Συμπλήρωσε χτες, 1η Μαρτίου του 2014, τα τέσσερα χρόνια της διαδικτυακής του παρουσίας το LIANTINIS.GR! Η επίσημη ιστοσελίδα του Δασκάλου μας, του Δημήτρη Λιαντίνη!
Του Δημήτρη Λιαντίνη που όπως είναι γνωστό στο πανελλήνιο εξαφανίστηκε από την οικογένειά του και το πανεπιστημιακό του περιβάλλον την 1η Ιουνίου του 1998. Χρειάστηκαν όμως 12 σχεδόν χρόνια για να αποκτήσει επίσημη παρουσία στο διαδίκτυο και παρά το τεράστιο ενδιαφέρον του κοινού για εκείνον και το έργο του. Γιατί τόσο πολύ;
Σίγουρα όχι από αμέλεια των δικών του. Οι λόγοι ήταν άλλοι και κυρίως οι εξής δύο:
1. Από το 1998 έως τις 5 Ιουλίου του 2005 ο Λιαντίνης τελούσε υπό εξαφάνιση.
2. Από το 2003 είχε κάποιος άλλος πάρει το domain liantinis.gr και το χρησιμοποιούσε.
Έτσι ενώ το πρώτο διάστημα των επτά ετών η οικογένεια βρισκόταν σε κατάσταση αναμονής, δίχως να μπορούν να προβλέψουν τις εξελίξεις με την εξαφάνιση του ανθρώπου τους, μετά την εύρεση του σκελετού στον Ταΰγετο και τις εξετάσεις που ακολούθησαν από τις αρχές για την ταυτοποίηση, βρέθηκαν μπροστά σε νέο πρόβλημα. Και χρειάστηκε προσπάθεια ετών για να λυθεί και οι αρχές να παραχωρήσουν το domain στη σύζυγο του Δημήτρη Λιαντίνη, και νόμιμη κληρονόμο των πνευματικών δικαιωμάτων του έργου του, την κ. Νικολίτσα Γεωργοπούλου - Λιαντίνη.
Από τη στιγμή όμως που επιτέλους οι αρχές δικαίωσαν το αίτημά της, η ταχύτητα με την οποία δημιούργησε το νέο χώρο άφησαν άφωνους ακόμη και τους στενούς της φίλους και συνεργάτες. Αλλά και η επιμονή της να είναι όλα άψογα και στο ύψος ενός Λιαντίνη! Κυρίως όμως τηρώντας επακριβώς το τρίπτυχο των αρετών του, το μέτρο, την τάξη και την κλιτότητα.
Από τα πλέον εντυπωσιακά στοιχεία της ιστοσελίδας είναι η προμετωπίδα της. Που ο καθένας καταλαβαίνει ποιος την έγραψε αλλά τίποτε πέραν αυτού. Οδηγεί κατ' ευθείαν τον επισκέπτη σ' αυτό που ο Λιαντίνης όρισε ως αίνιγμα και δώρο. Αλλά και στο καίριο σημείο της φιλοσοφίας του, την πάλη με το θάνατο. Και μάλιστα του ποιητή το θάνατο. Που πεθαίνει θανάτους πολλούς ενόσω ζει:
"Ο ποιητής δεν προετοιμάζει το θάνατό του με την σπατάλη της ζωής του, όπως συμβαίνει με τους πολλούς, αλλά πραγματοποιεί τη ζωή του με την σπατάλη του θανάτου του. Σαν τον μυθικό Ερυσίχθονα, τρέφεται με τις σάρκες του κι όταν σπαράξει και το τελευταίο κομμάτι τους, πεθαίνει. Ακριβώς την ώρα που ο θάνατος δεν βρίσκει τίποτα να του πάρει" (ΧΑΣΜΑ ΣΕΙΣΜΟΥ, σελ. 105)
Για τους μυημένους στο φιλοσοφικό στοχασμό του Λιαντίνη, η προμετωπίδα της ιστοσελίδας τα έχει πει όλα. Ένα στοχασμό που βρήκε δίοδο τον ποιητικό λόγο. Και για τούτο η μελέτη του ιδιαιτέρως οδυνηρή και επίπονη:
"Το ποίημα είτε μας μιλάει, είτε δε μας μιλάει, λέει ο Σεφέρης. Μπορεί να το διαβάσεις είκοσι φορές μέσα σε είκοσι μήνες ή σε πέντε χρόνια, και να μην σου ειπεί τίποτα. Και ξαφνικά εκεί που περπατάς στο ακροθαλάσσι για να πάρεις τον αέρα σου, ένας στίχος του χτυπάει ανεπάντεχα την ύπαρξή σου, όπως το ατλάζι του πελάγου σου χτυπάει τα μάτια, και σε φωτίζει ολόκληρο. Την ίδια ακριβώς στιγμή που φωτίζεται και το ποίημα μέσα σου." (ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, σελ. 51)
"Το ποίημα είτε μας μιλάει, είτε δε μας μιλάει, λέει ο Σεφέρης. Μπορεί να το διαβάσεις είκοσι φορές μέσα σε είκοσι μήνες ή σε πέντε χρόνια, και να μην σου ειπεί τίποτα. Και ξαφνικά εκεί που περπατάς στο ακροθαλάσσι για να πάρεις τον αέρα σου, ένας στίχος του χτυπάει ανεπάντεχα την ύπαρξή σου, όπως το ατλάζι του πελάγου σου χτυπάει τα μάτια, και σε φωτίζει ολόκληρο. Την ίδια ακριβώς στιγμή που φωτίζεται και το ποίημα μέσα σου." (ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, σελ. 51)
Έτσι ακριβώς λειτουργεί και η προμετωπίδα του liantinis.gr. Είναι η πύλη εισόδου στην ιστοσελίδα. Λίγοι θα καταφέρουν να τη διαβούν. Οι πολλοί θα μείνουν εκτός νυμφώνος, δέσμιοι της αδυναμίας τους και θύματα ενίοτε της εμμονής να λύσουν με πλάγιους τρόπους την α-πορία τους.
Τέτοια η εμμονή στα τέσσερα χρόνια παρουσίας της ιστοσελίδας, που οδήγησε κάποια στιγμή στην αλλαγή της αρχικής σελίδας. Η αινιγματική φωτογραφία του Λιαντίνη, από το ταξίδι του στη Ζάκυνθο, παραχώρησε τη θέση της σε δύο ψήγματα λόγου. Από την Ιθάκη του Καβάφη το ένα, για το ταξίδι που δεν πρέπει να το βιάζεις διόλου. Ακόμη πιο ρητή η επόμενη δήλωση:
και τη σημείωση του Λιαντίνη για τον Νίτσε, που ευθέως ομιλεί για αμύητους και μυημένους.
Έτσι ακριβώς και ο Δημήτρης Λιαντίνης. Σαν τα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας. Σε κρατά σε απόσταση. Το κλειδί της προσέγγισης είναι ένα και μοναδικό: Η απόκτηση της αίσθησης της τραγικότητας της ζωής.
Πώς όμως; Ποιος δρόμος θα σε οδηγήσει σε μία τέτοια αίσθηση;
Η εύκολη απάντηση θα ήταν: Διαβάζοντας Λιαντίνη...
Μόνο που ο Λιαντίνης δε διαβάζεται. Βιώνεται.
