξέρω ειλικρινά πώς το πήρε ο συγγραφέας μας το θέμα. Έτσι κι αλλιώς δεν ξέρω και πώς του κατέβηκε η φαεινή ιδέα και τι ήθελε να πετύχει. Ειδικά που το βιβλίο του (καλώς ή κακώς)  το έχω διαβάσει και δεν κατάλαβα τι του ήρθε να το παίξει συγγραφέας.

Θα μου πεις: Ο πρώτος ή ο τελευταίος είναι που έχει τέτοιο ψώνιο;

Και θα σου απαντήσω: Το ψώνιο του με γεια του και με χαρά του. Το Λιαντίνη μονάχα να αφήσει ήσυχο. Κι αν τόση λαχτάρα έχει να μοιράσει δωρεάν στους ανθρώπους το βιβλίο του, ας πάει στη λαϊκή της γειτονιάς του. Θα βρει εκεί αρκετούς πρόθυμους να το πάρουν ειδικά στον καιρό μας που ακρίβυνε το πετρέλαιο και όλοι ψάχνουν τι θα κάψουν να ζεσταθούν...

Τα κατάλοιπα του Λιαντίνη και η ... μούμια

Όταν λίγα χρόνια πριν, το καλοκαίρι του 2006, κυκλοφόρησε βιβλίο με τα ποιήματα του Λιαντίνη, οι Ώρες των Άστρων, διαβάσαμε στο προλόγισμα που υπέγραφε η γυναίκα του, Ν. Γεωργοπούλου - Λιαντίνη, και υπεύθυνη για την πρωτοβουλία της έκδοσης, το ακόλουθο:

[...] Γράφω και δημοσιεύω πλέον ποίηση μέσα από τον πεζό επιστημονικό λόγο. Αυτά θα μείνουν σε σένα, στα κατάλοιπά μου.[...]

Τι ήταν να το γράψει αυτό η Λου; "Ο" χαμός στο διαδίκτυο! Γιατί να τα δημοσιεύσει. Με ποιο δικαίωμα. Αφού ο Λιαντίνης ήθελε να τα αφήσει στα κατάλοιπα!

Εδώ που τα λέμε, και με την ασφαλή γνώση που πλέον μας δίνει ο χρόνος, αφορμή έψαχναν να της επιτεθούν. Ειδικά εκείνο το διάστημα, το κοντινό με την εύρεση του σκελετού στον Ταΰγετο, η γυναίκα του Λιαντίνη έπρεπε να απολογείται στον κάθε τυχάρπαστο του διαδικτύου ακόμη και για την αναπνοή της, αν ανέπνεε όπως θα ήθελε ο Λιαντίνης ή αλλιώς! Και το απίστευτα κωμικό (και τραγικό συνάμα) ήταν που οι κριτές και επικριτές δεν είχαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία συναντήσει καν το Λιαντίνη ενώ η γραφή τους η ίδια αποκάλυπτε πως  ούτε είχαν μελετήσει το έργο του. Τι τους έκοφτε λοιπόν για το Λιαντίνη;

Μπα, μην το λέτε βιαστικά τι τους έκοφτε. Μην το λέτε όσοι δεν τους γνωρίσατε αυτούς τους τύπους και μάλιστα και από την καλή και την ανάποδη. Εγώ τουλάχιστον που είχα αυτή την ατυχία, να τους συναντήσω από κοντά και να τους γνωρίσω, να τους βυθομετρήσω από περιέργεια για την απήχηση του Δασκάλου μου στο ευρύ κοινό, λέω πως είχαν όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά σοβαρούς λόγους να τους κόφτει και να τους τσούζει. Δε θα σας ζαλίσω με την ατομική περίπτωση ενός εκάστου, αν και θα αποτελούσε το τέλειο υλικό να συγγράψει κάποιος κωμωδία αξεπέραστη. Έχω μάλιστα και το μοτίβο κατά νου, τη Βαβυλωνία του Βυζάντιου. Μόνο που η "λοκάντα" εν προκειμένω ήταν φόρουμ στο διαδίκτυο. Κι έμπαινε εκεί ο "πάσα" ένας και έλεγε το μακρύ του και το κοντό του. Ένας απίστευτος συρφετός ανθρώπων με κοινό (θεωρητικά) ζητούμενο το Λιαντίνη. Έναν τέτοιο όμως Λιαντίνη που ο τίτλος του έργου δε θα μπορούσε να είναι άλλος πάρεξ: Οι Λιαντινόπληκτοι!

Αυτοί λοιπόν, οι Λιαντινόπληκτοι (και εξηγώ για όσους το αγνοούν πως ο χαρακτηρισμός "Λιαντινόπληκτος" έχει νονό τον ίδιο το Λιαντίνη που έγκαιρε διέβλεψε τον κίνδυνο των αρρωστημένα προσκολλημένων στη φιλοσοφία του οπαδών) άφρισαν και κόρωσαν όταν ακούστηκε το καλοκαίρι του 2006 στο παζάρι τους πως η Νικολίτσα κυκλοφόρησε βιβλίο με ποιήματα του Δημήτρη! Ναι, έτσι, με τα μικρά τους ονόματα τους αποκαλούσαν πολλοί. Να σφραγίζουν το πασαπόρτι της αυθαίρετης επέμβασης ακόμη και στα προσωπικά και ευαίσθητα θέματα του ζεύγους Λιαντίνη. Άλλοι πάλι έπαιζαν με τις λέξεις "η Θεολόγος" και "ο Δάσκαλος" καθώς ένα από τα καυτά ζητήματα που τους απασχολούσαν ήταν και το ότι  η γυναίκα του Λιαντίνη δίδασκε σε τμήμα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεγονός που θεωρούσαν ως βαρύ αμάρτημα για τη γυναίκα ενός Λιαντίνη! Αν μάλιστα σας πω ότι ανάμεσα στους πλέον παθιασμένους με το θέμα της "Θεολόγου" ήταν και ο γιος ενός παπά, θα αναρωτηθείτε δίκαια μήπως το ζήτημα αφορά τους ψυχιάτρους και μόνο,  αλλά και θα με δικαιώσετε, ελπίζω,  που θεωρώ χάσιμο χρόνου να ασχοληθώ με την ατομική περίπτωση του κάθε μέλους του ... θιάσου αν και πολύ γέλιο θα μπορούσε να σκορπίσει στους αναγνώστες. Ή και ακριβώς για τούτο το τελευταίο...  Έτσι θα περιοριστώ στη γενική θεώρηση του φαινομένου και θα μιλήσω για το τεράστιο κενό της προσωπικής ύπαρξης μιας ομάδας ασήμαντων ανθρώπων που με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που άλλοι ασήμαντοι ξεκοκαλίζουν τις αθλητικές φυλλάδες και παθιάζονται με τον χι και ψι άσσο του ποδοσφαίρου ή του μπάσκετ, αυτοί παθιάστηκαν με το Λιαντίνη. Τι Μαραντόνα δηλαδή και τι Λιαντίνης...

