Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ - 27 ΜΑΪΟΥ 1998

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΙΑΝΤΙΝΗ

ΣΤΟ ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ. 27 ΜΑΪΟΥ 1998

"Θα πούμε τα στερνά μας λόγια σήμερα... Θέλω να αφήσω να διαλέξετε εσείς το θέμα... να κουβεντιάσουμε… εγώ έχω θέμα. - Για τις εξετάσεις; - Όχι για τις εξετάσεις. Για τις εξετάσεις θα ‘ρθείτε τυπικά την άλλη Τετάρτη που σας έχουν βάλει, δε θα διαβάσετε τίποτα, θα κάνετε περισυλλογή το προηγούμενο βράδυ με μια ωραία βόλτα, συνήθως πριν απ' τις εξετάσεις οι καλά ‘τοιμασμένοι την εποχή που ήταν φοιτητές, δε διαβάζουν. Εγώ δε διάβαζα ποτέ. Έχω ετοιμαστεί, ξεκουράζομαι και κάνω αποσυμπίεση που λένε. Εγώ θα σας πω κάτι μυστικό. Να μην το πείτε, όμως. Σας έχω ήδη βαθμολογήσει. Θα ‘ρθείτε όμως τυπικά εσείς εδώ, για τους τύπους, κι εκεί θα πούμε... λίγα λόγια. Σας λέω θέμα να προτείνετε για συζήτηση σήμερα, ό,τι θέλετε... και να μου δώσετε κι εμένα δέκα λεπτά, να μην διασπαταλήσουμε ολόκληρο το χρόνο. Να σας πω κι εγώ κάτι που θέλω σε δέκα λεπτά. ΝΑ ΜΕ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΤΥΠΟ. ΟΛΗ ΜΟΥ Η ΖΩΗ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ Δε δίνω σε κανέναν σας το προνόμιο να μου πει ότι είναι περισσότερο χριστιανός από μένα. Αλλά εγώ τον έχω καθαρό το Χριστούλη μέσα μου. Aπαράφθορο απ’ αυτή την φθορά της εκκλησίας. Που βγαίνει ο αρχιεπίσκοπος και το παίζει πολιτικός. Δεν τον βλέπετε που δεν μπορεί να κάνει αν δε βγει κάθε δύο μέρες στο τελεβίζιο; Αυτός ήταν ο Χριστός; Δεν μπορεί να κάνει αν δε βγει. Λοιπόν, αυτός θα κάνει μεγάλο κακό στη χώρα. Σας ειδοποιώ, εγώ θα φύγω αύριο. Μεγάλο κακό στη χώρα! Για πάρτε παράδειγμα εμένα, και αύριο να με έχετε σαν πρότυπο. Τη βλέπω δεδομένη και έρχεται η στιγμή του θανάτου μου. Δε βλέπετε με πόση κατάφαση σας μιλάω και με πόση δύναμη και με πόση θέρμη και με πόση αισιοδοξία; Γιατί συμφιλιώθηκα, το κατανόησα, το μελέτησα. Σε όλη μου τη ζωή, όλη μου η ζωή, ήταν μια προσεκτική μελέτη θανάτου. Και με βάση αυτό, μελέτησα και άλλες είκοσι επιστήμες. Ο ΟΡΚΟΣ: «ΠΑΝΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ, ΠΑΝΤΑ ΑΓΡΥΠΝΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ!» Δε λέω ένα παιδί είκοσι και εικοσιπέντε χρονών. Δε λέω μια θαλερή κυρία από σας, που είναι πλήρως λειτουργική και ζει την ομορφιά και τα μεγαλεία. Ή ένας έφηβος. Θα ζήσουμε τη ζωή. Η ζωή είναι προσφορά, η ζωή είναι απόλαυση, η ζωή είναι ευφροσύνη, ευλογία! Αλλά, σιγά σιγά και καθώς περνούν τα χρόνια, να το ‘χουμε υπόψη μας αυτό το πράγμα, ότι σε ένα άλλο πλαίσιο είμαστε κι εμείς και θα ‘ρθει μια μέρα που θα πεθάνουμε. Εκείνη η ώρα να μας βρει να ‘χουμε εξισωθεί με την αναγκαιότητα της σκληρής στιγμής. Τότε κάπως... αν δε συμφιλιωθούμε… θα 'ρθουμε σε μια κατανόηση όμως. Να πεθάνουμε αξιοπρεπώς που λέει ο Καβάφης. Καταλάβατε; Αυτό το πράγμα όμως είναι ένα αγώνισμα ολυμπιακό δια βίου. Είναι εκείνο που λέει ο Χριστός, «μη κοιμηθείτε, παρθένες, θα σας πω μωρές. Μη κοιμηθείτε!» Τι θα πει αυτό; Είναι φοβερή αυτή η εντολή, η παραβολή των δέκα παρθένων, οι μωρές. Μιλάμε για υπαρκτικό ύπνο. Σε παρέσυρε η ζωή και ξεχνάς ποια είναι η ουσία; Να ‘σαι πάντα άγρυπνος, «Πάντα ανοιχτά» πέστε το, «πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου», λέει ο Σολωμός. Να ‘τοι οι στίχοι του Σολωμού που σας λέω ο καθένας αξίζει για δέκα τόμους. Πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα. Να τη ζω, να τη ρουφάω, να τη χαίρομαι, όσο μπορώ πιο έντιμα, γιατί λάθη θα κάνουμε όλοι αγαπητοί μου φίλοι. Όσο μπορώ πιο έντιμα όμως, πιο ηθικά, πιο ενάρετα, πιο όμορφα. Υπάρχει ομορφιά μέσα στην ηθική. ΤΡΥΓΗΣΕ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ! ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΕΤΡΑ. ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΦΤΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΒΡΙ! Τρύγησε την ημέρα. Μην την αφήσεις να πάει χαμένη η κάθε μέρα. Ό,τι χαρές είναι να σου δώσει μην τις αφήσεις, γιατί δε θα τις ξαναβρείς. Δεν είναι αναβλητή η ζωή, ούτε αναστρέψιμη. Είναι εκείνο που ο Όμηρος μας το είπε πώς; Με το παράδειγμα των βοδιών του Απόλλωνος. Α! να σας πω κι ένα Σεφέρη τώρα. Λέει: «Οι σύντροφοι στον Άδη.» Ποιοι είναι οι σύντροφοι στον Άδη; Οι καταδικασμένοι, δηλαδή, και στη ζωή και στο θάνατο. Σα να μη ζήσανε. Ακούστε τι λέει ο Σεφέρης:

«Αφού μας μέναν παξιμάδια τι κακοκεφαλιά να φάμε στην ακρογιαλιά του θεού τ' αργά γελάδια Που το καθένα κι ένα κάστρο για να το πολεμάς σαράντα χρόνους και να πας να γίνεις ήρωας κι άστρο! Πεινάσαμε στης γης την πλάτη, σαν φάγαμε καλά, πέσαμε εδώ στα χαμηλά ανίδεοι και χορτάτοι.»

Τι σημαίνει εδώ φάγανε τα γελάδια του ήλιου; Τα γελάδια του ήλιου κατά μία έννοια είναι 365. Σημαίνει: μην αφήσετε, μη σπαταλήσετε άδικα και ανόητα τις μέρες σας. Την κάθε μέρα, να τη βλέπεις και να την καρπώνεσαι μέσα σε μέτρα, μην την αφήνεις και περνάει γιατί την έχασες. Και δε θα ξαναρθεί. Και φεύγει κι άλλη κι άλλη κι άλλη...τα σβηστά κεριά του Καβάφη. Και στο τέλος μια απέραντη σειρά από κεράκια σβηστά. Λοιπόν, αυτό είναι. Να τη χαιρόμαστε τη ζωή, είναι οδηγία και ευλογία και νόημα και εντολή. Η πιο σπουδαία εντολή, ας πούμε ελληνική, ενός ελληνικού δεκαλόγου. Να τη χαίρεσαι τη ζωή, μέσα σε μέτρα όμως. Χωρίς υπερβολές, χωρίς να φτάνεις στην ύβρι. Αυτό είναι το νόημα, που σημαίνει κατάφαση. Λοιπόν, κι όσο δεν έχουμε αυτή την αγρύπνια κι αφήνουμε και περνάει η μέρα και περνάει και αύριο και αύριο και έχεις καιρό και έχεις καιρό, κάποτε θα πάθουμε κείνο που έπαθε ο Θαλής, αυτός το ‘παθε συνειδητά βέβαια, αυτό λέω και τελειώνω, έρχομαι σε σας, που λέει… του ‘λεγε η μάνα του: «Παντρέψου Θαλή!» Ο Θαλής, πολύ μεγάλος, τρομακτικό πνευματικό μέγεθος στους προσωκρατικούς φιλοσόφους. Ο Θαλής ο Μιλήσιος. Του ‘λεγε λοιπόν η μάνα του...είχε αφιερωθεί εκεί στις έρευνές του...στις αυτές του… «Παντρέψου γιε μου!» Της έλεγε: «Έχω καιρό, μάνα. Ουκέτι καιρός! Δεν ήρθε ακόμα η ώρα να παντρευτώ.» «Παντρέψου, γιε μου!» και «Παντρέψου, παντρέψου!» Οπότε μια μέρα που του λέει: «Παντρέψου γιε μου!» Λέει εκείνο το περίφημο: «Ούπω καιρός!» Δεν είναι πια καιρός! Αυτό είναι το νόημα, να χαιρόμαστε τη ζωή, αλλά μέσα σε μέτρα. Δεν είναι όλα κοιλιά και στομάχι και μήτρα με τη χλωρίδα της, του ευλογημένου θηλυκού. Οι τρεις αιτίες που κινήσαν την ιστορία λέει ο Ουγκό είναι το μυαλό, η καρδιά, λέγοντας η καρδιά εδώ είναι και τα συναισθήματα και η κοιλιά, κυρίως η κοιλιά του θηλυκού, με την έννοια όχι του φαγητού αλλά της γενετήσιας βουλιμίας. Λοιπόν, όταν είμαστε άγρυπνοι και χαιρόμαστε σωστά τη μέρα μας, για να ολοκληρώσω, θα ‘ρθει, χαίρομαι, είμαι άγρυπνος όμως και ξέρω ποια είναι η πραγματική μου κατάσταση, και περνάω και δεν πάνε χαμένες οι μέρες μου, σιγά σιγά, καθώς πλησιάζω στο τέλος, με βρίσκει σύμμετρο.

ΕΓΩ ΤΕΛΕΙΩΣΑ Εγώ τελείωσα, αξιότιμοι συνάδελφοι. Για να σας δω όλους λίγο στα μάτια…

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η αλλαγή πολιτικής της υπηρεσίας που είχαμε ανεβάσει το ντοκουμέντο δεν επιτρέπει πλέον την εμφάνιση εδώ του βίντεο. Κάντε κλικ εδώ

http://www.esnips.com/displayimage.php?pid=6689394

για να το δείτε κατευθείαν στη σελίδα που το έχουμε ανεβάσει.