Δεν είναι εγχειρίδιο να το παπαγαλίσεις. Αποτελεί οδηγό ζωής. Να πορευτείς εσύ ο ίδιος. Και σηκώνοντας το δικό σου σταυρό. Να πέσεις ο ίδιος, να ματώσεις ο ίδιος. Και ο ίδιος να βρεις τη δύναμη να ξανασηκωθείς.
Κι εδώ έχει θέση η απερίφραστη εντολή του Νίτσε που και ο Λιαντίνης ενέταξε στο έργο του:
"Μονάχος μου φεύγω τώρα, μαθητάδες μου, λέει ο Νίτσε. Κι εσείς τραβάτε από δω μονάχοι σας. Έτσι το θέλω. Τώρα σας λέω, να χάσετε εμένα, και να βρείτε τον εαυτό σας. Και μόνο τότε, σα θα μ΄ έχετε αρνηθεί, θα ξαναρθώ κοντά σας." (ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, σελ. 75)
Αλλά και ο λόγος του Ιησού δια στόματος Λιαντίνη:
"Εγώ τραβάω το δρόμο εκείνο που είπε ο Χριστούλης: Ει τις εθέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω στο σταυρό αυτού και ακολουθείτω μοι". (Δες ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 190)
Σε όσους βρίσκουν αυτή τη δύναμη απευθύνεται ο Λιαντίνης.
Και στους ίδιους και η ιστοσελίδα liantinis.gr. Δεν είναι ο κράχτης που διαφημίζει τα βιβλία του. Ούτε η Μπερλίνα που μηρυκάζει γαργαλιστικές λεπτομέρειες για τη ζωή του ποιητή. Και σίγουρα κρατά αποστάσεις από τους τυμβωρύχους που με χίλιες προφάσεις βάλθηκαν να σκαλίζουν είτε τη σπηλιά στον Ταΰγετο είτε τα κιτάπια των αρχών. Αντίθετα, δηλώνει κατηγορηματικά πως:
Η επίσημη ιστοσελίδα του Δημήτρη Λιαντίνη αποτυπώνει τον ποιητικό του τόπο και την κρυμμένη σύνθεση των συμβόλων της τέχνης του ως οικόσημο της πνευματικής του ρότας και τροπής.
Και ήταν απόλυτα φυσικό αυτή η κρυστάλλινη θέση να ενοχλήσει. Ιδιαιτέρως όσους είχαν συνηθίσει αλλιώς. Τους αργόσχολους του διαδικτύου που ήθελαν έναν Λιαντίνη σαν τον πασατέμπο στα θερινά τα σινεμά. Αυτούς που αντί να ζουν τη ζωή τους, αράζουν μπρος στην οθόνη του υπολογιστή και αναζητούν υποκατάστατα στο διαδίκτυο. Δεν τολμούν οι ίδιοι να ζήσουν τον έρωτα. Προτιμούν να στήνουν ματάκι στην κλειδαρότρυπα της ερωτικής ζωής του Λιαντίνη. Δεν έχουν τα κότσια να μελετήσουν το δικό τους θάνατο. Είναι πιο εύκολο να κάνουν βαθυστόχαστες αναλύσεις για το θάνατο του Λιαντίνη. Μόλο που και οι ειδικοί σήκωσαν τα χέρια ψηλά στο θέμα αυτό.
1. Δεν εντόπισαν την αιτία θανάτου.
2. Δεν μπόρεσαν να καθορίσουν τον ακριβή χρόνο θανάτου.
Τι ακριβώς μπόρεσαν; Να ταυτοποιήσουν το σκελετό που βρέθηκε στον Ταΰγετο με τον εξαφανισμένο από επταετίας καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη. Κάνοντας εξέταση dna και εξετάσεις στα δόντια του σκελετού. Και όπως από το καλοκαίρι του 2005 δημοσίευσαν οι εφημερίδες. Χαρακτηριστικό το άρθρο στην Ελευθεροτυπία που παραθέσαμε ολόκληρο στην προηγούμενη ανάρτηση του ιστολογίου και εδώ και χρόνια είχαμε δώσει ως link στο άρθρο μας για την εξαφάνιση του Λιαντίνη.
Τα ίδια μετέδωσαν και τα τελεβίζια. Και το 2005 και αργότερα. Ποιος από αυτούς που ενδιαφέρονταν για το Λιαντίνη δεν τα άκουσε και δεν τα διάβασε και δεν τα γνώριζε; Κι ακόμη όλοι γνωρίζαμε πως μετά το πόρισμα των αρχών, η σύζυγος του Δημήτρη Λιαντίνη παρέλαβε τα οστά και τα ενταφίασε στο νεκροταφείο των Κεχρεών, στην Κορινθία. Σε απόσταση πέντε λεπτών από τον τόπο της εξοχικής κατοικίας του ζεύγους Λιαντίνη. Δεν τα εξαφάνισε σε κάποιο άγνωστο οστεοφυλάκιο. Προτίμησε να κατασκευάσει Σήμα και μάλιστα σε νεκροταφείο που δεν είθισται η εκταφή. Έτσι και σήμερα ο επισκέπτης μπορεί εκεί να δει τον τάφο. Τον τάφο του Δημήτρη Λιαντίνη, αφού έτσι πιστοποίησαν οι αρμόδιες αρχές. Πως σ' αυτόν ανήκει ο σκελετός που βρίσκεται εκεί ενταφιασμένος.
Ανάλογα κινήθηκαν και οι νομικές διαδικασίες για ρύθμιση των κληρονομικών ζητημάτων. Με βάση το πόρισμα των αρχών.
Μυστήριο τέλος λοιπόν και το αίνιγμα λυμένο. Και όσα λέγει ο Λιαντίνης στο Εδώ Μεσολόγγι της Γκέμμας, αέρας κοπανιστός. Πως δε θα δει το σώμα του νεκρού ανθρώπου μάτι.
Και το είδαν, και το φωτογράφισαν και το άγγιξαν αλλά και το τεμάχισαν για να χωρέσει στο μικρό ξύλινο κασελάκι...
Πού χωρά εδώ το δικό του σχόλιο από τη Γκέμμα:
"Ο γνήσια στοχαζόμενος αποστρέφεται όχι μόνο την τελετή της ταφής του, αλλά και την ιδέα του νεκρού του σώματος. Αφ' ης θα νοήσει, τον συνοδεύει η έγνοια του πώς θα γίνει τρόπος, όταν πεθάνει να εξαφανισθεί το γρηγορότερο το άψυχο κουφάρι του. Αυτός ο προάγγελος της επερχόμενης σήψης και της ανυπόφερτης δυσωδίας, που ετοιμάζει τη μεγάλη γιορτή στους σκουλήκους." (ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 262)
Ποιος στοχαζόμενος άνθρωπος μπορεί να εννοήσει ότι αυτός που έγραψε τα παραπάνω άφησε ταυτόχρονα μυστική εντολή να τον ξεθάψουν εφτά χρόνια αργότερα και να καταλήξει στο τραπέζι του ιατροδικαστή;
Μα ήταν πια μόνο κόκαλα, λέγουν οι αστόχαστοι. Δεν υπήρχε σώμα.