Κι επειδή στην ομάδα σουλάτσαραν και θηλυκά, θα μπορούσα να πω και τι Ρουβάς και τι Λιαντίνης. Η υστερία, ειδικά για τους θηλυκούς οπαδούς, είχε τα ίδια χαρακτηριστικά κι έφταναν να παθιάζονται ακόμη και με τον τρόπο που ο Λιαντίνης κουνούσε τα χέρια του! Εδώ λοιπόν, και με αφορμή έναν πίνακα που είδα στο σπίτι του Δημήτρη Λιαντίνη στην Κηφισιά, σε πρόσφατη επίσκεψή μου εκεί, και κρεμασμένο πίσω ακριβώς από την πόρτα της κύριας εισόδου του κτιρίου, ζωγραφισμένο και χαρισμένο στο Λιαντίνη  από μια τέτοια Λιαντινόπληκτη, (διότι το είπα και το εννοώ πως ο ίδιος ο Λιαντίνης έδωσε αυτό το χαρακτηρισμό), θα αφήσω τον ίδιο το Δάσκαλο να καυτηριάσει με τον μοναδικό του τρόπο το φαινόμενο και την αρρώστια:

Από τα Ελληνικά, σελ. 73:

"Στο δικό μας αιώνα ανάλογη λατρεία από μέρους του πλήθους σε άνθρωπο την είδαμε να αποδίνεται στον Αδόλφο Χίτλερ. Κάθε φορά που ο οιστροπλήγας ρήτορας έβγαζε λόγο στους όχλους, ελάβαινε εκατοντάδες επιστολές από νεαρές, και όχι μόνο, γερμανίδες. Βουκεντρωμένες σαν την Ιώ του αισχυλικού Προμηθέα όλες τους το ζητούσανε χάρη να ευδοκήσει να τους γεννήσει ένα παιδί."

Ξέρω, σας άναψα την περιέργεια τι δείχνει ο πίνακας που ανέφερα. Μπορείτε να την κρατήσετε, την περιέργεια, δε θα αναλωθώ σε τέτοιες σαχλαμάρες. Εμένα με ενδιαφέρει αποκλειστικά η γενική θεώρηση του φαινομένου των Λιαντινόπληκτων και όχι η ατομική και ασήμαντη περίπτωση ενός εκάστου. Και με ενδιαφέρει στο βαθμό που παρά την επιθυμία του Λιαντίνη έβλαψαν τη διάδοση του έργου του και σπίλωσαν δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις και τη μνήμη του. Θα περιοριστώ μόνο να εξηγήσω την ερμηνεία που έδωσα προσωπικά στην επιλογή της κ. Λιαντίνη να έχει κρεμασμένο έναν τέτοιο πίνακα στο σπίτι της και σε περίοπτη θέση. Τη θεωρώ ως ανάλογη της επιθυμίας εκείνου του Πέρση βασιλιά να του λέει κάθε πρωί ο υπηρέτης του να θυμάται τους Αθηναίους και τους Ερετριείς...

Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη τα φαιδρά και ας επανέλθουμε στα σοβαρά που μας ενδιαφέρουν. Και συγκεκριμένα στα κατάλοιπα του Λιαντίνη. Η απάντηση στο αν η Νικολίτσα Λιαντίνη ορθώς έπραξε που εξέδωσε τα ποιήματα του άντρα της δεν μπορεί παρά να προέρχεται από ανθρώπους που έχουν μελετήσει σε βάθος το έργο του Λιαντίνη. Και που είναι σε θέση να γνωρίζουν - χάρη στη μελέτη αυτή - την απάντηση που θα έδινε ο ίδιος για ανάλογες περιπτώσεις άλλων ποιητών. Θα σας παραπέμψω λοιπόν να μελετήσετε αφενός το Χάσμα Σεισμού, και όσα λέγει εκεί ο Λιαντίνης για τα κατάλοιπα του Σολωμού, κι αφετέρου όσα αναφέρει για το Σεφέρη στο Νηφομανή. Και στις δύο περιπτώσεις το συμπέρασμα είναι το ίδιο και επομένως απόλυτα ασφαλές να το εμπιστευτούμε ως απάντηση και στο ερώτημα για τα κατάλοιπα του Λιαντίνη. Και συγκεκριμένα στην περίπτωση του Σολωμού ο Λιαντίνης εξυμνεί τους μαθητές  που διέσωσαν όσα ο ποιητής άφησε σε χειρόγραφα και τα έφεραν στο φως της δημοσιότητας (σελ. 157), την αποκαλεί μάλιστα ιερή υπόθεση τη διάσωση των λειψάνων του Σολωμού, στη δε περίπτωση του Σεφέρη λέγει ξεκάθαρα πως όσα ο ποιητής τα δίκασε σε θάνατο τα έκαψε όλα, "Όσα όμως έκρινε ότι δεν πρέπει να καούν τα φύλαξε καλά." (σελ. 103).

Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. Για μένα μιλώ εδώ. Που το καλοκαίρι του 2006 διαβάζοντας όσα γράφονταν στο διαδίκτυο και μη έχοντας ακόμη τις Ώρες των Άστρων στα χέρια μου κατάφεραν να με μπερδέψουν και να με οδηγήσουν σε εσφαλμένες αντιλήψεις. Κι ενώ η αρχική μου αντίδραση όταν έμαθα πως εκδόθηκε το βιβλίο ήταν η αδημονία να το αποκτήσω:

"Ουδέν καλόν αμιγές κακού... Και ενός κακού έπονται και άλλα... Να διαβάζεις ότι βγήκε βιβλίο με ποιήματα του Λιαντίνη και να είσαι στα όρη της Ηπείρου... Να ελπίζω ότι θα το βρω στα Γιάννενα;" Τρι Αύγ 01, 2006 

κατέληξα με όσα διάβαζα να αποποιηθώ την αγορά του για πολλούς μήνες, πιστεύοντας και πως παρά τη θέληση του Λιαντίνη εκδόθηκε και το χειρότερο πως δεν είναι γνήσιο το περιεχόμενο!

"Αναρωτιέμαι ποιος τελικά λέει αλήθεια. Κι ακόμη, αν δεν είναι το Ρέκβιεμ στα χέρια του κυρίου Αναγνώστου, γιατί στο προλόγισμά της η κυρία Γεωργοπούλου δεν αναφέρεται στο μέρος του αρχείου που ο ίδιος ο Λιαντίνης αποκαλύπτει ότι άφησε στο μαθητή του; Πολλά ακόμη τα ερωτηματικά... Και το σίγουρο είναι πως όσο ξαναδιαβάζουμε το προλόγισμα της κυρίας Γεωργοπούλου, τα ερωτηματικά όλο και πληθαίνουν... Και φυσικά μεγαλώνει η αμφιβολία για την αξιοπιστία και όλων των υπόλοιπων κειμένων. Τόσο που το δικό μου χέρι δε μου πάει να αγοράσει το συγκεκριμένο βιβλίο. Μου φτάνουν όσα ξεφύλλισα και διάβασα κάτω από την κληματαριά του πατρικού του, στη Λιαντίνα. Όπως τα πόδια μου αρνούνται μήνες τώρα να με οδηγήσουν στον τάφο των Κεχριών... Εκείνος κρατούσε καθαρό το Χριστούλη μέσα του. Κι εμείς καθαρό θα κρατήσουμε το Λιαντίνη. Το Δάσκαλό μας τον αγαπημένο. Μακριά από ψέματα και παραποιήσεις. Μακριά από κάθε κακόβουλο που επιχειρεί να μας τον παρουσιάσει για άλλον." Τετ Αύγ 23, 2006 

Για μένα λοιπόν μιλώ. Μα, σημειώστε, ως παθούσα και μαθούσα. Και έχοντας νιώσει στο ίδιο μου το πετσί σε τι πλάνες μπορεί να σε οδηγήσει το διαδίκτυο και τα ανερμάτιστα που γράφονται από τον κάθε τυχάρπαστο σε αυτό. Κι άσε τώρα κάποιοι να νομίζουν ότι έχω προσωπικά με τον χι και ψι και γράφω όσα γράφω. Εγώ απλά μοιράζομαι την πικρή πείρα ζωής. Αυτή την πείρα που μαζί με την καλύτερη και βαθύτερη τώρα πια μελέτη του έργου του Λιαντίνη μου χάρισαν τη σημερινή γνώση και το δικαίωμα να καυτηριάζω τη δράση αυτής της αδίστακτης δράκας των Λιαντινόπληκτων. Των ημιμαθών  και για τούτο επικίνδυνων. Δες σχετικά στο Νηφομανή, σελ. 139, για τον ημιμαθή που είναι χειρότερος από τον παντελώς αμαθή. Και για το μεγάλο κύκλο που πρέπει να κάμεις αν τύχει και πατήσεις το Α της γνώσης. Τότε, μόνο αν καταφέρεις να διοδεύσεις ολάκερο τον κύκλο και να βρεθείς στο Ω,  θα ξαναβρείς την αρχική σου αθωότητα. Στο ενδιάμεσο θα είσαι κολασμένος και την Κόλαση θα ζεις.

Άλλο όμως αυτό, η προσωπική σου κόλαση και ο αγώνας σου για τον τελικό εξαγνισμό, και άλλο στην κόλασή σου να παρασέρνεις και τρίτους. Κι ακόμη χειρότερο όταν εγκλωβίζεσαι σε ένα τέτοιο ρόλο κι αντί να παραδεχθείς το λάθος σου το συνεχίζεις και το διευρύνεις. Και δυστυχώς αυτό ακριβώς έγινε και με εκείνο το θίασο των Λιαντινόπληκτων. Ελάχιστοι μόνο καταφέραμε να αποδράσουμε και να καταγγείλουμε το λάθος και το ψέμα. Φυσικά πληρώνοντας (όπως ήταν και το δίκαιο) το ανάλογο τίμημα. Τι τρελούς και μισότρελους μας είπαν, τι πώς πληρωνόμαστε από τη γυναίκα του Λιαντίνη, ακόμη και ανέραστους μας κατηγόρησαν και αποδίδοντας σε μας εκείνο που οι ίδιοι είχαν πάθει, την αρρωστημένη προσκόλληση στο Λιαντίνη λόγω κενού της προσωπικής τους ύπαρξης...  Ο γάιδαρος δηλαδή τον πετεινό κεφάλα. Να γελάς και να κλαις...

Μα η ουσία δεν είναι το τι τράβηξε ο καθένας από μας και μάλιστα απόλυτα δίκαια όπως παραδέχτηκα και παραπάνω. Με την έννοια ότι προσωπικά παραδέχομαι πως παρασύρθηκα και έκανα λάθος κρίσεις και επομένως έπρεπε να πληρώσω για να εξιλεωθώ. Το σημαντικό λέω είναι στο ίδιο το φαινόμενο που συνεχίστηκε αμείωτο και για να αυτοπροστατευθεί κατέφυγε σε νέα τεχνάσματα.