Ας το δεχτούμε. Μα υπάρχει και άλλη αντίρρηση. Και στηρίζεται στο τελευταίο γράμμα που άφησε ο Λιαντίνης στο παιδί του. Ζητώντας:
"Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις με τη μανούλα και το Διγενή, να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης." (δημοσίευση στην Ελευθεροτυπία, 4/6/1998)
Είναι σαφής η επιθυμία του. Και δεν πρόκειται για ποιητικό λόγο σε κάποιο βιβλίο του. Είναι ο λόγος ο τελευταίος του πατέρα προς το παιδί του. Και ουδόλως συνάδει με τα γεγονότα του 2005. Καθώς μάλιστα γίνεται αναφορά στον Οιδίποδα και του οποίου κατά την παράδοση δε βρέθηκαν ούτε τα οστά. (Δες περισσότερα στη Γκέμμα, σελ. 153 αλλά και σελ. 154 και 155) Ιδιαίτερα αξίζει να προσέξουμε το:
Αλλά και όσα στη συνέχεια σημειώνει ο Λιαντίνης:
"Η ιδέα μου είναι πως εκείνο που ήθελαν να σημάνουν οι έλληνες με την πίστη τους στο περιεχόμενο τούτο της ταφής του άταφου είναι η έγνοια τους για τους ζωντανούς, και όχι για τους πεθαμένους. Οι έλληνες δεν ήσαν αφελείς. Ούτε πρωτόγονοι και σπηλολόγοι. Οι έλληνες έγιναν άφταστοι καλλιτέχνες, γιατί ήταν φτασμένοι ρεαλιστές."
Με χίλιους τρόπους το φωνάζει ο Λιαντίνης. Και όμως πρέπει να γίνουμε αφελείς και να δεχτούμε πως ο ίδιος άνθρωπος θέλησε να στείλει ΕΜΑΚ και δημοσιογράφους και συγγενείς και φίλους σε μια σπηλιά στον Ταΰγετο για να ανασύρουν το κόκαλά του και να γίνει ντόρος σε τελεβίζια και εφημερίδες. Και μερικοί να μπαίνουν λέει και μέσα στο μικρό κοίλωμα του βράχου και να ξαπλώνουν και στη θέση που βρέθηκε ο σκελετός για να νιώσουν λέει καλύτερα πώς πέθανε ο Λιαντίνης.
Έχω μάλιστα κι εγώ στην κατοχή μου μια τόση δα μικρή πετρούλα. Μου την κουβάλησε ένα νέο παιδί που κάτω από όλο αυτό το σκηνικό που ξέσπασε στο διαδίκτυο, θέλησε να φτάσει ως εκεί, στη σπηλιά του Λιαντίνη.
Αντί λοιπόν οι νέοι, αυτοί που αποτελούσαν ξέχωρη έγνοια για το Λιαντίνη, να ασχολούνται με το έργο που άφησε, πήραν τα βουνά και τρυπώνουν σε σπηλιές... Άντε να πάρουμε κοτρόνες να κοπανάμε το κεφάλι μας όσοι τον γνωρίσαμε και ακούσαμε το ζωντανό του λόγο αν αυτό ήταν το ζητούμενο για το Λιαντίνη και αν εμείς, με το χρέος που νιώθουμε απέναντι στο Δάσκαλό μας, επιτρέπουμε μια τέτοια παραχάραξη της φιλοσοφίας του.
Θέλω να ειπώ επομένως ότι μπορεί και εμείς για ένα διάστημα να αναλωθήκαμε σε έρευνες. Να προσπαθήσαμε να διαλευκάνουμε τα μυστήρια και τις αντιφάσεις. Γιατί εύλογο ήταν να υπάρχει και το ανθρώπινο ενδιαφέρον για την τύχη του Δασκάλου μας. Και μπορεί κάποιοι από μας να μάθαμε και άλλες λεπτομέρειες και να είδαμε και ντοκουμέντα που δεν έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας. Παρά το ανηλεές κυνήγι των δημοσιογράφων να τα ανακαλύψουν. Μα πιο σοφοί δε γίναμε. Κι ούτε το αίνιγμα λύσαμε. Αντίθετα το είδαμε να μεγαλώνει και να γιγαντώνεται. Άσε τώρα τους άσχετους να βαυκαλίζονται πως τρελαθήκαμε και πιστεύουμε πως ο Λιαντίνης είναι ζωντανός. Ή ακόμη χειρότερα πως από σκοπιμότητα κάνουμε πλάτες σε άλλους και παριστάνουμε ότι πιστεύουμε μια τέτοια άποψη.
Εγώ προσωπικά τουλάχιστον ουδέποτε διατύπωσα τέτοια πεποίθηση, πως είναι ζωντανός ο Λιαντίνης. Αλλά και δεν μπορώ να κρύψω ότι γνωρίζω τόσα και τέτοια στοιχεία που με αναγκάζουν να επιλέγω τη στενάχωρη θέση του ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Και πως δε μας γέλασε όταν μας μίλησε για ΑΙΝΙΓΜΑ.
Και όσοι ξέρουν ελληνικά καταλαβαίνουν πως αυτό δεν ισοδυναμεί με το πιστεύω ότι είναι ζωντανός. Οι άλλοι ας ξαναδιαβάσουν τουλάχιστον την Ερώτηση της Μαργαρίτας στη Γκέμμα.
Επιπλέον η επιλογή αυτή συνάδει αφενός με όσα ακολούθησαν μετά το 2005 και κυρίως με το φιλοσοφικό στοχασμό του Δημήτρη Λιαντίνη. Από τη μία δηλαδή υπήρχε η άρρωστη εμμονή διαφόρων λιαντινόπληκτων που αντί να μελετάνε το έργο του Λιαντίνη αναλώνονταν στο θέμα του θανάτου του Λιαντίνη. Εμμονή που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτανε ακόμη και να εκθειάζει την αυτοκτονία. Τακτική άκρως επικίνδυνη όταν στην κοινωνία μας έχουν γίνει μόδα οι αυτοκτονίες και χιλιάδες είναι τα τελευταία χρόνια οι αυτόχειρες. Δεν μπορεί υπεύθυνοι πολίτες και άνθρωποι να μη διαχωρίζουν τη θέση τους με τον πλέον αποφασιστικό τρόπο από την καλλιέργεια αντιλήψεων που ηρωοποιούν την αυτοκτονία.
Έπειτα είναι και η φιλοσοφία του Λιαντίνη. Που ουδεμία σχέση έχει με τέτοιες τακτικές. Όποιος θέλει να μελετήσει το θάνατο, οφείλει το δικό του θάνατο να μελετήσει. Και όχι του άλλου και ας είναι και ο Λιαντίνης αυτός ο άλλος.
"Ένα πράγμα είναι φιλοσοφία. Φιλοσοφία είναι ο στοχασμός του ανθρώπου απάνω στο φαινόμενο θάνατος. Όρισε έτσι τη φιλοσοφία, ένας από τους μέγιστους φιλοσόφους, ο Πλάτων. Στο διάλογό του «Φαίδων», δίνει έναν ορισμό και λέει «Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου.»
Παράλογος ορισμός. Σουρεαλιστικός. Και δε διδάσκεται μ’ αυτή την οπτική φιλοσοφία, γι’ αυτό έχουμε και αυτή τη μακρινή σχέση. Είναι για κάποιους ειδικούς , λέει, προφέσορες κτλ τι είπε ο Καρτέσιος, τι είπε ο Λάιμπνιτς, τι είπε ο Μπεργκσόν, τι είπε… οι Ζήνωνες. Ο Κιτιέας και ο Ελεάτης.
Η φιλοσοφία είναι απλό πράγμα. Ο καθένας μας φιλοσοφεί. Φιλοσοφία σημαίνει ότι σκέπτομαι, στοχάζομαι, και προσπαθώ να βρω τον καλύτερο τρόπο, ένα γεωδαιτημένο που έχει πολλές συμβολές και συνιστώσες, για να ζήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη ζωή μου. Αυτά τα είκοσι, τριάντα, πενήντα, εβδομήντα χρόνια που μου οριστήκαν να ζήσω. Αυτό θα πει απλά φιλοσοφία. Και ξέρουμε πολλούς απλοϊκούς ανθρώπους που δεν έχουν και τίτλους και περγαμηνές, οι οποίοι φιλοσοφούν και ζουν μια πολύ ωραία ζωή. Λοιπόν. Σ’ αυτήν την οπτική, λέει ο Πλάτων, «Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου».
Αλλά… Με μια διαφορά. Όταν λέει μελέτη θανάτου, εννοεί τη σχέση του καθένα μας με το δικό του θάνατο. Όχι πέθανε ο φίλος μου, πέθανε ο πατέρας μου, πέθανε ο συγγενής μου. Πηγαίνω στο νεκροταφείο, στην κηδεία, είμαι κατηφής κτλ. Όοχι αυτό. Εκεί, να ξέρετε, τις περισσότερες φορές, που πηγαίνουμε και μπορεί να πονάμε και να λυπόμαστε κτλ κατά βάθος χαιρόμαστε, λέει ο Φρόυντ με την βαθυ – ψυχολογία… διότι χωρίς να το ξέρουμε λέμε «Αυτός πέθανε, εγώ ζω!» Υποσυνείδητα και σκοτεινά. Μπορεί να μη δείχνουμε… Φεύγουμε με αισθήματα δηλαδή κατάφασης. Όχι αυτό.
Φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου κατά την έννοια ότι στοχάζομαι απάνω στο δικό μου θάνατο. Απάνω στο γεγονός ότι μια μέρα θα πεθάνω. Γιατί; Στη συνέχεια θα μας πει ο Πλάτων ότι, ακριβώς μετά τον ορισμό που δίνει, λέει:
«Οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι.»
Όσοι φιλοσοφούν σωστά δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μελετούν πώς θα πεθάνουν.
«Και το τεθνάναι αυτοίς ήκιστα φοβερόν.»
Αυτό μας ενδιαφέρει. Και όταν θα ‘ρθει η ώρα να πεθάνουν, λέει, δε φοβούνται το θάνατο, γιατί ήταν σωστή η πορεία τους και η σχέση τους, η πορεία τους σε όλη τους τη ζωή και η σχέση τους με το φαινόμενο του θανάτου." (Απόσπασμα από τη διάλεξη του Λιαντίνη, Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ)
Να γιατί όσοι υπήρξαμε μαθητές του Δημήτρη Λιαντίνη δεν έχουμε το δικαίωμα να αφήνουμε τους νέους ειδικά να παρεκτρέπονται κατά την προσέγγιση του Λιαντίνη σε λάθος δρόμους. Είναι χρέος στο Δάσκαλο, είναι φιλοσοφική άποψη, είναι υπεύθυνη στάση πολίτη και δη ενήλικα. Με τη στάση μας και τις απόψεις που εκφράζουμε να βάζουμε φρένο στην εκτροπή προς τη νοσηρότητα και την εμμονή στο ερώτημα αν πέθανε, αν δεν πέθανε, πώς πέθανε κλπ φληναφήματα, ο Λιαντίνης.
Λες ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Και προχωράς παρακάτω. Και δε με νοιάζει ο θάνατος του Λιαντίνη. Με νοιάζει ο δικός μου θάνατος. Κι εσάς το ίδιο, ο δικός σας θάνατος να σας νοιάζει και να σας απασχολεί. Αυτό συνιστά φιλοσοφία κατά Λιαντίνη. Τα άλλα είναι λόγια του καφενείου.
Από την άποψη αυτή και βρήκα σοφή την επιλογή του liantinis.gr να παρουσιάσει το βιογραφικό του βάζοντας τελεία στο σημείο της εξαφάνισης του καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη. Οποιαδήποτε λέξη μετά απ' αυτό, θα ήταν ιεροσυλία και προσβολή στην μνήμη του. Και ταυτόχρονα θα δήλωνε τρομακτική άγνοια του φιλοσοφικού του στοχασμού. Ανεπίτρεπτο για την επίσημη ιστοσελίδα του.
Επιπλέον δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το liantinis.gr ανήκει στην κ. Νικολίτσα Γεωργοπούλου - Λιαντίνη. Τον άνθρωπο που παρέλαβε από τις αρχές τα οστά και τα ενταφίασε σε τάφο που ξεκάθαρα δηλώνει ότι είναι το Σήμα του Δημήτρη Λιαντίνη. Μιλούν οι ίδιες της οι πράξεις για το αν σεβάστηκε το πόρισμα των αρχών ή όχι. Και κατά τη φιλοσοφία του Λιαντίνη: Εν αρχή ην η πράξις.
Κι ακόμη δε δίστασε στην ιστοσελίδα που δημιούργησε να δώσει ανάμεσα στους ελάχιστους συνδέσμους του χώρου και link για το παρόν ιστολόγιο. Όπου κατ' επανάληψη και από την πρώτη στιγμή έχουμε δημοσιεύσει στοιχεία και για τα μετά την εξαφάνιση. Και με όσο περισσότερο σεβασμό στην αλήθεια μπορούσαμε. Αν η κ. Λιαντίνη ήθελε να αποκρύψει τα γεγονότα του μετά, δε θα παρέθετε τέτοιο σύνδεσμο. Θα έμενε στη δήλωση πως ό,τι άλλο γράφεται στο διαδίκτυο για το Λιαντίνη είναι παραπλανητικό.
Από κει και μετά. Και για να έρθουμε στην ουσία. Αφήνοντας πίσω μας όσα αναγκαστήκαμε λόγω πρόσφατων γεγονότων σε αίθουσες δικαστηρίων να επαναλάβουμε ξεκάθαρα και προς κάθε κατεύθυνση.
Στο διάστημα αυτών των τεσσάρων ετών η σύζυγος του Δημήτρη Λιαντίνη δεν επαναπαύτηκε στην ίδρυση της ιστοσελίδας και μόνο. Η έναρξη λειτουργίας του liantinis.gr σηματοδότησε και την εντατική της προσπάθεια να περάσει ο Λιαντίνης τα στενά σύνορα της Ελλάδας.
Τέσσερα τα χρόνια λειτουργίας του liantinis.gr και τέσσερις και οι γλώσσες που η Γκέμμα εκδόθηκε ή βρίσκεται υπό έκδοση.
Αρχή έγινε με τη μετάφραση στα Γερμανικά. Ήταν, όπως είχαμε γράψει, το δώρο του liantinis.gr για τον ένα χρόνο της λειτουργίας του. Μεταφραστής ένας νέος χαρισματικός έλληνας φιλόλογος με εγκύκλιες και πανεπιστημιακές σπουδές στη Γερμανία, Διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Στουτγκάρδης, ο κύριος Νικόλαος Καρατσιώρας.
Ακολούθησε η μετάφραση στα Αγγλικά. Από τον έλληνα αστρονόμο, Δρ Γιάννη Τσάπρα, που ζει και εργάζεται στην Αγγλία. Όπως είχα γράψει και όταν έγινε η αρχική αναγγελία για την αγγλική έκδοση της Γκέμμας, ο Δάσκαλος θα ήταν ιδιαιτέρως περήφανος που ένας αστρονόμος θα αναλάμβανε τη μετάφραση του συγκεκριμένου έργου του.
Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η μετάφραση της Γκέμμας και στα Ρωσικά! Από μια γυναίκα αυτή τη φορά. Την πολιτική μηχανικό κ. Γαλήνη Ανθυμιάδου!
Πρόσφατα και από τη μεριά της Γαλλίας εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για μετάφραση της Γκέμμας στα Γαλλικά. Η πρόταση αυτή τη φορά έγινε από την εκδότρια κ. Véronique De Montfort που παρά το γαλλικό της όνομα έχει και ελληνικό αίμα στις φλέβες της. Οι διαπραγματεύσεις με την κ. Λιαντίνη έχουν προχωρήσει και είναι ζήτημα χρόνου η κυκλοφορία της Γκέμμας και στα γαλλικά. Πρόσφατα μάλιστα σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής έγινε και η επίσημη ανακοίνωση.
Ταυτόχρονα οι πληροφορίες μας λένε ότι έχει ξεκινήσει η μετάφραση και σε μία ακόμη γλώσσα. Κι αυτή τη φορά πρόκειται για ένα άλλο βιβλίο του Λιαντίνη. Περισσότερα όταν έρθει η ώρα για επίσημες ανακοινώσεις...
Βλέποντας όλη αυτή τη δραστηριότητα δεν μπορούμε να κρύψουμε την ικανοποίησή μας. Ήταν επιλογή να σταθούμε στο πλευρό της κυρίας Λιαντίνη και κόντρα σε εκείνους που μας κήρυξαν τον πόλεμο για την απόφαση αυτή. Μας αφήνει παγερά αδιάφορους η τακτική τους. Εμείς κοιτάμε μπροστά. Και μας ενδιαφέρει ένα και μόνο. Εντός και εκτός Ελλάδας η διάδοση του φιλοσοφικού στοχασμού του Δημήτρη Λιαντίνη. Όλα τα άλλα τα αφήνουμε εκεί που ανήκουν. Στο παρελθόν που μόνο κακό προκάλεσε στο να γίνει ευρύτερα γνωστό το έργο του Λιαντίνη.
Ευχόμεθα λοιπόν από καρδιάς τα καλύτερα στο liantinis.gr για τα τέσσερα λαμπρά χρόνια της παρουσίας του και στην αγαπημένη μας Λου να είναι γερή και δυνατή και να συνεχίζει με την ίδια ζέση το ρόλο που της εμπιστεύθηκε ο Δάσκαλος. Της εκπροσώπου του πνευματικού του έργου.
Ένα έργο που αν ήταν ατόφιο χρυσάφι από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του, είναι πλέον με τις δραματικές εξελίξεις στην πατρίδα μας όχι απλά εκ των ων ουκ άνευ αλλά και η μοναδική ίσως σανίδα σωτηρίας για έξοδο από την κρίση.
Τέτοια η εμμονή στα τέσσερα χρόνια παρουσίας της ιστοσελίδας, που οδήγησε κάποια στιγμή στην αλλαγή της αρχικής σελίδας. Η αινιγματική φωτογραφία του Λιαντίνη, από το ταξίδι του στη Ζάκυνθο, παραχώρησε τη θέση της σε δύο ψήγματα λόγου. Από την Ιθάκη του Καβάφη το ένα, για το ταξίδι που δεν πρέπει να το βιάζεις διόλου. Ακόμη πιο ρητή η επόμενη δήλωση:
ΕΚΑΣ ΟΙ ΒΕΒΗΛΟΙ
και τη σημείωση του Λιαντίνη για τον Νίτσε, που ευθέως ομιλεί για αμύητους και μυημένους.
Έτσι ακριβώς και ο Δημήτρης Λιαντίνης. Σαν τα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας. Σε κρατά σε απόσταση. Το κλειδί της προσέγγισης είναι ένα και μοναδικό: Η απόκτηση της αίσθησης της τραγικότητας της ζωής.
Πώς όμως; Ποιος δρόμος θα σε οδηγήσει σε μία τέτοια αίσθηση;
Η εύκολη απάντηση θα ήταν: Διαβάζοντας Λιαντίνη...
Μόνο που ο Λιαντίνης δε διαβάζεται. Βιώνεται.
Δεν είναι εγχειρίδιο να το παπαγαλίσεις. Αποτελεί οδηγό ζωής. Να πορευτείς εσύ ο ίδιος. Και σηκώνοντας το δικό σου σταυρό. Να πέσεις ο ίδιος, να ματώσεις ο ίδιος. Και ο ίδιος να βρεις τη δύναμη να ξανασηκωθείς.
Κι εδώ έχει θέση η απερίφραστη εντολή του Νίτσε που και ο Λιαντίνης ενέταξε στο έργο του:
"Μονάχος μου φεύγω τώρα, μαθητάδες μου, λέει ο Νίτσε. Κι εσείς τραβάτε από δω μονάχοι σας. Έτσι το θέλω. Τώρα σας λέω, να χάσετε εμένα, και να βρείτε τον εαυτό σας. Και μόνο τότε, σα θα μ΄ έχετε αρνηθεί, θα ξαναρθώ κοντά σας." (ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, σελ. 75)
Αλλά και ο λόγος του Ιησού δια στόματος Λιαντίνη:
"Εγώ τραβάω το δρόμο εκείνο που είπε ο Χριστούλης: Ει τις εθέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω στο σταυρό αυτού και ακολουθείτω μοι". (Δες ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 190)
Σε όσους βρίσκουν αυτή τη δύναμη απευθύνεται ο Λιαντίνης.
Και στους ίδιους και η ιστοσελίδα liantinis.gr. Δεν είναι ο κράχτης που διαφημίζει τα βιβλία του. Ούτε η Μπερλίνα που μηρυκάζει γαργαλιστικές λεπτομέρειες για τη ζωή του ποιητή. Και σίγουρα κρατά αποστάσεις από τους τυμβωρύχους που με χίλιες προφάσεις βάλθηκαν να σκαλίζουν είτε τη σπηλιά στον Ταΰγετο είτε τα κιτάπια των αρχών. Αντίθετα, δηλώνει κατηγορηματικά πως:
Η επίσημη ιστοσελίδα του Δημήτρη Λιαντίνη αποτυπώνει τον ποιητικό του τόπο και την κρυμμένη σύνθεση των συμβόλων της τέχνης του ως οικόσημο της πνευματικής του ρότας και τροπής.
Και ήταν απόλυτα φυσικό αυτή η κρυστάλλινη θέση να ενοχλήσει. Ιδιαιτέρως όσους είχαν συνηθίσει αλλιώς. Τους αργόσχολους του διαδικτύου που ήθελαν έναν Λιαντίνη σαν τον πασατέμπο στα θερινά τα σινεμά. Αυτούς που αντί να ζουν τη ζωή τους, αράζουν μπρος στην οθόνη του υπολογιστή και αναζητούν υποκατάστατα στο διαδίκτυο. Δεν τολμούν οι ίδιοι να ζήσουν τον έρωτα. Προτιμούν να στήνουν ματάκι στην κλειδαρότρυπα της ερωτικής ζωής του Λιαντίνη. Δεν έχουν τα κότσια να μελετήσουν το δικό τους θάνατο. Είναι πιο εύκολο να κάνουν βαθυστόχαστες αναλύσεις για το θάνατο του Λιαντίνη. Μόλο που και οι ειδικοί σήκωσαν τα χέρια ψηλά στο θέμα αυτό.