Ένα από τα τεχνάσματα και ο καταιγισμός του διαδικτύου με βίντεο και ηχογραφήσεις από τις διδασκαλίες και τις διαλέξεις του Δημήτρη Λιαντίνη. Εκεί δηλαδή που ως το 2006 υπήρχαν μόνο αποσπάσματα από τη Φιλοσοφική Θεώρηση του Θανάτου και κάποια ελάχιστα ηχητικά ντοκουμέντα από τις διδασκαλίες του Λιαντίνη στο Μαράσλειο, ξαφνικά άρχισε ο βομβαρδισμός με πλήθος τέτοιων υλικών. Ο Λιαντίνης στη Ζάκυνθο, ο Λιαντίνης στην Κρήτη, ο Λιαντίνης στην Ακρόπολη, ο Λιαντίνης στο Ηρώδειο και πάει λέγοντας...  Πήξαμε πια από Λιαντίνη που προσφέρεται μέσω διαδικτύου εύκολα και γρήγορα και κατά τη διαδικασία των αμερικανόφερτων φαστ φουντ.

Κι εκεί να δεις το πάθιασμα με τα χέρια του Λιαντίνη, με το βλέμμα του Λιαντίνη, με τη φωνή του Λιαντίνη...  Τύφλα να έχουν οι Ρουβίτσες του Ρουβά. Δυστυχώς. Εκεί καταντήσαμε. Στη μετατροπή του Λιαντίνη σε αστέρα χολυγουντιανού τύπου. Να κόβουν τις φλέβες τους οι άνθρωποι για να δουν ένα ακόμη βίντεο με το Λιαντίνη. Κι όταν τους λες πως αυτό είναι λάθος τρόπος να τον προσεγγίσουν, να σου βρίσκουν τις χίλιες δικαιολογίες σαν και αυτές που βρίσκουμε οι καπνιστές για να μην παραδεχθούμε πως είναι το πιο ηλίθιο πράγμα στον κόσμο να καπνίζουμε.

Μόλις χτες δυο νέα παιδιά προσπαθούσαν να με πείσουν ότι βλέποντας αυτά τα βίντεο κατέληξαν να διαβάσουν και τα βιβλία του Λιαντίνη. Δηλαδή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα... Τα αγιάζει;

Με βάση όσα είπα παραπάνω, και καθόλου τυχαία, θα επικαλεστώ την πικρή μου πείρα ως οδηγό της σημερινής μου γνώσης και πεποίθησης. Είναι άλλο να βλέπεις απλά κάποια βίντεο και να ακούς κάποιες ηχογραφήσεις και άλλο να υπάρχει ένα ολάκερο κύκλωμα που οικειοποιείται αυτό το υλικό για να υπηρετήσει όχι τη διάδοση του έργου του Λιαντίνη μα τις δικές του σκοπιμότητες. Έτσι και επικροτώ όποιον αγνό και ιδεολόγο έχει κάποιο ντοκουμέντο από τις διδασκαλίες του Λιαντίνη και αποφασίζει να το μοιραστεί και με άλλους μέσω διαδικτύου και καταδικάζω απερίφραστα όποιον ανεβάζει βίντεο διαφημίζοντας τον εαυτό του και φτάνοντας ακόμη και σε έμμεση διαφήμιση εμπορικού τύπου που αναζητά αγοραστές και πελάτες. Ναι, έτσι ακριβώς, στα ίσα και σταράτα το λέω. Πως τα ντοκουμέντα έγιναν δόλωμα από εμπόρους, για να πουλήσουν και να κερδίσουν από το όνομα του Λιαντίνη.

Σαν και εκείνους τους αχρείους εμπόρους που κυνήγησε κάποτε ο Ιησούς από το ναό του Σολομώντα με το φραγγέλιο. Αλλά και δεν παρέλειψε ο Λιαντίνης - προφητικά σχεδόν - να αναφέρει στη Γκέμμα...  (σελ 189) Μιλά εκεί ο Λιαντίνης για τους χριστιανούς και τους θεωρεί τελείους άσχετους με όσα δίδαξε αληθινά ο Χριστός και πως παραχάραξαν το λόγο του. Και δυστυχώς το ίδιο ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα με τους Λιαντινόπληκτους. Που κάνουν το Λιαντίνη σημαία για σκεπάσουν τις πομπές τους. Μπορείς να μείνεις αδιάφορος μπροστά στα τερτίπια τους; Μπορείς να μην τους φραγγελώνεις; Κι άσε σου λέω μερικούς να νομίζουν πως έχω προσωπικό πρόβλημα με τον χι και τον ψι Λιαντινόπληκτο.

Ε, όχι. Εμένα με αφήνει αδιάφορη η ατομική περίπτωση του καθένα τους. Και μόνο η γενική θεώρηση και αντιμετώπιση του φαινομένου με απασχολεί. Οι άνθρωποι ως ατομικές μονάδες έρχονται και παρέρχονται. Σήμερα ζουν, αύριο πεθαίνουν. Όπως πέθανε ο Παύλος, ο Πέτρος, και μυριάδες ακόμη επώνυμοι και ανώνυμοι χριστιανοί. Μα ο χριστιανισμός έμεινε. Κι έκανε τον Βίλχεμ Ράιχ να μιλήσει ακόμη και για δολοφονία του Χριστού. Μας ενδιαφέρει λοιπόν να μη συμβεί το ίδιο και με το Λιαντίνη.

Κι ενώ όλα αυτά τα ξέρω πλέον εδώ και καιρό, και τα έχω πει και γράψει πολλές φορές, ξαφνικά ήρθε ένα νέο ντοκουμέντο να τα επιβεβαιώσει. Ένα ηχητικό ντοκουμέντο από διάλεξη του Λιαντίνη στην Τρίπολη τον Ιούνιο του 1994. Μου φάνηκε σημαδιακή και η ημερομηνία. Γιατί τότε ακριβώς αποφοιτούσα από το Μαράσλειο και πλέον μόνο μία φορά στη ζωή μου ξαναείδα το Δημήτρη Λιαντίνη. Ήταν λοιπόν ο Λιαντίνης όπως και όταν τον γνώρισα. Και μπορεί να μην είχα ξανακούσει τη συγκεκριμένη ομιλία μα το νόημα ήταν ακριβώς το ίδιο με όσα μας είχε διδάξει.

Σας παραθέτω το βίντεο για να ακούσετε και μόνοι σας (στην αρχή αρχή του βίντεο) τι λέει ακριβώς ο Λιαντίνης. Απευθύνεται σε κάποιον που προσπαθεί να τον κινηματογραφήσει και του ζητά να μην το κάνει. Για να μη γίνει η μορφή του μούμια! Ενώ παράλληλα του δίνει το δικαίωμα να τον ηχογραφήσει και να μείνει έτσι η φωνή του και όσα λέγει. Τι απογοήτευση για όσους λατρεύουν τα χέρια του Λιαντίνη! Χάσανε την ευκαιρία να τον δουν ακόμη μια φορά να τα κουνάει!!!

Αυτή η μούμια, αυτά τα λόγια του Λιαντίνη, μας ξαναγυρίζουν και στο αρχικό μας ερώτημα για τα κατάλοιπα. Και κλείνουν τον κύκλο του θέματος που ανοίξαμε. Οδηγώντας μας από το Α στο Ω, όπως θα έλεγε κι εκείνος. Αλλά και θυμίζοντάς μας ακόμη μια φορά όσα δίδαξε ο Αναξίμανδρος στους ανθρώπους για τη δικαιοσύνη του χρόνου και την τιμωρία της κάθε ύβρης. Γιατί εκείνοι ακριβώς που κάποτε έσκουζαν για τα κατάλοιπα του Λιαντίνη και διαμαρτύρονταν που η Νικολίτσα Λιαντίνη δημοσίευσε τα ποιήματα του άντρα της, είναι οι πρωταίτιοι που χρόνια τώρα με τα βίντεο που ανεβάζουν κατά κόρον στο διαδίκτυο συμβάλλουν στη μουμιοποίηση του Λιαντίνη.

Είναι αυτοί που παρασέρνουν τους ανθρώπους αντί να σκύψουν στο Άγιο Πρωτότυπο και στα βιβλία του Λιαντίνη, να πορώνονται με τη μορφή του και να κάθονται με τις ώρες να βλέπουν βίντεο...

Τους τα λέγαμε και δεν άκουγαν. Πίστευαν ότι το κάνουμε από ζήλια. Γιατί αυτοί έχουν βίντεο και ανεβάζουν και εμείς δεν έχουμε. Φτάσαν μάλιστα να πιστέψουν ότι έχουν και πνευματικά δικαιώματα στο υλικό αυτό. Στα ντοκουμέντα δηλαδή από διδασκαλίες του Λιαντίνη. Και στο ανεκδιήγητο σημείο να κάνουν και καταγγελία στο you tube ότι τους τα παραβιάσαμε όταν πέρυσι ανεβάσαμε ένα ηχητικό ντοκουμέντο με όσα έλεγε ο Δάσκαλος για τις Μελλοντικές Γενιές. Και να το λέει αυτό άνθρωπος που ουδέποτε συνάντησε τον ίδιο το Λιαντίνη! Φυσικά με ψευδώνυμο για να αποφύγει την απόλυτη ξεφτίλα. Και τι ψευδώνυμο! Το όνομα του Λιαντίνη! Να γελάς σου λέω από τη μια και να κλαις από την άλλη.

Μόνο που πίσω έχει η αχλάδα την ουρά και ο Αναξίμανδρος είναι γραφτό να επιβεβαιώνεται πάντα. Δε λογάριασαν λοιπόν πως πέρα από τα ντοκουμέντα που ως τώρα έχουν βάλει στο χέρι, υπάρχουν και άλλα. Και πως θα έρθει η ώρα να εμφανιστούν. Όπως και το παραπάνω. Που ο ίδιος ο Λιαντίνης με τη φωνή του τους κατηγορεί ότι θέλουν να τον κάνουν μούμια! Και υπενθυμίζω και με σκοπιμότητα που δεν είναι άσχετη ακόμη και από το εμπορικό κέρδος!

Αυτό που δεν υπολόγισαν επίσης είναι πως θα βρεθούν εμπόδιο στα σχέδιά τους οι μαθητές του ανθρώπου που θέλησαν να εκμεταλλευτούν. Που θα πάρουν τοις μετρητοίς όσα έγραψε ο Λιαντίνης στο Χάσμα Σεισμού για τους μαθητές του Σολωμού και την ιερή υπόθεση της διάσωσης των λειψάνων του. Και με την ίδια πίστη στο δικό τους Δάσκαλο, όχι την άρρωστη προσκόλληση και τη Λιαντινοπληξία, μόνο με το σεβασμό του μαθητή, θα θελήσουν να υπερασπιστούν τη μνήμη και το έργο του.

Έτσι λοιπόν και απευθύνουμε κάλεσμα προς όσους αγνούς και ιδεολόγους κατέχουν ντοκουμέντα από διδασκαλίες και διαλέξεις του Λιαντίνη, να στείλουν αντίγραφα στην κ. Λιαντίνη. Για να τα εντάξει στο μεγάλο αρχείο που έχει ήδη δημιουργήσει για τον άντρα της. Ένα αρχείο που ευελπιστούμε ότι μελλοντικά θα λάβει τη μορφή και τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε αυτό όσοι πραγματικά έχουν μελετήσει Λιαντίνη σε βάθος και θέλουν να εκπονήσουν σχετικές έρευνες.

Είναι ο μόνος τρόπος για να βάλουμε φρένο σε όσους προσπαθούν να εκμεταλλευτούν προς ίδιον όφελος το έργο του Λιαντίνη. Αυτούς που τους πέρασε από το μυαλό ότι γλείφοντας και παρακαλώντας τους μαθητές του Λιαντίνη και όσους τον γνώρισαν από κοντά θα μπορέσουν όχι μόνο να βάλουν χέρι στα ντοκουμέντα μα και να δημιουργήσουν μονοπώλιο! Αυτή την τακτική του μονοπωλίου είναι που πρέπει να τσακίσουμε για να αποδυναμώσουμε τον άκρως επικίνδυνο  ρόλο τους.