1. Δεν εντόπισαν την αιτία θανάτου.
2. Δεν μπόρεσαν να καθορίσουν τον ακριβή χρόνο θανάτου.
Τι ακριβώς μπόρεσαν; Να ταυτοποιήσουν το σκελετό που βρέθηκε στον Ταΰγετο με τον εξαφανισμένο από επταετίας καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη. Κάνοντας εξέταση dna και εξετάσεις στα δόντια του σκελετού. Και όπως από το καλοκαίρι του 2005 δημοσίευσαν οι εφημερίδες. Χαρακτηριστικό το άρθρο στην Ελευθεροτυπία που παραθέσαμε ολόκληρο στην προηγούμενη ανάρτηση του ιστολογίου και εδώ και χρόνια είχαμε δώσει ως link στο άρθρο μας για την εξαφάνιση του Λιαντίνη.
Τα ίδια μετέδωσαν και τα τελεβίζια. Και το 2005 και αργότερα. Ποιος από αυτούς που ενδιαφέρονταν για το Λιαντίνη δεν τα άκουσε και δεν τα διάβασε και δεν τα γνώριζε; Κι ακόμη όλοι γνωρίζαμε πως μετά το πόρισμα των αρχών, η σύζυγος του Δημήτρη Λιαντίνη παρέλαβε τα οστά και τα ενταφίασε στο νεκροταφείο των Κεχρεών, στην Κορινθία. Σε απόσταση πέντε λεπτών από τον τόπο της εξοχικής κατοικίας του ζεύγους Λιαντίνη. Δεν τα εξαφάνισε σε κάποιο άγνωστο οστεοφυλάκιο. Προτίμησε να κατασκευάσει Σήμα και μάλιστα σε νεκροταφείο που δεν είθισται η εκταφή. Έτσι και σήμερα ο επισκέπτης μπορεί εκεί να δει τον τάφο. Τον τάφο του Δημήτρη Λιαντίνη, αφού έτσι πιστοποίησαν οι αρμόδιες αρχές. Πως σ' αυτόν ανήκει ο σκελετός που βρίσκεται εκεί ενταφιασμένος.
Ανάλογα κινήθηκαν και οι νομικές διαδικασίες για ρύθμιση των κληρονομικών ζητημάτων. Με βάση το πόρισμα των αρχών.
Μυστήριο τέλος λοιπόν και το αίνιγμα λυμένο. Και όσα λέγει ο Λιαντίνης στο Εδώ Μεσολόγγι της Γκέμμας, αέρας κοπανιστός. Πως δε θα δει το σώμα του νεκρού ανθρώπου μάτι.
Και το είδαν, και το φωτογράφισαν και το άγγιξαν αλλά και το τεμάχισαν για να χωρέσει στο μικρό ξύλινο κασελάκι...
Πού χωρά εδώ το δικό του σχόλιο από τη Γκέμμα:
"Ο γνήσια στοχαζόμενος αποστρέφεται όχι μόνο την τελετή της ταφής του, αλλά και την ιδέα του νεκρού του σώματος. Αφ' ης θα νοήσει, τον συνοδεύει η έγνοια του πώς θα γίνει τρόπος, όταν πεθάνει να εξαφανισθεί το γρηγορότερο το άψυχο κουφάρι του. Αυτός ο προάγγελος της επερχόμενης σήψης και της ανυπόφερτης δυσωδίας, που ετοιμάζει τη μεγάλη γιορτή στους σκουλήκους." (ΓΚΕΜΜΑ, σελ. 262)
Ποιος στοχαζόμενος άνθρωπος μπορεί να εννοήσει ότι αυτός που έγραψε τα παραπάνω άφησε ταυτόχρονα μυστική εντολή να τον ξεθάψουν εφτά χρόνια αργότερα και να καταλήξει στο τραπέζι του ιατροδικαστή;
Μα ήταν πια μόνο κόκαλα, λέγουν οι αστόχαστοι. Δεν υπήρχε σώμα.
Ας το δεχτούμε. Μα υπάρχει και άλλη αντίρρηση. Και στηρίζεται στο τελευταίο γράμμα που άφησε ο Λιαντίνης στο παιδί του. Ζητώντας:
"Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις με τη μανούλα και το Διγενή, να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης." (δημοσίευση στην Ελευθεροτυπία, 4/6/1998)
Είναι σαφής η επιθυμία του. Και δεν πρόκειται για ποιητικό λόγο σε κάποιο βιβλίο του. Είναι ο λόγος ο τελευταίος του πατέρα προς το παιδί του. Και ουδόλως συνάδει με τα γεγονότα του 2005. Καθώς μάλιστα γίνεται αναφορά στον Οιδίποδα και του οποίου κατά την παράδοση δε βρέθηκαν ούτε τα οστά. (Δες περισσότερα στη Γκέμμα, σελ. 153 αλλά και σελ. 154 και 155) Ιδιαίτερα αξίζει να προσέξουμε το:
"θάπτε με όττι τάχιστα, πύλας Αΐδαο περήσω"
Αλλά και όσα στη συνέχεια σημειώνει ο Λιαντίνης:
"Η ιδέα μου είναι πως εκείνο που ήθελαν να σημάνουν οι έλληνες με την πίστη τους στο περιεχόμενο τούτο της ταφής του άταφου είναι η έγνοια τους για τους ζωντανούς, και όχι για τους πεθαμένους. Οι έλληνες δεν ήσαν αφελείς. Ούτε πρωτόγονοι και σπηλολόγοι. Οι έλληνες έγιναν άφταστοι καλλιτέχνες, γιατί ήταν φτασμένοι ρεαλιστές."
Με χίλιους τρόπους το φωνάζει ο Λιαντίνης. Και όμως πρέπει να γίνουμε αφελείς και να δεχτούμε πως ο ίδιος άνθρωπος θέλησε να στείλει ΕΜΑΚ και δημοσιογράφους και συγγενείς και φίλους σε μια σπηλιά στον Ταΰγετο για να ανασύρουν το κόκαλά του και να γίνει ντόρος σε τελεβίζια και εφημερίδες. Και μερικοί να μπαίνουν λέει και μέσα στο μικρό κοίλωμα του βράχου και να ξαπλώνουν και στη θέση που βρέθηκε ο σκελετός για να νιώσουν λέει καλύτερα πώς πέθανε ο Λιαντίνης.
Έχω μάλιστα κι εγώ στην κατοχή μου μια τόση δα μικρή πετρούλα. Μου την κουβάλησε ένα νέο παιδί που κάτω από όλο αυτό το σκηνικό που ξέσπασε στο διαδίκτυο, θέλησε να φτάσει ως εκεί, στη σπηλιά του Λιαντίνη.
Αντί λοιπόν οι νέοι, αυτοί που αποτελούσαν ξέχωρη έγνοια για το Λιαντίνη, να ασχολούνται με το έργο που άφησε, πήραν τα βουνά και τρυπώνουν σε σπηλιές... Άντε να πάρουμε κοτρόνες να κοπανάμε το κεφάλι μας όσοι τον γνωρίσαμε και ακούσαμε το ζωντανό του λόγο αν αυτό ήταν το ζητούμενο για το Λιαντίνη και αν εμείς, με το χρέος που νιώθουμε απέναντι στο Δάσκαλό μας, επιτρέπουμε μια τέτοια παραχάραξη της φιλοσοφίας του.