Από κει και πέρα το Σύνταγμα της χώρας προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης. Ας βγάλουν και ας γράψουν ό,τι θέλουν για το Λιαντίνη και αν τα έργα τους αξίζουν θα το αποφασίσει ο καιρός, αυτός που πάντα ξεχωρίζει τους αληθινούς ποιητές από τους συγγραφιάδες...  Όχι όμως να χτίζουν καριέρες βασισμένες στην εκμετάλλευση του έργου του Λιαντίνη. Με τα δικά τους κότσια λοιπόν και όχι με του κισσού το πλάνο ψήλωμα.

Που έχουν και το θράσος να διαμαρτύρονται ότι η Νικολίτσα Λιαντίνη δημοσίευσε τα ποιήματα του άντρα της όταν οι ίδιοι πήγαν και σκάλιζαν συρτάρια και σεντούκια στη Λιαντίνα και το παίζουν συγγραφείς δημοσιεύοντας γραπτά του Λιαντίνη! Αυτά δεν ήταν κατάλοιπα του Λιαντίνη; Οι ατζέντες τους και οι επιστολές του; Πώς μπορείς λοιπόν αυτό που κάνεις ο ίδιος να το κατηγορείς στους άλλους; Κι όταν αυτοί οι άλλοι είναι το ίδιο το σπίτι του Λιαντίνη και κατέχουν νόμιμα τη διαχείριση του πνευματικού του έργου;

Από κει και πέρα βέβαια πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τις δημοσιεύσεις αυτές, και το έχουμε ήδη κάνει κατ' επανάληψη. Για τη δεοντολογία που πρέπει να τις χαρακτηρίζει. Πχ την πιστή δημοσίευση των ντοκουμέντων και όχι την ηθελημένη ή αθέλητη παραχάραξή τους. Ή ακόμη τις μισές αλήθειες που καταλήγουν σε ένα γιγαντιαίο ψέμα. Ή το απάδεκτο φαινόμενο να γράφεις για το Λιαντίνη χωρίς να έχεις μελετήσει το έργο του και να λες επομένως άρες μάρες κουκουνάρες.

Με ένα λόγο. Λέμε ναι στην αξιοποίηση των ντοκουμέντων. Και των βίντεο και των ηχητικών και των επιστολών και των χειρογράφων κλπ. Μα στα πλαίσια μιας σοβαρής μελέτης και έρευνας για το Λιαντίνη. Και λέμε όχι στην εκμετάλλευση αυτού του υλικού για άλλες σκοπιμότητες και κυρίως διαμαρτυρόμαστε για τη χρήση του με τη μορφή του δολώματος και της έμμεσης διαφήμισης από τον κάθε τυχάρπαστο λιαντινολόγο...

Κυρίως όμως αντιδρούμε στα σχέδια εκείνων που προσπαθούν να δημιουργήσουν "στρατό" αφιονισμένων λιαντινόπληκτων μη διστάζοντας έτσι  να παραχαράζουν το βαθύτερο κύτταρο της φιλοσοφίας του Λιαντίνη. Μια φιλοσοφία που είναι αντίθετη στους οπαδούς και τους πάσης φύσεως -ισμούς και έχει κεντρικό της άξονα την ελευθερία της σκέψης από κάθε λογής αγκυλώσεις και στόχο και τέλος της να ζήσει ο κάθε άνθρωπος τη δική του ζωή με όση περισσότερη αλήθεια του γράφτηκε και αντέχει.

Ο Λιαντίνης, και το λέω μετά λόγου γνώσης μετά από είκοσι και πλέον χρόνια που τον μελετώ, δε θέλησε να γίνει ούτε θεός ούτε καν αρχηγός μιας νέας θρησκείας. Οδοδείχτης προσπάθησε να σταθεί, με το λόγο του και τη ζωή του, διδάσκοντας στους ανθρώπους πως ο καθένας μπορεί ζώντας με μέτρο, τάξη και κλιτότητα να πραγματώσει το ιδεώδες του εσθλού. Να γίνει δηλαδή ο αληθινός εαυτός του.

Αυτό μας λέει είναι και το νόημα της αληθινής φιλοσοφίας. Η μελέτη θανάτου. Του δικού μας όμως θανάτου. Κι αυτό θέλησε να αποδείξει και με τον τρόπο, τον αινιγματικό, που ο ίδιος χάθηκε και αφανίστηκε. Πως ο θάνατος του κάθε ανθρώπου είναι αυστηρά προσωπική του υπόθεση. Κι όσο πιο στοχαζόμενος ο άνθρωπος, τόσο και ο θάνατός του αποτελεί βασικό του  μέλημα να μείνει μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των άλλων και τη χυδαία περιέργεια.

Δεν είναι επίσης τυχαίο που ο Λιαντίνης επιμένει ότι ο έρωτας και ο θάνατος είναι οι δύο όψεις του αυτού νομίσματος. Και πως για να μελετάς το θάνατο πρέπει να έχει το εύρος της ζωής που την ζεις. Μόνο έτσι τα δύο γίνουνται μπροστά σου ένα. Και για τούτο υπογραμμίζει πως οι έλληνες δεν έγραψαν, οι έλληνες έζησαν! Το ξέρουμε αυτό; (Τα Ελληνικά, σελ. 117)

Να ζούμε τη ζωή μας, βροντοφωνάζει ο Λιαντίνης ακόμη και στα βίντεο. Να μην αφήνουμε ούτε στιγμή να πάει χαμένη. Να τη ρουφήξουμε όλη ως την τελευταία σταγόνα. Μα εμείς εκεί, κουφοί και μπούφοι. Αντί να πατήσουμε off στο βίντεο και να τρέξουμε να ζήσουμε τη ζωή μας, σαν τους ναρκομανείς αναζητούμε και νέο βίντεο. Να παπαγαλίσουμε όλα όσα είπε ο Δάσκαλος! Αυτό θαρρούμε πως είναι ο Λιαντίνης! Μα δεν είναι. Αυτό είναι λιαντινοπληξία!

Ο αληθινός Λιαντίνης, και το λέει αυτό με χίλιους τρόπους, είναι ποιητής. Και τους ποιητές για να τους μελετάς δε θα σταθείς μπροστά σε οθόνες. Θα πας επάνω σε ένα βουνό, θα περπατήσεις στο ακροθαλάσσι, θα αφήσεις να σε φυσήξει ο άνεμος, θα μαγευτείς μια νύχτα ασέληνη από τα αστέρια, θα μείνεις ενεός να παρακολουθείς πώς σκάζει το μπουμπούκι και γίνεται άνθος και ασάλευτος να παρακολουθείς πώς η γάτα επιτίθεται στο πουλί και το ξεσκίζει. Και κυρίως θα ερωτευθείς. Θα αγκαλιάσεις και θα αγκαλιαστείς και θα μοιραστείς το μεγάλο μυστήριο που καταλύει το θάνατο. Θα ζήσεις δηλαδή. Κι έτσι ζωντανός, γεμάτος πείρα ζωής και μύστης της  μπορείς να προσπελάσεις και  τα μυστήρια των ποιητών και να πετάξεις μαζί τους στα δικά τους αστέρια και τις βαθύτερες αλήθειες της ζωής. Όσον ενδέχεται στον καθένα...

Εν αρχή ην η πράξις. Και πρώτα στο Μαραθώνα. Πόσες φορές να στο πει αυτό ο Λιαντίνης για να το πάρεις απόφαση;

Κι όχι ο λόγος. Και όχι τα βίντεο. Όχι τα ηχητικά ντοκουμέντα. Ούτε καν και τα βιβλία. Κι ας είναι και του Λιαντίνη. Πρώτα η ζωή. Η δική σου ζωή.

Στο βεβαιώνω με το χέρι στην καρδιά. Αυτό τουλάχιστον στάθηκε για μένα ο Λιαντίνης. Εδώ και δυο δεκαετίες. Μπούσουλας ζωής και όχι ίνδαλμα που προσπαθώ να του μοιάσω. Ναι, τον άκουσα και είμαι πραγματικά ευτυχισμένη, γιατί αυτό που μου ζήτησε ως δάσκαλος ήταν να τον αφήσω εκείνον και να ψάξω να βρω το δικό μου εαυτό. (Τα Ελληνικά, σελ. 75) Ήμουν στο μεσοστράτι της ζωής μου όταν συνάντησα το Λιαντίνη και τρομαγμένη από το θάνατο. Και πλέον κοντεύω κι εγώ να φτάσω στις 14 ολυμπιάδες. Τώρα πια καταλαβαίνω τι ήθελε ο Λιαντίνης να πει λέγοντας πως έζησε πέντε ζωές. Και πως δε φοβάται θάνατο. Μεγάλη κουβέντα, και χρειάζεται απόδειξη, το ξέρω. Μα σου λέω πώς νιώθω, αυτό μόνο. Γεμάτη γιατί δεν κάθισα με τις ώρες να βλέπω το Λιαντίνη σε βίντεο. Δεν υπήρξα καν από εκείνους που την κοπάναγαν από άλλους δασκάλους για να τρέξουν να ακούσουν δεύτερη και τρίτη φορά το Λιαντίνη. Δεν πήγα καν επάνω στον Ταΰγετο. Προτίμησα να αφήσω την Αθήνα και να έρθω στα δικά μου βουνά, στην Ήπειρο.

Και βεβαίως δεν ερωτεύθηκα το Λιαντίνη. Προτίμησα να μείνω ερωτευμένη ολοζωής με έναν άλλο Δημήτρη, τυχαία η σύμπτωση των ονομάτων και έτσι κι αλλιώς το δικό μου Δημήτρη τον γνώρισα πολλά χρόνια πριν συναντήσω το Λιαντίνη. Ο Λιαντίνης δεν είναι  λοιπόν ο έρωτάς μου, δεν είναι ο γκουρού μου και βεβαίως δεν είναι ο θεός μου. Είναι ο Δάσκαλός μου.

Δασκάλα όμως κι εγώ στο επάγγελμα ξέρω και ασπάζομαι τη μεγάλη αλήθεια που έγραψε ο Νίτσε και ελλήνισε στο Ίδε ο Άνθρωπος ο Λιαντίνης:

"Χαραμίζει κανείς άσχημα το διδάσκαλο, αν μένει συνεχώς ο μαθητής."

Γνώρισα λοιπόν το Λιαντίνη, διδάχτηκα απ' αυτόν, μελέτησα το έργο του. Μεγάλη τύχη. Μα δε σταματώ εδώ. Προχωράω. Συνεχίζω το δικό μου δρόμο. Τη δική μου ζωή. Κι έχοντας πάντα κατά νου το θάνατο, το δικό μου θάνατο. Να με βρει έτοιμη σαν έρθει. Τέλος και σκοπός και προορισμός. Η αναπόφευκτη στιγμή του θανάτου...

Κι αυτά που τώρα γράφω αυτό υπηρετούν, εκεί κατατείνουν. Γράφω για το Λιαντίνη, μα σκέφτομαι και διαλογίζομαι πάνω στη δική μου ζωή. Πώς θέλω να τη ζήσω όση μου μένει. Βλέποντας το Λιαντίνη σε βίντεο; Αν σήμερα είναι η τελευταία μου μέρα αυτό θα ήταν για μένα το καλύτερο; Βεβαίως και ξέρω το δικό μου καλύτερο. Μα δεν έχει καμιά σημασία να στο πω. Σημασία έχει να καθίσεις να σκεφτείς εσύ τι θα έκανες αν αύριο ήξερες πως θα πεθάνεις. Πως τελείωσε ο χρόνος σου. Κι άλλο δεν έχει πια. Σε ρωτώ λοιπόν και φυσικά δεν περιμένω απάντηση, θα πέρναγες τη μέρα σου βλέποντας το Λιαντίνη σε βίντεο;

Τουλάχιστον δες και αυτό που ανέβασα εδώ. Και άκου τον ίδιο το Λιαντίνη να σου λέει πως δεν ήθελε να κάνουν τη μορφή του μούμια. Κι έπειτα δες και το οπισθόφυλλο της Γκέμμας. Το Λιαντίνη μπροστά στους τάφους των Φαραώ. Στις μούμιες δηλαδή. Να σου δείχνει ψηλά με το χέρι του τα αστέρια...

Και σαν επίλογο σου παραθέτω τους ίδιους στίχους του Σεφέρη που ο Λιαντίνης διάλεξε να προλογίσει το πρώτο του βιβλίο, το Έξυπνον Ενύπνιον:

... ένα κάστρο 

που να το πολεμάς

σαράντα χρόνους και να πας 

να γίνεις ήρωας και άστρο.

Αυτό είναι ο Λιαντίνης, φίλε. Ένα κάστρο. Μα πρέπει εσύ να πας να γίνεις ήρωας και άστρο. Κι όχι να κάθεσαι σαν χάχας να καμαρώνεις το κάστρο...

Λιαντίνης: Δε θέλω να με κινηματογραφήσεις, δε θέλω να κάνεις τη μορφή μου μούμια!

Από τα σχόλια του βίντεο:

Δημοσιεύθηκε στις 6 Ιαν 2013

Διάλεξη που έδωσε ο αείμνηστος Καθηγητής Δ. Λιαντίνης, στα πλαίσια Επιστημονικού Συμποσίου, στις 4-6-1994, στη Τρίπολη.

__________________

Είναι πραγματικά ευχάριστο που το τελευταίο διάστημα αρχίζουν επιτέλους να ανεβαίνουν στο διαδίκτυο ντοκουμέντα για το Δημήτρη Λιαντίνη που πραγματικά τιμούν τη μνήμη του και δεν αποβλέπουν σε άλλες σκοπιμότητες και κυρίως δεν αποβλέπουν στην εμπορική εκμετάλλευση του ονόματος του Λιαντίνη. 

Παράλληλα έχουν αρχίσει εκείνοι που κατέχουν διάφορα ντοκουμέντα να τα αποστέλλουν στη σύζυγο του Δημήτρη Λιαντίνη καθώς καταλαβαίνουν ότι αυτός είναι ο πλέον ασφαλής τρόπος να διασωθεί το υλικό αυτό και μελλοντικά να αξιοποιηθεί όπως πρέπει στο Δάσκαλο. 

Αυτό εξάλλου ήταν και η επιθυμία του ίδιου του Λιαντίνη. Και δεν το λέω αυθαίρετα. Μόλις λίγες μέρες νωρίτερα επισκέφθηκα την κ. Λιαντίνη στο σπίτι της και μου παρέδωσε αντίγραφα από αρκετά ντοκουμέντα από το αρχείο της και ανάμεσα σε αυτά και ένα βίντεο από μια διάλεξη του Δημήτρη Λιαντίνη. Στο βίντεο αυτό και υπάρχει μια αποκαλυπτική στιχομυθία του Λιαντίνη με έναν ακροατή που τον ηχογραφεί, γεγονός που προκαλεί την απορία του Λιαντίνη και τον ωθεί να τον ρωτήσει δημόσια για ποιο σκοπό κάνει αυτή την ηχογράφηση. Τι θέλει να κάμει την κασέτα... Δεν παραλείπει μάλιστα να εκφράσει την επιθυμία του να του αποστείλουν αντίγραφο της κασέτας. 

Με αυτό λοιπόν το δεδομένο απευθυνόμαστε σε όσους κατέχουν παρόμοια ντοκουμέντα και τους ζητάμε να αποστείλουν αντίγραφο στην κ. Λιαντίνη. Ώστε να συμπληρωθεί το οπτικοακουστικό  αρχείο που ήδη κατέχει, συμπλήρωμα απαραίτητο και πολύτιμο σε όλο το άλλο επίσημο αρχείο του Δασκάλου και που η ίδια με πολυετή και συστηματική εργασία έχει πλέον ταξινομήσει αλλά και προβαίνει πλέον σε δημοσιεύσεις μέσω της επίσημης ιστοσελίδας που έχει δημιουργήσει για τον άντρα της:

http://www.liantinis.gr/

Αξίζει πάντως να προσέξετε και τι δηλώνει στην αρχή του βίντεο που αναδημοσιεύουμε ο Δάσκαλός μας. Η επιθυμία που εκφράζει να μην τον κινηματογραφήσουν! Να μην  κάνουν τη μορφή του  μούμια!!! Να τον ηχογραφήσουν, ναι. Όχι όμως βιντεοσκόπηση. 

Τι θέλει να πει; Καταλαβαίνουμε; Αν ναι, καταλαβαίνουμε και το πώς πρέπει να αξιοποιείται όλο αυτό το υλικό από ομιλίες και διαλέξεις του Λιαντίνη. Αν δηλαδή ο σκοπός του είναι να το παρακολουθούν οι αργόσχολοι του διαδικτύου μασώντας πασατέμπο ή απευθύνεται σε όσους έχουν μελετήσει το έργο του και θέλουν αξιοποιώντας και το υλικό των ντοκουμέντων να προχωρήσουν τη μελέτη και την έρευνά τους. 

Είναι ώρα λοιπόν να προβληματιστούν και όσοι με αγαθές έστω προθέσεις συνέβαλαν τα τελευταία χρόνια να γίνει η μορφή του Λιαντίνη μούμια στο διαδίκτυο! Να τον ακούσουν το Δάσκαλο τι δηλώνει απερίφραστα και να καταλάβουν το λάθος τους. Και πως είχαμε δίκιο τόσα χρόνια που κατακρίναμε την υπερβολή με τα βίντεο. Κι επιμέναμε να στραφούν όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για το Λιαντίνη, στα βιβλία του! 

Τα οπτικοποιημένα και τα ηχητικά ντοκουμέντα αν έχουν ένα ρόλο σημαντικό είναι να υπάρχουν σε αρχείο που θα απευθύνεται σε ερευνητές και ήδη καλούς γνώστες της φιλοσοφίας του Λιαντίνη. Όχι για ευρεία κατανάλωση και υποκατάστατα για όσους βαριούνται να διαβάσουν Λιαντίνη...