Θέλω να ειπώ επομένως ότι μπορεί και εμείς για ένα διάστημα να αναλωθήκαμε σε έρευνες. Να προσπαθήσαμε να διαλευκάνουμε τα μυστήρια και τις αντιφάσεις. Γιατί εύλογο ήταν να υπάρχει και το ανθρώπινο ενδιαφέρον για την τύχη του Δασκάλου μας. Και μπορεί κάποιοι από μας να μάθαμε και άλλες λεπτομέρειες και να είδαμε και ντοκουμέντα που δεν έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας. Παρά το ανηλεές κυνήγι των δημοσιογράφων να τα ανακαλύψουν. Μα πιο σοφοί δε γίναμε. Κι ούτε το αίνιγμα λύσαμε. Αντίθετα το είδαμε να μεγαλώνει και να γιγαντώνεται. Άσε τώρα τους άσχετους να βαυκαλίζονται πως τρελαθήκαμε και πιστεύουμε πως ο Λιαντίνης είναι ζωντανός. Ή ακόμη χειρότερα πως από σκοπιμότητα κάνουμε πλάτες σε άλλους και παριστάνουμε ότι πιστεύουμε μια τέτοια άποψη.
Εγώ προσωπικά τουλάχιστον ουδέποτε διατύπωσα τέτοια πεποίθηση, πως είναι ζωντανός ο Λιαντίνης. Αλλά και δεν μπορώ να κρύψω ότι γνωρίζω τόσα και τέτοια στοιχεία που με αναγκάζουν να επιλέγω τη στενάχωρη θέση του ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Και πως δε μας γέλασε όταν μας μίλησε για ΑΙΝΙΓΜΑ.
Και όσοι ξέρουν ελληνικά καταλαβαίνουν πως αυτό δεν ισοδυναμεί με το πιστεύω ότι είναι ζωντανός. Οι άλλοι ας ξαναδιαβάσουν τουλάχιστον την Ερώτηση της Μαργαρίτας στη Γκέμμα.
Επιπλέον η επιλογή αυτή συνάδει αφενός με όσα ακολούθησαν μετά το 2005 και κυρίως με το φιλοσοφικό στοχασμό του Δημήτρη Λιαντίνη. Από τη μία δηλαδή υπήρχε η άρρωστη εμμονή διαφόρων λιαντινόπληκτων που αντί να μελετάνε το έργο του Λιαντίνη αναλώνονταν στο θέμα του θανάτου του Λιαντίνη. Εμμονή που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτανε ακόμη και να εκθειάζει την αυτοκτονία. Τακτική άκρως επικίνδυνη όταν στην κοινωνία μας έχουν γίνει μόδα οι αυτοκτονίες και χιλιάδες είναι τα τελευταία χρόνια οι αυτόχειρες. Δεν μπορεί υπεύθυνοι πολίτες και άνθρωποι να μη διαχωρίζουν τη θέση τους με τον πλέον αποφασιστικό τρόπο από την καλλιέργεια αντιλήψεων που ηρωοποιούν την αυτοκτονία.
Έπειτα είναι και η φιλοσοφία του Λιαντίνη. Που ουδεμία σχέση έχει με τέτοιες τακτικές. Όποιος θέλει να μελετήσει το θάνατο, οφείλει το δικό του θάνατο να μελετήσει. Και όχι του άλλου και ας είναι και ο Λιαντίνης αυτός ο άλλος.
"Ένα πράγμα είναι φιλοσοφία. Φιλοσοφία είναι ο στοχασμός του ανθρώπου απάνω στο φαινόμενο θάνατος. Όρισε έτσι τη φιλοσοφία, ένας από τους μέγιστους φιλοσόφους, ο Πλάτων. Στο διάλογό του «Φαίδων», δίνει έναν ορισμό και λέει «Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου.»
Παράλογος ορισμός. Σουρεαλιστικός. Και δε διδάσκεται μ’ αυτή την οπτική φιλοσοφία, γι’ αυτό έχουμε και αυτή τη μακρινή σχέση. Είναι για κάποιους ειδικούς , λέει, προφέσορες κτλ τι είπε ο Καρτέσιος, τι είπε ο Λάιμπνιτς, τι είπε ο Μπεργκσόν, τι είπε… οι Ζήνωνες. Ο Κιτιέας και ο Ελεάτης.
Η φιλοσοφία είναι απλό πράγμα. Ο καθένας μας φιλοσοφεί. Φιλοσοφία σημαίνει ότι σκέπτομαι, στοχάζομαι, και προσπαθώ να βρω τον καλύτερο τρόπο, ένα γεωδαιτημένο που έχει πολλές συμβολές και συνιστώσες, για να ζήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη ζωή μου. Αυτά τα είκοσι, τριάντα, πενήντα, εβδομήντα χρόνια που μου οριστήκαν να ζήσω. Αυτό θα πει απλά φιλοσοφία. Και ξέρουμε πολλούς απλοϊκούς ανθρώπους που δεν έχουν και τίτλους και περγαμηνές, οι οποίοι φιλοσοφούν και ζουν μια πολύ ωραία ζωή. Λοιπόν. Σ’ αυτήν την οπτική, λέει ο Πλάτων, «Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου».
Αλλά… Με μια διαφορά. Όταν λέει μελέτη θανάτου, εννοεί τη σχέση του καθένα μας με το δικό του θάνατο. Όχι πέθανε ο φίλος μου, πέθανε ο πατέρας μου, πέθανε ο συγγενής μου. Πηγαίνω στο νεκροταφείο, στην κηδεία, είμαι κατηφής κτλ. Όοχι αυτό. Εκεί, να ξέρετε, τις περισσότερες φορές, που πηγαίνουμε και μπορεί να πονάμε και να λυπόμαστε κτλ κατά βάθος χαιρόμαστε, λέει ο Φρόυντ με την βαθυ – ψυχολογία… διότι χωρίς να το ξέρουμε λέμε «Αυτός πέθανε, εγώ ζω!» Υποσυνείδητα και σκοτεινά. Μπορεί να μη δείχνουμε… Φεύγουμε με αισθήματα δηλαδή κατάφασης. Όχι αυτό.
Φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου κατά την έννοια ότι στοχάζομαι απάνω στο δικό μου θάνατο. Απάνω στο γεγονός ότι μια μέρα θα πεθάνω. Γιατί; Στη συνέχεια θα μας πει ο Πλάτων ότι, ακριβώς μετά τον ορισμό που δίνει, λέει:
«Οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι.»
Όσοι φιλοσοφούν σωστά δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μελετούν πώς θα πεθάνουν.
«Και το τεθνάναι αυτοίς ήκιστα φοβερόν.»
Αυτό μας ενδιαφέρει. Και όταν θα ‘ρθει η ώρα να πεθάνουν, λέει, δε φοβούνται το θάνατο, γιατί ήταν σωστή η πορεία τους και η σχέση τους, η πορεία τους σε όλη τους τη ζωή και η σχέση τους με το φαινόμενο του θανάτου." (Απόσπασμα από τη διάλεξη του Λιαντίνη, Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ)
Να γιατί όσοι υπήρξαμε μαθητές του Δημήτρη Λιαντίνη δεν έχουμε το δικαίωμα να αφήνουμε τους νέους ειδικά να παρεκτρέπονται κατά την προσέγγιση του Λιαντίνη σε λάθος δρόμους. Είναι χρέος στο Δάσκαλο, είναι φιλοσοφική άποψη, είναι υπεύθυνη στάση πολίτη και δη ενήλικα. Με τη στάση μας και τις απόψεις που εκφράζουμε να βάζουμε φρένο στην εκτροπή προς τη νοσηρότητα και την εμμονή στο ερώτημα αν πέθανε, αν δεν πέθανε, πώς πέθανε κλπ φληναφήματα, ο Λιαντίνης.
Λες ΔΕΝ ΞΕΡΩ! Και προχωράς παρακάτω. Και δε με νοιάζει ο θάνατος του Λιαντίνη. Με νοιάζει ο δικός μου θάνατος. Κι εσάς το ίδιο, ο δικός σας θάνατος να σας νοιάζει και να σας απασχολεί. Αυτό συνιστά φιλοσοφία κατά Λιαντίνη. Τα άλλα είναι λόγια του καφενείου.
Από την άποψη αυτή και βρήκα σοφή την επιλογή του liantinis.gr να παρουσιάσει το βιογραφικό του βάζοντας τελεία στο σημείο της εξαφάνισης του καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη. Οποιαδήποτε λέξη μετά απ' αυτό, θα ήταν ιεροσυλία και προσβολή στην μνήμη του. Και ταυτόχρονα θα δήλωνε τρομακτική άγνοια του φιλοσοφικού του στοχασμού. Ανεπίτρεπτο για την επίσημη ιστοσελίδα του.
Επιπλέον δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το liantinis.gr ανήκει στην κ. Νικολίτσα Γεωργοπούλου - Λιαντίνη. Τον άνθρωπο που παρέλαβε από τις αρχές τα οστά και τα ενταφίασε σε τάφο που ξεκάθαρα δηλώνει ότι είναι το Σήμα του Δημήτρη Λιαντίνη. Μιλούν οι ίδιες της οι πράξεις για το αν σεβάστηκε το πόρισμα των αρχών ή όχι. Και κατά τη φιλοσοφία του Λιαντίνη: Εν αρχή ην η πράξις.
Κι ακόμη δε δίστασε στην ιστοσελίδα που δημιούργησε να δώσει ανάμεσα στους ελάχιστους συνδέσμους του χώρου και link για το παρόν ιστολόγιο. Όπου κατ' επανάληψη και από την πρώτη στιγμή έχουμε δημοσιεύσει στοιχεία και για τα μετά την εξαφάνιση. Και με όσο περισσότερο σεβασμό στην αλήθεια μπορούσαμε. Αν η κ. Λιαντίνη ήθελε να αποκρύψει τα γεγονότα του μετά, δε θα παρέθετε τέτοιο σύνδεσμο. Θα έμενε στη δήλωση πως ό,τι άλλο γράφεται στο διαδίκτυο για το Λιαντίνη είναι παραπλανητικό.
Από κει και μετά. Και για να έρθουμε στην ουσία. Αφήνοντας πίσω μας όσα αναγκαστήκαμε λόγω πρόσφατων γεγονότων σε αίθουσες δικαστηρίων να επαναλάβουμε ξεκάθαρα και προς κάθε κατεύθυνση.
Στο διάστημα αυτών των τεσσάρων ετών η σύζυγος του Δημήτρη Λιαντίνη δεν επαναπαύτηκε στην ίδρυση της ιστοσελίδας και μόνο. Η έναρξη λειτουργίας του liantinis.gr σηματοδότησε και την εντατική της προσπάθεια να περάσει ο Λιαντίνης τα στενά σύνορα της Ελλάδας.
Τέσσερα τα χρόνια λειτουργίας του liantinis.gr και τέσσερις και οι γλώσσες που η Γκέμμα εκδόθηκε ή βρίσκεται υπό έκδοση.
Αρχή έγινε με τη μετάφραση στα Γερμανικά. Ήταν, όπως είχαμε γράψει, το δώρο του liantinis.gr για τον ένα χρόνο της λειτουργίας του. Μεταφραστής ένας νέος χαρισματικός έλληνας φιλόλογος με εγκύκλιες και πανεπιστημιακές σπουδές στη Γερμανία, Διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Στουτγκάρδης, ο κύριος Νικόλαος Καρατσιώρας.
Ακολούθησε η μετάφραση στα Αγγλικά. Από τον έλληνα αστρονόμο, Δρ Γιάννη Τσάπρα, που ζει και εργάζεται στην Αγγλία. Όπως είχα γράψει και όταν έγινε η αρχική αναγγελία για την αγγλική έκδοση της Γκέμμας, ο Δάσκαλος θα ήταν ιδιαιτέρως περήφανος που ένας αστρονόμος θα αναλάμβανε τη μετάφραση του συγκεκριμένου έργου του.
Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η μετάφραση της Γκέμμας και στα Ρωσικά! Από μια γυναίκα αυτή τη φορά. Την πολιτική μηχανικό κ. Γαλήνη Ανθυμιάδου!
Πρόσφατα και από τη μεριά της Γαλλίας εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για μετάφραση της Γκέμμας στα Γαλλικά. Η πρόταση αυτή τη φορά έγινε από την εκδότρια κ. Véronique De Montfort που παρά το γαλλικό της όνομα έχει και ελληνικό αίμα στις φλέβες της. Οι διαπραγματεύσεις με την κ. Λιαντίνη έχουν προχωρήσει και είναι ζήτημα χρόνου η κυκλοφορία της Γκέμμας και στα γαλλικά. Πρόσφατα μάλιστα σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής έγινε και η επίσημη ανακοίνωση.
Ταυτόχρονα οι πληροφορίες μας λένε ότι έχει ξεκινήσει η μετάφραση και σε μία ακόμη γλώσσα. Κι αυτή τη φορά πρόκειται για ένα άλλο βιβλίο του Λιαντίνη. Περισσότερα όταν έρθει η ώρα για επίσημες ανακοινώσεις...
Βλέποντας όλη αυτή τη δραστηριότητα δεν μπορούμε να κρύψουμε την ικανοποίησή μας. Ήταν επιλογή να σταθούμε στο πλευρό της κυρίας Λιαντίνη και κόντρα σε εκείνους που μας κήρυξαν τον πόλεμο για την απόφαση αυτή. Μας αφήνει παγερά αδιάφορους η τακτική τους. Εμείς κοιτάμε μπροστά. Και μας ενδιαφέρει ένα και μόνο. Εντός και εκτός Ελλάδας η διάδοση του φιλοσοφικού στοχασμού του Δημήτρη Λιαντίνη. Όλα τα άλλα τα αφήνουμε εκεί που ανήκουν. Στο παρελθόν που μόνο κακό προκάλεσε στο να γίνει ευρύτερα γνωστό το έργο του Λιαντίνη.
Ευχόμεθα λοιπόν από καρδιάς τα καλύτερα στο liantinis.gr για τα τέσσερα λαμπρά χρόνια της παρουσίας του και στην αγαπημένη μας Λου να είναι γερή και δυνατή και να συνεχίζει με την ίδια ζέση το ρόλο που της εμπιστεύθηκε ο Δάσκαλος. Της εκπροσώπου του πνευματικού του έργου.
Ένα έργο που αν ήταν ατόφιο χρυσάφι από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του, είναι πλέον με τις δραματικές εξελίξεις στην πατρίδα μας όχι απλά εκ των ων ουκ άνευ αλλά και η μοναδική ίσως σανίδα σωτηρίας για έξοδο από την κρίση.
ΟΙ ΛΕΙΜΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου